Nawracanie mafii

Dawno żaden list biskupów nie był tak szeroko komentowany na pierwszych stronach gazet. Włoski episkopat opublikował 24 lutego dokument "O solidarny kraj. Kościół włoski i Południe" - liczący 18 stron, bogaty w odniesienia do Ewangelii, naszpikowany cytatami z dokumentów Kościoła. Dosadna, ostra retoryka. Temat - zorganizowana przestępczość.

"Ponownie i z mocą potępiamy jedną z najgłębszych i najtrwalszych plag - autentyczny nowotwór, czyli zorganizowaną przestępczość, reprezentowaną przede wszystkim przez mafie, które zatruwają życie społeczne, deprawują umysły i serca wielu młodych ludzi, dławią gospodarkę, oszpecają autentyczne oblicze południa naszego kraju" - czytamy. Biskupi mówią "basta" łapownictwu, manipulacjom przez mafię przetargami, ingerencjom w plany urbanistyczne. W dokumencie padają nazwiska "świadków, którzy oddali życie za sprawiedliwość": sędziów, polityków, związkowców, przedsiębiorców, dziennikarzy i księży. Autorzy wspominają m.in. Rosaria Livatino, zamordowanego w 1990 r. w Agrigento przez sycylijski odłam mafii, La Stidda. Jan Paweł II przypomniał o tej zbrodni w czasie wizyty w Agrigento w maju 1993 r., nazywając Livatina "męczennikiem sprawiedliwości i pośrednio wiary". "Trzeba zapobiec, aby mafioso postrzegany był jako wzór do naśladowania!" - wołają biskupi. Mafia odpowiedzialna jest za "szerzenie się grzechu", musi więc "nawrócić się i okazać skruchę", bo i mafiosów dosięgnie "prawo i sąd Boży".

Są też obszerne fragmenty dotyczące uciekinierów, których coraz liczniejsze grupy forsują brzegi Sycylii, oraz kobiet. Biskupi potępiają przemoc wobec nich, ale też oskarżają niektóre kobiety o "odgrywanie pierwszoplanowych ról w kształtowaniu zorganizowanej przestępczości, wobec czego Kościół bije na alarm". Nie tłumaczą jednak, na jakiej podstawie wysuwają takie stwierdzenie.

Dokument opublikowano w 20. rocznicę wydania analogicznego listu, który Jan Paweł II określił "nie tylko pastoralnym, ale i politycznym projektem zorganizowania z nadzieją Nowego Południa". Biskupi tym razem akcent położyli na szukanie antidotum na struktury mafijne w polityce. Swoje siły zmobilizować musi chrześcijańska część sceny politycznej. "Chrześcijanie powinni (co ciekawe, nie ma tu określenia »katolicy«) aktywniej kształtować reguły społeczne według rozkazów Ewangelii".

W liście wbrew oczekiwaniom nie znalazło się stwierdzenie o obłożeniu członków mafii ekskomuniką. Kiedy podczas listopadowych obrad episkopatu dziennikarze o to dopytywali, sekretarz generalny bp Mariano Crociata odpowiedział, że "nie trzeba rzucać wyraźnej klątwy, ponieważ ten, kto jest członkiem organizacji przestępczych, jest poza wspólnotą, chociaż ukrywa się pod płaszczykiem pobożności".

Pod koniec listopada neapolitańska mafia usiłowała wymusić haracz od firmy remontującej jeden z kościołów. Proboszcz odmówił zapłacenia. Wsparł go arcybiskup Neapolu kard. Crescenzio Sepe, który w specjalnej odezwie do wiernych napisał: "Mówimy stanowcze »dosyć!« mafiosom i tym wszystkim, którzy ich tolerują bądź z nimi współpracują".