Wszystko się zaczynało od drzwi, za którymi były schody do piwnicy. Tuż za progiem ogarniał chłód i wilgoć; pewnie dobrze by tam dojrzewały sery. Pod koniec schody zakręcały w lewo, a na zakręcie, w cieniu i chłodzie stała beczka. Pokrywę dociskał wielki kamień, a pod spodem buzowała kiszona kapusta. Za beczką było jeszcze pomieszczenie, dawna pralnia, gdzie się tę kapustę szatkowało, i to szatkowanie wcale nie wyglądało na zwykłą pracę gospodarską, tylko na napad babcinego szału, bo jeździła wtedy główkami kapusty po szatkownicy jak w transie. Tego dnia z dawnej pralni wydobywał się słodkawy zapach, który powoli ogarniał cały dom i potem był już wszędzie: we włóknach ubrania, w kuchni, w ogrodzie (a w okolicach Bożego Narodzenia wystarczyło unieść drewnianą pokrywę, gładką od szorowania i prawie białą, a wciskał się wszędzie smród kapusty wyostrzony wielomiesięcznym...