Kalendarium

Symboliczne schody prowadzące zwiedzających „na Sybir” / DAWID GROMADZKI / UM BIAŁYSTOK
Symboliczne schody prowadzące zwiedzających „na Sybir” / DAWID GROMADZKI / UM BIAŁYSTOK

1886

Otwarcie linii kolejowej z Białegostoku przez Wołko­wysk do Baranowicz i dalej do Moskwy. Na nowej trasie wybudowano kolejną stację w Białymstoku – Dworzec Poleski (późniejsza nazwa: Fabryczny).

1934

Tereny pomiędzy linią kolejową a ul. Węglową, dotąd prywatne, zostały wywłaszczone i przekazane Wojsku Polskiemu. Rozpoczęto tam budowę dużego kompleksu magazynów wojskowych.

1939

22 września do Białegostoku wkroczyli Sowieci i przejęli miasto z rąk Niemców. Magazyny przy ul. Węglowej zajęła Armia Czerwona.

1940-1941

Na bocznicach kolejowych Dworca Poleskiego podstawiano wagony towarowe. Ładowano do nich rodziny, które miały zostać deportowane na Sybir.

1943

W okresie okupacji niemieckiej w tym samym miejscu ładowano do wagonów Żydów z białostockiego getta. Do Treblinki i innych niemieckich obozów wywieziono kilkadziesiąt tysięcy Żydów.

1944

W lipcu Białystok ponownie znalazł się w rękach sowiec­kich. W listopadzie z bocznic Dworca Poleskiego odjechały trzy transporty internowanych – w sumie blisko 3 tysiące osób. Wywiezieni wówczas Polacy trafili do łagru w Ostaszkowie.

1945-2004

Po odejściu Armii Czerwonej magazyny zajęło polskie wojsko.

2005

Opuszczony przez wojsko teren, wraz z dawnymi maga­zynami, kupiło miasto Białystok.

2010

Jeden z dawnych magazynów wojskowych wraz z otaczającym go dwuhekta­rowym terenem został wydzielony z całego kompleksu. Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski zdecydował o budowie w tym miejscu Muzeum Pamięci Sybiru.

2012

Pracownia Arkon Jana Kabaca zakończyła trwające od roku ­prace nad dokumentacją projektową ­Muzeum. Przy­gotowana koncepcja zakładała zachowanie oryginalnego wojskowego magazynu z przezna- czeniem na cele wysta­wiennicze, a także dobudowanie do niego ­nowoczesnego budynku.

2014

17 września wyłoniono zwycięzcę konkur­su na opracowanie koncepcji programowo-przestrzen­nej aranżacji wystawy stałej Muzeum – belgijską pracownię Tempora.

2016

W październiku Miasto Białystok podpisało umowę z Minister­stwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego na dofinan­sowanie Muzeum. W tym roku zrealizowano także wstępny etap budowy.

2017

1 stycznia Muzeum rozpoczęło funk­cjonowanie jako samodzielna instytucja kultury wydzielona z Oddziału Muzeum Wojska w Białymstoku. W tym samym roku udało się przygotować projekt wystawy, a także uzyskać dla niego dofinansowanie z Unii Europejskiej.

2018

Przetarg na wykonanie stanu surowego budynku Muzeum został rozstrzygnięty – wygrała firma Budimex SA. W kwietniu podpisano umowę i budowa ruszyła. 15 października, w obecności Sybiraków, ich rodzin i innych gości, uroczyście podpisano, poświęcono i wmurowano w fun-damenty gmachu akt erekcyjny Muzeum. Wyrażono w nim m.in. przekonanie, że „Instytucja ta dbać będzie o zachowanie pamięci o ofiarach i zbrodniach, które sprawiły, że daleka Syberia zmieniła się w pol-skiej świadomości ze wspaniałej i bogatej krainy w okrutny Sybir – Nieludzką Ziemię”.

2019

19 czerwca ogłoszono wykonawcę wystawy stałej Mu­zeum – wygrała firma Deko-Bau. Wybrano też projekt instalacji artystycznej – zwyciężyła koncepcja autorstwa Martyny Pająk. W sierpniu do wnętrza obiektu został wprowadzony naj­większy eksponat Muzeum – rosyjski wagon towarowy z 1892 r., tzw. tiepłuszka. W grudniu zakończyły się prace budowlane i Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku, przekazał Wojciechowi Śleszyńskiemu, dyrektorowi Muzeum, klucze do nowe­go gmachu. Muzeum zostało laureatem konkursu Top Inwestycje 2019.

2020

Rok intensywnych prac nad wysta­wą stałą i wyposażeniem obiektu. Dużym zainteresowaniem cieszyła się akcja #Zapamiętani, dzięki której do Muzeum spłynęły z całego świata fotografie Sybiraków i ich rodzin.

2021

Muzeum otwiera się dla zwiedzających.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru Nr 38/2021

Artykuł pochodzi z dodatku „Muzeum Pamięci Sybiru