Stare i młode wino

Z dawną i współczesną liturgią rzymskokatolicką nie jest na szczęście tak, jak ze starym i młodym winem z biblijnej przypowieści: "Kto napił się starego wina, nie chce młodego, gdyż mówi: stare jest lepsze" (Łk 5, 39). Autentyczność ducha liturgii tkwi w tym, że ponad pluralizmem obrządków mszalnych, reprezentujących różnorakie szkoły duchowości chrześcijańskiej, dostrzega się ich sakramentalną jedność. Ją z pewnością miał na myśli Jan Paweł II, apelując do biskupów, by "okazywali wyrozumiałość i szczególną troskę pasterską wiernym przywiązanym do dawnej liturgii" ("L' Osservatore Romano", wydanie polskie, nr 1/99). W tym też sensie Benedykt XVI zauważa, że liturgia ta, mimo historycznej formy, nadal jest świadectwem żywej wiary i ze względu na autentyczne bogactwo w utrwalone dziejowo treści, które uobecniają duchowe podwaliny kultury zachodnioeuropejskiej, dla wielu jest i może być pokarmem duchowym. Niedawna decyzja o przywróceniu mszału trydenckiego może być też dla Papieża elementem osobistego zadośćuczynienia za nieudany proces pojednania z Rzymem abp. Marcela Lefebvre'a (w 1988 r. negocjacje prowadził kard. Joseph Ratzinger - ostatecznie Lefebvre udzielił sakr biskupich bez formalnego mandatu papieskiego, popadając w ekskomunikę). Tradycyjna liturgia łacińska może stać się nader dziś potrzebnym wyrazem kulturotwórczego pluralizmu, kształtującego postawy na rzecz wpisanej w naturę chrześcijaństwa tolerancji.

Birytualizm nie będzie precedensem w dziejach Kościoła. Sama reforma potrydencka gwarantowała bowiem liturgiczną wieloobrzędowość: Pius V w bulli "Quo primum" z 1570 r. ogłosił jednolity mszał dla obrządku rzymskiego - współistniało z nim jednak kilkanaście innych rytów łacińskich, zwłaszcza zakonnych. Przywrócenie mszału trydenckiego będzie z pewnością gestem dobrze przyjętym przez chrześcijański Wschód, gdzie liczne starożytne obrządki liturgiczne zachowały żywotność, lecz nie zadowoli protestantów z powodu ściśle kontrreformacyjnego rodowodu tych ksiąg liturgicznych (w 1551 r., w odpowiedzi na nauczanie Zwinglego, Oecolampadiusa i Kalwina Sobór Trydencki sformułował kanon dogmatyczny o prawdziwej, realnej i substancjalnej obecności Chrystusa w Eucharystii). Może jednak dzięki temu strony chrześcijańskiego dialogu ekumenicznego na nowo odpowiedzą sobie na pytanie Poncjusza Piłata: "Czym jest prawda?" (J 18, 38).

PAWEŁ P. WRÓBLEWSKI

(Wrocław)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 29/2007