Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
"Jabłko Newtona". W szkicu tym stawia pytanie, kiedy tak naprawdę spadł z drzewa owoc, który doprowadził do odkrycia praw grawitacji. Może zdarzyło się to w dzieciństwie uczonego i po latach ten obraz-wspomnienie niespodziewanie powrócił, w najwłaściwszym momencie?
Bo przecież we wczesnym dzieciństwie nikt z nas nie potrafi jeszcze odróżnić własnej myśli od świata zewnętrznego. W konsekwencji "nasze pojmowanie świata artykułowaliśmy często bez pomocy słów - bo nie rozumieliśmy, dlaczego mielibyśmy posłużyć się właśnie słowem, a nie tańcem, papierem i kredką czy krzesłem. Tak wyrażaliśmy własne przekonania, zainteresowania, marzenia. A wykonywaliśmy te nasze pierwsze ważne obrazy-myśli, uczucia-obrazy, nie podejrzewając, że decydujemy nimi o całym życiu".
Ten cytat dobrze tłumaczy temat książki, którą stworzyły czterdziestoletnie doświadczenia poetki, autorki scenariuszy teatralnych dla dzieci, a przede wszystkim matki. Tematem tym jest zaś, jak pisze Krystyna Miłobędzka, pytanie o początek - myślenia, języka, wyrażania siebie. Kluczem do zrozumienia tej kosmogonii okazuje się teatr.
Teatr dla dzieci, ale także teatr symbolicznych zabaw dziecięcych, do których nawiązywał w swoich realizowanych w Będzinie spektaklach Jan Dorman - często przywoływany w tej książce obok Lewisa Carolla, Janusza Korczaka czy Jeana Piageta.
Okazuje się bowiem, że kiedy patrzymy na dziecko, dla którego pudełko zapałek stało się właśnie samochodem, uczestniczymy w tajemnicy przypominającej pradawne obrzędy, w których "świat jest wykonywany zgodnie z własnymi ludzkimi pragnieniami czy potrzebami. Otaczająca rzeczywistość zostaje w nich jawnie zastąpiona »moją« czy »naszą« rzeczywistością, a to, co człowiekowi niedostępne w jakikolwiek sposób - tym, co dostępne".
Autorka nie tylko obserwuje dziecko, ale poszukuje także śladów dziecka w dorosłym. Jeśli zaś potężną siłą poznawczą pierwszych lat życia jest zdziwienie, to w niewielkim, ale erudycyjnym zbiorze szkiców tropy te odnaleźć można z łatwością.
Krystyna Miłobędzka, "W widnokręgu Odmieńca. Teatr, dziecko, kosmogonia", Biuro Literackie, Wrocław 2008
