Opłakiwanie” powstało na zamówienie rodziny saskiego kupca Konrada von Günterode i jego żony Anny. Znajdowało się w klasztorze cystersów w Lubiążu do jego sekularyzacji w 1810 r., potem trafiło do wrocławskich zbiorów publicznych. Podczas II wojny wraz z innymi obiektami ukryto je w Kamieńcu Ząbkowickim. Tu urywają się jego dzieje. Dopiero po latach zwrócono uwagę na obraz przechowywany w Sztokholmie. Dzięki współpracy muzeum z polskim ministerstwem kultury potwierdzono jego śląskie pochodzenie i odtworzono jego powojenne losy: trafił on do Siegfrieda Häggberga, w latach 20. dyrektora polskich spółek LM Ericsson, podczas wojny pomagającego Polakom i Żydom. Aresztowany w Warszawie i skazany na śmierć, ocalał dzięki interwencji króla Gustawa V.

Po śmierci Häggberga obraz w 1970 r. nabyło szwedzkie Muzeum Narodowe. Teraz zarekomendowało jego zwrot do Polski; czekamy na decyzję szwedzkiego rządu. „Opłakiwanie” zakupiono w dobrej wierze. Jednak, jak podkreśla dyrektor muzeum Susanna ­Pettersson, w takich przypadkach należy stosować zasady postępowania w sprawie mienia zagrabionego w latach 1933-45, a nie wchodzić w spory prawne. Przypomniała też o znaczeniu badań proweniencyjnych, które pozwalają odnaleźć w zbiorach obiekty o wątpliwym pochodzeniu. Ich prowadzenie jest zatem obowiązkiem muzeów, ale też np. domów aukcyjnych. W Polsce – trzeba dodać – również. ©