Niepodległość to „nie-podleganie”, czyli wolność państwa, które jest własne, a nie cudze, i własnymi wyborami kierowane. Po stu dwudziestu trzech latach, po ponad wiekowej czarnej dziurze zaborów, wyszliśmy w 1918 r. na zewnątrz, staliśmy się podmiotem wśród europejskich państw.

GEST PIŁSUDSKIEGO

Kiedy Europa ostatecznie porzucała stanowy, postfeudalny kostium – nas nie było. Kiedy kształtowały się społeczeństwa wieku pary i elektryczności, kiedy tworzyły się podstawy współczesności – nas nie było. To nie-istnienie było najbardziej upokarzającym doświadczeniem wspólnoty Polaków. Nic dziwnego, że próbowaliśmy je przezwyciężyć nawet za cenę powstań bez szans czy bezradnych konspiracji.

Wychynęliśmy z tej czarnej dziury po pożodze, jaka ogarnęła kontynent, szablą i karabinem ustanawiając na nowo granice nowego państwa polskiego. Niezwykły czyn,...