Prorok Balaam

W dolinie u stóp gór Moabu prorok Balaam z Mezopotamii mówił wbrew sobie, ale w imieniu Najwyższego do zgromadzonych tam Hebrajczyków.

06.06.2016

Czyta się kilka minut

Paweł Śpiewak /  / Fot. Grażyna Makara
Paweł Śpiewak / / Fot. Grażyna Makara

Oto lud ten sam mieszkać będzie, a między narody mieszać się nie będzie (...) Pan, Bóg jego jest z nim, a trąbienie zwycięstwa królewskiego przy nim (...) pożre narody przeciwne sobie, a kości ich pokruszy, i strzałami swemi przerazi je. (...) kto być błogosławił, błogosławiony, a kto by cię przeklinał, przeklęty będzie” (Lb 23, 9 – 24, 9). Po wielokroć przez usta proroka Balaama Bóg błogosławił swemu ludowi, zapowiadał jego panowanie, zwycięstwo nad wiecznym wrogiem Izraela Amalekiem. Zamiast przeklinać, jak żądał i chciał tego król Balak, zapowiadał nadejście mesjańskich czasów. Zamiast gniewu i przekleństw, słowa jego wyrażały podziw dla potęgi i wiary tych, którzy wyszli z Egiptu. Król chciał mieć do swojej dyspozycji czarodzieja, który jednak okazał się prawdziwym prorokiem, a więc kimś, kto nigdy nie postępuje wbrew woli Boga.

Tak mówił prorok nieżydowski, jeden z sześciu, o których Biblia wspomina. Najbardziej znanymi byli Hiob oraz czterej jego przyjaciele. Wedle różnych opowieści Balaam był ślepy na jedno oko i utykał. Nosił się wyniośle, uchodził za człowieka przekupnego i skąpego zarazem. Przypisywano mu też złe oko. Na co spojrzał, ulegało zepsuciu. Ale mimo to cieszył się mianem proroka i – jak Mojżesz – miał się urodzić obrzezany. Posiadał wyjątkowy dar: rozpoznawał gniew Boga i próbował wykorzystać tę umiejętność dla swojego dobra. Powiadają też, że obdarzony został olbrzymią mocą ducha po to tylko, by narody nie mogły powiedzieć: „Gdybyśmy mieli takiego proroka jak Mojżesz, to również bylibyśmy jak Izraelici świątobliwi”.

Balaam błogosławił ludowi Izraela nie ze swej woli, nie z przekonania. Gdy wracał z Balakiem, namówił go do tego, by ten skusił Hebrajczyków do grzechu. Oczywiście grzechu polegającego na tym, że część z nich zadawała się z kobietami Medyjanitów. Żydzi w znacznej liczbie pokusie ulegli i wyrzekali się Tory. Bardzo to rozsierdziło Mojżesza, który krzyczał po bitwie: „Przeczżeście żywo zachowali niewiasty? Gdyż te są, które synom Izraelskim za radą Balaamową dały przyczynę przestępstw przeciw Panu przy bałwanie Fegor, skąd była przyszła plaga na zgromadzenie Pańskie” (Lb 31, 15-16). I zabito wszystkie kobiety, które poznały mężczyzn obcując z nimi. W bitwie mieczem zabito też proroka, syna Boerowego, który przyjechał do Medii, aby odebrać zapłatę za swoją radę. Przywodzi to na myśl przysłowie: „Osioł zapragnął mieć rogi, to mu długie uszy odcięli”.

Przez niego mówił Bóg, ale czy przez jego osiołka też Bóg nie mówił? Prorok pozostał w złej pamięci Hebrajczyków i chrześcijan, choć rozpoznał Boga Izraela, nocami słuchał jego poleceń i je wypełniał. Czegoś mu brakowało. Zapewne pokory, którą Mojżesz był hojnie obdarzony. Może zwykłej bezinteresowności. Pozostawał ekspertem do wynajęcia. Przepowiadał deszcze, zarazy i wojny. Z pewnością nie wiedział, czym jest bojaźń Boża, a jak uczą nas rabini: wiara bez niej niewiele jest warta.

Samo zdarzenie i błogosławieństwo jest ważne z jednego jeszcze powodu. Oto Izraelici stojący u granic ziemi obiecanej uzyskali potwierdzenie. Przed nimi było zwycięstwo; miały się rychło ziścić powtarzane od 40 lat obietnice Boga. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 24/2016