Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Dotyczy to zwłaszcza zagadnień, których obszar przełamuje strukturę administracyjną, takich jak np. problemy gospodarki wodnej. Ale także aglomeracji miejskich, które rozrastając się obejmują kolejne tereny w otoczeniu dużego miasta. Taki obszar stwarza specjalne wyzwania dla zarządzania publicznego.
Wzrost aglomeracji próbowano w przeszłości, tak u nas, jak i w innych krajach, okiełznać właśnie za pomocą zmian w podziale administracyjnym: w drodze aneksji kolejnych gmin bądź poprzez utworzenie specjalnej jednostki administracyjnej wyższego stopnia (tzw. powiatu metropolitalnego czy - jak w Polsce w latach 1975--98 - województwa miejskiego). To rozwiązanie tylko pozornie było racjonalne, najczęściej zaś prowadziło do zaburzenia mechanizmów życia społecznego i zarządzania w skali lokalnej. Gdy w miejsce 11 gmin na obszarze Warszawy powstała w 2002 r. jedna wielka gmina miejska, doprowadziło to do drastycznej centralizacji i kompletnego uwiądu zarządzania w skali dzielnic - dawnych gmin warszawskich.
Dlatego dzisiaj - zgodnie z zasadą pomocniczości - zamiast budowania nowych, "twardych" struktur administracyjnych, trzeba przyjmować rozwiązania funkcjonalne, które mogłyby się rozwijać wraz ze wzrostem aglomeracji miejskiej, zarazem jak najbardziej oszczędnie ingerując zarówno w podział administracyjny na danym terenie, jak i w kompetencje położonych tam gmin i powiatów. Potrzebujemy rozwiązań metropolitalnych, które do istniejącego systemu zarządzania dodawałyby przede wszystkim dodatkowy segment planistyczny oraz uprawnienia koordynacyjne w skali całego zespołu miejskiego, w jak najszerszym zakresie pozostawiając władzom lokalnym zwykłą przestrzeń zarządzania. Nowoczesne aglomeracje miejskie potrzebują elastycznych, "miękkich" rozwiązań organizacyjnych oraz skutecznych instrumentów planowania i zarządzania w skali całego obszaru, jednak bez przejmowania odpowiedzialności za sprawy lokalne. O tych sprawach dyskutowaliśmy podczas krakowskiej konferencji.
Prof. MICHAŁ KULESZA był jednym z głównych autorów polskiej reformy samorządowej, w 1990 r. współtworzył ustawę gminną. Jako pełnomocnik rządu w latach 1992-94 i 1997-99 przygotowywał nowy ustrój terytorialny i administracyjny państwa, wprowadzony w życie 1 stycznia 1999 r. Kieruje Zakładem Nauki Administracji UW.
