badania mózgu

Artykuły na ten temat

Koncert Orkiestry Symfonicznej Akademii Muzycznej z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Gdańsk, 20 paźziernika 2018 r. / fot. Karol Makurat / REPORTER

Czy można usłyszeć ciszę?

Katarzyna Dziadowicz
To pytanie brzmi jak przepis na nierozstrzygalny spór filozoficzny. Ale można też odpowiedzieć na nie przy pomocy eksperymentów psychologicznych.
Lilie wodne na jeziorze Bourget we Francji. / Fot. Remi Masson / Be&W

Zagadka: dlaczego najpierw przychodzą nam do głowy błędne odpowiedzi?

Marzena Zdanowska
Część badaczy twierdzi, że nasz mózg tworzy model rzeczywistości i nieustannie konfrontuje jego poprawność z danymi napływającymi ze zmysłów. Takie podejście…
Przygotowywanie moskitier przed nocą, Matam, Senegal, maj 2023 r. // fot. JOHN WESSELS / AFP / East News

Co się czai pod łóżkiem. Czy jest powód, dla którego noc to domena potworów?

Piotr Szymanek
Skąd to nieprzyjemne uczucie, gdy wracamy do domu po zmroku? Czy noc faktycznie wydobywa z ludzi i z otaczającego nas świata wszystko, co najgorsze? Rzućmy na…
Uwaga!

Uwaga! Dlaczego umyka nam wiele informacji, które mamy tuż przed oczami

Katarzyna Dziadowicz
Niektóre bodźce przyciągają nasze zmysły jak magnes, wszystko poza nimi staje się nieważne. Zwykle ratuje nam to życie – ale bywa też, że nas gubi.

Neurony nauczyły się grać na komputerze

Katarzyna Dziadowicz
Naukowcy umożliwili opanowanie gry „Pong” kulturom komórek nerwowych hodowanych poza ciałem.
David Teniers Młodszy, Trzej pijacy w tawernie, ok. 1650-1670 r. / WIKIMEDIA / DOMENA PUBLICZNA

Czy odkryliśmy obwód w mózgu odpowiedzialny za uzależnienia?

Wojciech Brzeziński
U części pacjentów, którym udar uszkodził pewne obszary mózgu, nieoczekiwanie znikła potrzeba zapalenia papierosa.
Występ pary joginów podczas imprezy Mind Over Madness na Times Square w Nowym Jorku, 21 czerwca 2022 r. / ALEXI ROSENFELD / GETTY IMAGES

Czy do myślenia potrzebne jest ciało

Mateusz Hohol, Kinga Wołoszyn-Hohol
Psycholodzy mają kłopot: w ostatnich latach niezależne testy podważyły wyniki wielu podręcznikowych badań. Wstrząsnęło to m.in. przekonaniem, że ważną rolę w…

Liczby w źrenicy

Mateusz Hohol
/ SIMONE CASETTA / ANZENBERGER / FORUM

Jak pobudzić neurony

Łukasz Kwiatek
Mózgi niemowląt swoim działaniem przypominają zachowanie naukowców – przekonuje wpływowy francuski neurobiolog Stanislas Dehaene. Temu zawdzięczamy nasz…
Za sceną nigeryjskiego klubu New Afrika Shrine. Lagos, 2013 r. / ALEX MAJOLI / MAGNUM PHOTOS / FORUM

Połączenia wewnętrzne

Katarzyna Dziadowicz
Słyszenie głosów nieobecnych osób nie musi być objawem schizofrenii ani innej choroby psychicznej. Często odpowiada za nie subtelna zmiana w funkcjonowaniu…

Pisanie mózgiem: nowa technika komunikacji

Michał Świątek

Co się dzieje w martwym mózgu

Katarzyna Dziadowicz
/ ADOBE STOCK

Co praczłowiek miał na myśli

Prof. Bogusław Pawłowski, Łukasz Kwiatek
Prof. Bogusław Pawłowski, antropolog: Mózg to bardzo kosztowny organ. U dorosłego człowieka pochłania jedną piątą całej energii. Nie każdy organizm może sobie…

Uwaga, zmyłka!

Katarzyna Dziadowicz
Kiedy odtwarzamy wspomnienie, detale dopasowujemy do nowych informacji.
/ @MOONWATERPL DLA „TP”

Do czego służy świadomość

Marcin Miłkowski
Wiemy, że można ją stopniować i że pozwala nam kontrolować myśli i ruchy. Ale wiele problemów dotyczących świadomości ciągle czeka na rozwiązanie.
Okładka dodatku: WIELKIE PYTANIA NA NOWO Rewolucja neuronaukowa. Mózg / Marek Zalejski / ANDREW OSTROVSKY/ADOBE.STOCK.COM

Wielkie pytania na nowo: mózg

Łukasz Lamża
Wybaczcie, nefrolodzy i hepatolodzy: mózgi są naprawdę ciekawsze od nerek i wątrób.
„Uczeni zaglądają do czaszek”, rycina barwna, 1594 r. / SCIENCE HISTORY IMAGES / ALAMY / BEW

Moda na mózg

Łukasz Jach
Wystarczy dodać do jakiegoś słowa przedrostek „neuro-”, a ludzie zaraz patrzą na nie z większym szacunkiem.
/ LECH MAZURCZYK

Poszukiwanie języka w mózgu

Marcin Miłkowski
Próby zlokalizowania ośrodków językowych w mózgu trwają od XIX w. Dziś wydaje się jednak, że mózgu nie można tak łatwo poszatkować na oddzielne i niezależne…
/ TUDIO KIVI / STOCK.ADOBE.COM

Sprej na depresję

Piotr Popik
W USA dopuszczono do sprzedaży pierwszy antydepresant podawany donosowo – ketaminę. W przeciwieństwie do tradycyjnych leków działa natychmiast, choć powoduje…
Marsz dla Nauki w Portland (USA), kwiecień 2018 r. / DIEGO DIAZ / ICON SPORTSWIRE / GETTY IMAGES

W trybie stymulacji

Łukasz Kwiatek
Postanowiłem odmienić swoje życie i przystąpiłem do testu trybów poznawczych. Wynik? Mogło być gorzej, ale tylko trochę.

Głos mózgu

ŁK
Prace nad interfejsami mózg-komputer (BCI) prowadzone są na całym świecie.

Nadchodzi telepatia

Łukasz Kwiatek
W 2019 roku interfejs mózg-komputer nie budzi już wielkich emocji – od lat próbuje się uczyć sparaliżowanych pacjentów obsługi komputera albo elektronicznych…
/ MACIEJ FIGIEL / ALAMY STOCK / BEW

Czytający w myślach

Łukasz Kwiatek
Badania Johna-Dylana Haynesa mogą wprawiać w osłupienie najbardziej awangardowych filozofów i zawstydzić nawet najbardziej kreatywnych futurystów.
/ LINDA DAVIDSON / GETTY IMAGES

Co rządzi zachowaniem

Paweł Bakalarz
WIELKIE PYTANIA | Behawioryzm to jeden z najbardziej niezrozumiałych i znienawidzonych nurtów psychologii. Ale też najbardziej rewolucyjnych.
/ DOMENA PUBLICZNA

Rejestracja aktywności pojedynczych neuronów

MH
Mniej więcej od końca XVIII w. fizjologowie domyślali się, że układ nerwowy przejawia aktywność elektryczną.
/ CHRISTIAN JONES / GETTY IMAGES

Rydwan z dwoma końmi

Kinga Wołoszyn-Hohol, Mateusz Hohol
WIELKIE PYTANIA | Historia badań nad emocjami pełna jest zmian paradygmatów i zwrotów akcji. Dziś uważa się, że nie zawsze są tym samym co uczucia, a życie…
/ JENS-MAUS.DE / PUBLIC DOMAIN

Emisyjna tomografia pozytonowa (PET)

MH
To metoda, która zapoczątkowała erę neuroobrazowania.
/ ERIC WASSERMANN / PUBLIC DOMAIN

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS)

MH
Najstarszą metodą badania, jak określone funkcje poznawcze powiązane są ze strukturami neuronalnymi, jest obserwacja osób z tzw. lezjami, czyli uszkodzeniami…
/ DOMENA PUBLICZNA

Obrazowanie rezonansem magnetycznym (MRI, fMRI)

MH
Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) rozpoczyna się od umieszczenia badanego w silnym polu magnetycznym.
/ EAST NEWS

Nic nowego w pamięci

ŁK
Hipokamp, struktura mózgu zaangażowana m.in. w pamięć i uczenie się, u dorosłych przestaje tworzyć neurony – donoszą Shawn Sorrells i współpracownicy na łamach…
/ Fot. Colin Anderson / GETTY IMAGES

To on nami kręci

ASk
Na jego trop wpadli przez przypadek w 1953 r. dwaj amerykańscy uczeni, James Olds i Peter Milner, którzy za pomocą wszczepionych w mózgi elektrod próbowali…