Ewa Bieńkowska: PISARZ I LOS. O TWÓRCZOŚCI GUSTAWA HERLINGA-GRUDZIŃSKIEGO -„Czytanie Herlinga na różne sposoby, również w małych dawkach, układanie mozaiki fragmentów ma dość niesamowitą właściwość - zauważa autorka pod koniec książki. - Na cokolwiek padnie nasz wzrok, jakąkolwiek stronicę otworzy przed nami prawo przypadku, zawsze trzymamy go całego. Trzymamy - złe słowo. Przebłyskuje nam cały - bo nie da się schwycić, zdefiniować. Jego »żelazna« konsekwencja naprowadza na sprzeczności, które są bogactwem każdego pisarza. U niego przybierają charakter czegoś, na co nie całkiem przyzwala sobie świadomie, czego wolałby uniknąć. W imię jasności i jednoznaczności, jakich od siebie wymaga, gdy porusza się poza literacką fikcją”.

Tymczasem uważna lektura „Dziennika” i nowel Herlinga ujawnia coraz więcej miejsc i problemów niejednoznacznych, niejasnych, nierozstrzygniętych.

...