Odpryski ubeckiego świata

Odczytanie wydanej staraniem IPN książki "Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1982-1984" okazało się dość specyficzne. Największe zainteresowanie wzbudziła nie treść książki, czyli wybrane i opracowane dokumenty (jest ich 130) tajnych służb na temat księdza Popiełuszki, lecz przypisy. Autorzy każde występujące w dokumentach nazwisko opatrzyli notą zawierającą (w przypadku osób zarejestrowanych jako osobowe źródło informacji) dane, opierające się na zachowanych aktach oraz zapisach ewidencyjnych SB, znajdujących się w IPN. Podkreślono, że "niejednokrotnie dokumentacja aktowa jest niekompletna".

31.03.2009

Czyta się kilka minut

Największym zainteresowaniem mediów cieszyła się tym razem osoba ks. Henryka Jankowskiego. Autor wstępu, historyk IPN Jan Żaryn, zasadnie sądzi, iż gdański kapelan Solidarności nie wiedział, że jest zarejestrowanym przez SB źródłem wiadomości. Nie ma wątpliwości, że dość szybko ze źródła informacji stał się dla SB jednym z najniebezpieczniejszych i pilnie inwigilowanych księży. W przypisach pojawiają się też postaci ks. Michała Czajkowskiego, a także innych księży oraz ludzi świeckich z otoczenia ks. Popiełuszki. Nie mamy donosów, mamy sporządzane przez agentów zapiski z rozmów, bardziej lub mniej wiarygodne. Treść tych zapisków wymaga szerszej, rzeczowej analizy. Wszystko nie jest tak oczywiste, jak chcieliby niektórzy komentatorzy.

Zdumiewa konstatacja, że kierowca ks. Jerzego Waldemar Chrostowski jest poza podejrzeniem o współpracę. Zdumiewa, bo skoro taką wiedzę IPN posiada od dwóch lat, czemu milczy, kiedy Chrostowskiemu publicznie i z hałasem przypisuje się rolę zdrajcy.

Zdumiewa koncentracja uwagi na przypisach. Nawet jeśli są one ważne i ciekawe, nie powinny przesłonić tego, co niesie książka. Zebrane dokumenty dają obraz mentalności władców PRL-u. Opisy działalności księdza Popiełuszki, sposób interpretowania jego słów, szukanie sposobu, jak zmusić go do milczenia, język - cały świat bezpieki i mechanizmy jego działania są przerażające. Osobowe źródła informacji, mali, zastraszeni lub podli agenci to tylko odpryski tamtego świata. O tym jest ta książka.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Urodził się 25 lipca 1934 r. w Warszawie. Gdy miał osiemnaście lat, wstąpił do Zgromadzenia Księży Marianów. Po kilku latach otrzymał święcenia kapłańskie. Studiował filozofię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Pracował z młodzieżą – był katechetą… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 14/2009