Edmund Niziurski

Pierwsza połowa lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, ubiegłego tysiąclecia.

14.10.2013

Czyta się kilka minut

Cudowne lata. Druga, trzecia, czwarta, piąta klasa podstawówki im. Henryka Rupa (obecnie „Przy Łazienkach” bodajże). Imię komunistycznego patrona dawało pole do niezwykle fantazyjnych, a głównie niecenzuralnych modyfikacji na szkolnych tarczach. Można było literki zamienić kolejnością, odrobinkę zdrapać, troszkę dopisać... i nazwa była zgoła inna, a tarcza pozostawała tarczą. Walka z systemem na tarczy. Pozornie wszystko było w porządku – jak to w latach osiemdziesiątych.

Ś.P. Edmund Niziurski już znacznie wcześniej zbudował pomnik trwalszy niż ze spiżu, strzelający nad ogrom królewskich piramid, czego najlepszym dowodem wypieki na licach moich córek, gdy im czytałem „Sposób na Alcybiadesa” (jaka to mądra książka!) w zupełnie innej Warszawie, w zupełnie innym systemie, w zupełnie innym tysiącleciu. Można oczywiście stwierdzić, że mamy do czynienia z wypiekami poniekąd genetycznymi, że ich wypieki są moimi wypiekami zarazem (z lekkim przesunięciem czasowym), gdyż, jak to mawiają, „gena nie wydłubiesz”. Ale zasada owa, choć głęboko porażająca mądrością, akurat do literatury nie stosuje się literalnie, co wie każde pacholę, a zwłaszcza każdy rodzic. A do Niziurskiego się stosuje (wiem, bo przeczytałem dzieciom prawie wszystko). Odradza się w następnych pokoleniach. I to przepiękne, poruszające, zaprawdę nieco nostalgicznie.

Boże, jak się czekało na piątek, żeby wyruszyć z Matką (później już sam, ale nauka nie poszła w las) w trasę po kioskach, księgarniach i antykwariatach wokół Łazienek. Przeputać cotygodniowe kieszonkowe na nowe i stare książki. Upolować gdzieś sobotni „Świat Młodych”, polując od kiosku do kiosku. Nasycić się cytrynową mambą w warzywniaku. Piątek, ach, piątek. Wielopiętrowy Uniwersus z pachnącymi nowościami oraz arcydziełami poligrafii z ZSRR, NRD i Jugosławii w dziale zagranicznym... a przede wszystkim antykwariat na rogu Chełmskiej i Belwederskiej. Ech, antykwariat. Buszowanie po półkach, przekręcanie głowy po grzbietach tytułów, czytanie cudzych dedykacji, wyciąganie zasuszonych liści, przystawianie stołków (mały byłem). „Tajemnica Zielonej Pieczęci”, Seria BKD (Bitwy–Kampanie––Dowódcy), oraz Niziurski, Niziurski, Niziurski... Jesiennopiątkowe późne popołudnie z książką na słonecznym balkonie z widokiem na jednostkę wojskową, kilka drzew i stację benzynową. Zapach benzyny kojarzy mi się z rajem. Z Edmundem Niziurskim.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Reżyser teatralny, dramaturg, felietonista „Tygodnika Powszechnego”. Dyrektor Narodowego Teatru Starego w Krakowie. Laureat kilkunastu nagród za twórczość teatralną.

Artykuł pochodzi z numeru TP 42/2013