Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
- kapłan z Cielętnik koło Częstochowy. Nocą z 26 na 27 grudnia 1982 r. uduszony na plebanii; wcześniej torturowany. Nie angażował się w działalność Solidarności, ale był znany z kazań krytycznych wobec władz. Miał wcześniej kłopoty z SB. Po morderstwie prowadząca śledztwo milicja próbowała nadać sprawie charakter obyczajowy (sugerowano, że księdza zabił mąż jego rzekomej kochanki), a potem rabunkowy (choć pieniądze zostały nietknięte). O zabójstwo oskarżono dwóch braci (18 i 19 lat) z Cielętnik. Obaj się przyznali, ale po kilku miesiącach aresztu wyszli na wolność, a śledztwo umorzono.
Ks. Roman Kotlarz
- pochodził z Koniemłotów koło Radomia, zginął w 1976 r. Już wcześniej był znany z kazań krytycznych wobec komunizmu (domagał się w nich szacunku dla człowieka) i władze kościelne przerzucały go z parafii na parafię, ulegając żądaniom władz PRL. Ksiądz był pod obserwacją SB i jej donosicieli. W czasie protestów w czerwcu 1976 r. był w Radomiu wśród strajkujących, błogosławił ich, a po pacyfikacji modlił się za aresztowanych. Wzywany na przesłuchania, przeszedł tzw. ścieżki zdrowia. Kilkakrotnie pobity na plebanii, zmarł 18 sierpnia 1976 r. W 2006 r. opublikowaliśmy w "Tygodniku" (nr 27) reportaż o księdzu: http://tygodnik2003-2007.onet.pl/3229,11937,1343631,tematy.html
Ks. Stanisław Palimąka
- proboszcz z Klimontowa koło Proszowic, od lat 60. zaangażowany kaznodzieja; inwigilowany przez SB. Już w 1966 r. władze informowały kurię w Kielcach, że przeciw księdzu prowadzono śledztwo z powodu działalności "szkodliwej dla państwa ludowego". Władze państwowe i Kościół naciskały go, by poniechał zaangażowania społecznego. 27 lutego 1985 r. znaleziono go martwego. Według oficjalnej wersji był to wypadek: staczające się auto miało najechać na księdza. Śledztwo umorzono, choć sekcja wykazała obrażenia typowe dla pobicia (złamanie podstawy czaszki, rany tłuczone twarzy). Sejmowa komisja Jana Rokity, działająca w latach 1989-91, stwierdziła, że w 1985 r. nie zabezpieczono dowodów, nie sprawdzono odcisków palców, nie przesłuchano wszystkich świadków, a w MSW zniszczono dokumenty w tej sprawie.
Oni mieli zginąć
Ks. Adolf Chojnacki
- kapłan Archidiecezji Krakowskiej. W latach 1981-86 proboszcz parafii na krakowskim Starym Bieżanowie. Później przeniesiony do niewielkiego Juszczyna. To tam miejscowa SB miała przygotowywać zamach na jego życie, pozorując wypadek samochodowy. Do zamachu jednak nie doszło. Dopiero w 1989 r. publikacja relacji byłego esbeka Kazimierza Sulki zatytułowana "Dostałem rozkaz zabicia księdza..." dała pełniejszy obraz planów SB dotyczących "nękania" (jak określał to esbecki żargon) ks. Chojnackiego. Wśród nich były anonimowe listy i pomówienia, otrucie psa, podpalenie garażu czy przebijanie opon w aucie. Ks. Chojnacki, zmarły w 2001 r., stał się jednym z bohaterów książki ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego "Księża wobec bezpieki na przykładzie Archidiecezji Krakowskiej" (wyd. Kraków, 2007).
Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski
- w latach 80. zaangażowany w działalność NSZZ "Solidarność" w Krakowie. Związany z Duszpasterstwem Ludzi Pracy, prowadzonym w parafii św. Maksymiliana w nowohuckich Mistrzejowicach. Uczestnik organizowanych w tej parafii przez ks. Kazimierza Jancarza czwartkowych Mszy za Ojczyznę. W 1985 r. dwukrotnie ciężko pobity przez funkcjonariuszy SB. Po raz pierwszy w centrum Krakowa, w kamienicy przy ul. Zyblikiewicza. Po raz drugi w krakowskim klasztorze Sióstr Miłosierdzia Bożego na Woli Justowskiej (przez przebranych za sanitariuszy pogotowia ratunkowego esbeków). Obydwa pobicia przeżył. Śledztwo prowadzone przez ówczesną prokuraturę umorzono. Prześladowania ks. Zaleskiego przez SB stały się tematem filmu dokumentalnego Macieja Gawlikowskiego "Zastraszyć księdza" (2006). Opublikowany w 2006 r. w "Tygodniku" (nr 9) jego portret można obecnie przeczytać na naszych stronach internetowych: http://tygodnik2003-2007.onet.pl/1547,1313877,0,dzial.html
