Na skróty

• Po dziesięcioleciach Czesław i Andrzej Miłoszowie scedowali prawa spadkowe do dworu na sejneńską Fundację Pogranicze, kierowaną przez Krzysztofa Czyżewskiego. Kilka dni temu jej przedstawiciele zaprezentowali projekt rewitalizacji tego miejsca. W parku (ponad 10 ha) i dawnych budynkach dworskich powstać ma Międzynarodowe Centrum Dialogu, mieszczące muzeum rodziny Miłoszów i będące ośrodkiem organizującym warsztaty, konferencje i seminaria. W dawnym ptaszniku znajdzie się miejsce dla pracowni artystycznych i rzemieślniczych, w planowanej austerii - gospoda i hotel, w kramnicach kupić będzie można wyroby artystyczne. Projekt, którego pierwszy etap rozpisano na dwa lata, będzie w 25 proc. finansowany przez MKiS, pozostałe środki mają zostać pozyskane z funduszy samorządowych i UE. Podczas wakacji Fundacja zorganizowała cykl imprez pod nazwą “Trakt Krasnogrudzki" - to m.in. akcja gromadzenia pamiątek, dokumentów i fotografii związanych z dworem; wystawy fotograficzne (np. Miłosz w obiektywie brata Andrzeja), projekt “Przechodziświaty", animowany przez pochodzącego z Drohobycza izraelskiego fotografika Erwina Schenkelbacha - tworzenie przez mieszkańców okolicznych gospodarstw “przechodziświatów", czyli przypominających strachy na wróble figur, które ustawiane są na polach w Palestynie. 14 sierpnia, w pierwszą rocznicę śmierci poety, odbędą się “wspominki Miłoszowe". Więcej:
• “Przez kilka godzin obcowałem z nieznaną mi wcześniej odmianą badań naukowych. To było bliskie spotkanie trzeciego stopnia z cywilizacją fastfoodową (wariant: Fast Book). Okazało się, że proces powstania kilkusetstronicowej rozprawy humanistycznej nie musi trwać latami; że autor nie musi być osobą kompetentną; że do napisania książki o Sołżenicynie niepotrzebna jest znajomość Rosji i języka rosyjskiego. Wystarczy być »specjalistą« od wytwarzania biografii, które gotowe jest wydawać jakieś tam wydawnictwo - Tadeusz Klimowicz punktuje intelektualne mielizny biografistyki, pisząc w najnowszej “Odrze" (2005, nr 7/8) o książce Josepha Pearce’a “Sołżenicyn. Dusza na wygnaniu". - Potrzebny jest Wilde, i Pearce w wyznaczonym czasie dostarcza stosowną liczbę arkuszy na zadany temat; potrzebny jest Tolkien, i Pearce w wyznaczonym czasie dostarcza stosowną liczbę arkuszy na zadany temat; potrzebny jest Sołżenicyn, i Pearce odgrzewa w kuchence mikrofalowej »Duszę na wygnaniu«. Jestem pewien, że gdyby poproszono go o dostarczenie za rok monografii poświęconej Mikołajowi Rejowi, to Pearce w wyznaczonym czasie dostarczyłby stosowną liczbę arkuszy z chwytającym za serce tytułem".
• W miesięczniku znajdziemy także m.in. materiały związane z 25-leciem “Solidarności", rozmowę z prof. Adamem Suchońskim o tym, jak zagraniczne podręczniki portretują nasz kraj (“Polska w trybie ekspresowym znika z ich kart"), eseje Bogusławy Sochańskiej i Janusza Rudnickiego o Hansie Christianie Andersenie oraz nowy wiersz Wisławy Szymborskiej pt. “Pociecha".
• 22 lipca w 50. rocznicę słynnego “Arsenału" w warszawskiej Królikarni otwarto wystawę ,,Rok 1955". To nie replika wydarzenia sprzed pół wieku, lecz obszerna prezentacja malarstwa lat 50. i początku 60. (pominięto socrealizm). Wśród wystawionych prac znalazło się m.in. kilka dzieł “arsenałowców" i ich artystycznych przeciwników, Grupy 55, oraz twórczość Grupy Krakowskiej. Dorota Jarecka pisząc o “Napiętnowanych" Oberländera (trzej mężczyźni z getta z wyciętymi na czołach gwiazdami Dawida) zauważa: “To obraz szczególny i na nowo aktualny także dzisiaj, kiedy dużo się rozprawia o sztuce »krytycznej«. Obraz Oberländera pokazuje, że sztuka zaangażowana w Polsce trwała pomimo upadku socrealizmu. Jeśli trwa i dzisiaj, dyskusja o niej powinna się pewnie zacząć od tego obrazu. Słabego artystycznie, ale jednego z najważniejszych w polskiej sztuce".
• W Cieszynie trwa piąty Festiwal Era Nowe Horyzonty, który rozpoczął się pokazem nagrodzonego Złotą Palmą w Cannes “Dziecka" goszczących w Cieszynie braci Dardenne’ów. Można było zobaczyć także m.in. “Manderlay" - najnowszy film von Triera i uczestniczyć w przeglądzie kinematografii indyjskiej. Relacja z festiwalu - wkrótce w “Tygodniku".
• Według badań PBS 88 proc. polskich rodzin deklaruje posiadanie w domu książek. Przeciętnie mamy w biblioteczkach 180 pozycji (uwzględniając podręczniki, wydawnictwa poradnikowe etc.). Ta dość wysoka średnia jest jednak wypracowana przez ok. 8 proc. rodzin, które mają ponad 500 książek (średnio: 1150). Ogółem w polskich domach można znaleźć ok. 2 miliardy 400 mln książek.
• Na terenie Stoczni Gdańskiej ma powstać Europejskie Centrum Solidarności, międzynarodowy ośrodek upowszechniający idee demokracji i wolności. Wkrótce odbędzie się poświęcone projektowi budynku Centrum seminarium architektów, zaś akt erekcyjny zostanie podpisany 31 sierpnia. Władze miasta mają nadzieję, że budowę uda się zakończyć w 2010 r.
• Nowym naczelnym “Ozonu" został Grzegorz Górny, współzałożyciel i szef kwartalnika “Fronda", nowym prezesem spółki Ozonmedia - Michał Jeżewski, także związany z “Frondą". Tygodnik ma słabe wyniki finansowe - sprzedaż sytuuje się dziś na poziomie ok. 60 tys. egzemplarzy, przy planowanych 150 tys. “Tygodnik ma być bardziej wyrazisty, żywy i dynamiczny, z atrakcyjniejszą formułą wydania, ale nadal wierny deklarowanym na początku swego istnienia wartościom" - deklaruje Górny.

(af)