Facecjoniści i profeci

Przewidywanie przyszłości ma kolosalną przeszłość.

22.12.2015

Czyta się kilka minut

Jan Klata /
Jan Klata /

Zaprawdę pożytecznym jest rzucić okiem wstecz w tym zakresie i zadumać się nad konkretami, a następnie wyciągnąć wnioski na zaś. Zastrzegając od razu, że to meandryczny temat rzeka, do której będziem wchodzić wielokrotnie, zanurzając się niby w krynicy krzywych luster à lasmoke and mirrors”.

Zacznijmy z grubej rury: Nostradamus przewidział „najazd wielkiego wielbłąda”! Na tym niniejszy felieton należałoby właściwie zakończyć, ale przepowiadając Państwa niezadowolenie w przypadku zajścia takiej ewentualności, będę kontynuował o Nostradamusie. Więc Nostradamus to równy, szczery chłop, o czym niezbicie świadczy fakt, że w liście do syna o imieniu César jasno napisał, dlaczego jego przepowiednie są mętne: „celowo w zdaniach zawiłych i niejasnych rozwodzę się nad przyszłymi wydarzeniami, ażeby przemiany wśród ludzi zachodziły bez narażania na wstrząsy wrażliwości słuchaczy”. I bardzo słusznie: po co babcię denerwować?

Niestety, inny syn Nostradamusa, Michel, nie dostał wzmiankowanego listu, a César mu go nie pokazał... Michel wieszczył „na rympał”, zbyt często i zbyt konkretnie, co się po prostu wśród wyrafinowanych Francuzów nie sprawdzało. Wreszcie, zaledwie rok po śmierci wielkiego ojca imiennika, ambitny Michel junior najpierw zapowiedział pożar w miasteczku Pouzin, a następnie podłożył ogień. Niewdzięczne społeczeństwo nie było w stanie docenić kunsztu precyzyjnej profecji: sprawca został skazany na stratowanie przez oszalałe konie. Karę wykonano na miejscu. Opłakując losy Michela juniora, rzadkiego przykładu perfekcjonisty, warto wspomnieć, że César de Nostredame, ukochany syn wielkiego wróża, żył długo i szczęśliwie, gdyż po prostu nadmiernie nie dociekał.

Również losy wieszczków trojańskich jednoznacznie wskazują, że nie warto sobie zawracać głowy i obracać konia ogonem. Kasandra, Laokoon, te sprawy – lepiej zachować dyskretne milczenie i zawczasu wyrobić sobie szwajcarski paszport. Jak Zabłocki na mydle wychodzą także ludzie, którzy są obiektem wróżby, niezależnie od tego, czy „nieuchronny” scenariusz realizują (Makbet), czy też wręcz przeciwnie (Edyp). W ostateczności na jedno wychodzi, czyli ciemność widzę, ciemność, i Las Birnamski.

Rację zdaje się mieć niejaki Agamemnon, który wyczuwał u proroków nieszczęścia sporą Schadenfreude, oskarżając ich o to, że w skrytości swych „złych serc” odczuwają przyjemność a conto przyszłych tragedii. Apokalipsy apokryficzne jako źródło skrytej jouissance?

Hm... Piszę niniejsze słowa jako człowiek, który dla Państwa swego czasu niechybnie (za żydowskie pieniądze najprawdopodobniej) przewidział tryumf Kukiza. A teraz, na progu 2016, czuję, jak drży mi pióro, och, drży, czuję, jak drży bardzo, bo chce coś chlapnąć, ale wolę je złamać, nim coś z niego skapnie... Do siego roku! ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Reżyser teatralny, dramaturg, felietonista „Tygodnika Powszechnego”. Dyrektor Narodowego Teatru Starego w Krakowie. Laureat kilkunastu nagród za twórczość teatralną.

Artykuł pochodzi z numeru TP 01-02/2016