Kaznodzieja był ze mnie kiepski i zaniżałem poziom w parafii, która uznawana była za taką, gdzie warto przyjść w niedzielę, bo będzie fajna msza i dobre kazanie” – wspomina ks. Manfred Deselaers. „Ktoś mi powiedział, że jak ludzie na początku liturgii widzieli, że ja wychodzę z zakrystii, w ławkach rozlegał się jęk zawodu”.

Kto tak opowiada o swoich kapłańskich początkach, ma dystans do samego siebie, to pewne. „Widziałem, że jestem rozczarowaniem”, przyznaje w obszernej rozmowie z Piotrem Żyłką opublikowanej w książce „Niemiecki ksiądz u progu Auschwitz”. Co pomogło mu przetrwać trudne chwile? Parafia, do której trafił, miała program aktywizowania bezrobotnych, prowadziła dom dla bezdomnych i dom dla kobiet będących ofiarami przemocy domowej. Kiedy w Polsce wprowadzono stan wojenny, wielu parafian, dawnych mieszkańców Breslau i ich potomków, zaangażowało się w pomoc dla...