Oślica Balaama

Izraelici urodzeni na pustyni, ci, którzy znali Egipt już tylko z opowieści, okazali się w oczach Boga godnymi wejścia do ziemi obiecanej.

30.05.2016

Czyta się kilka minut

Paweł Śpiewak /  / Fot. Grażyna Makara
Paweł Śpiewak / / Fot. Grażyna Makara

Zdobywali miasta jedno po drugim. Dotarli do Moabu. Władca, król Balak, przeraził się ich liczebnością i żarłocznością. Potrzebował innych niż wojenne narzędzi do walki z inwazją. Zwrócił się o pomoc do Balaama, największego z proroków pogańskich. On to za Boga miał Boga Izraela i w nocy słuchał Jego rad. Wedle wielu opowieści rozpoznał w dudnieniu trąb niebiańskich, w dniu dawania Tory, nie zapowiedź kolejnego potopu, którego wszyscy się bali, ale właśnie objawienie i początek nowej historii ludzkości. Dwa razy przybywali do niego wysłannicy królewscy, namawiając do przyjęcia królewskiej oferty. Obiecywali, że nagrodzą go wielkimi pieniędzmi. Mieli go nie bez podstaw za człowieka przekupnego. Władca Moabu chciał, by prorok przeklął najeźdźców, bo wiedział, że „ten, kogo ty pobłogosławisz, będzie błogosławiony, kogo ty przeklniesz, będzie przeklęty” (Lb 22, 6).

Bóg ostatecznie wyraził zgodę, by Balaam przybył do króla. Chociaż prorok mógł czynić, co zechce, wszak miał wolną wolę, ale Haszem rozgniewał się na niego, że uległ prośbie pogańskich książąt i źle ze swej wolności korzystał. Rano prorok osiodłał oślicę i wyruszył na spotkanie z królem. Gdy oślica zobaczyła na swej drodze anioła, przyparła do muru nogę swego pana, a potem położyła się na ziemi. Wściekł się na to Balaam i zaczął bić zwierzę, czego nigdy czynić nie wolno. Wtedy, jak czytamy w Torze, Bóg otworzył usta oślicy i rzekła ona: „Cóżem ci uczyniła, żeś mnie zbił już trzy razy”. Oślica wyjaśniła, że nigdy dotąd niczego złego nie uczyniła swemu panu, ale tym razem musiała się zatrzymać. I dopiero wtedy prorok dostrzegł uzbrojonego w miecz anioła.

Zastanawia fakt, że prorok nie zdziwił się, iż zwierzę mówi ludzkim głosem i racjonalnie rozumuje. Wszystko działo się tak, jakbyśmy czytali nieznany fragment powieści o słynnym doktorze Dolittle. Dotąd w Biblii tylko Adam rozumiał mowę zwierząt. Być może chodziło o to, że złość zabiła w proroku zdolność myślenia, i dlatego nie zauważył, iż rozmawia z osiołkiem o wielkich oczach. Ale to wyjaśnienie wydaje się zbyt wątłe. Wiemy jedno – Bóg posłużył się oślicą, by osiągnąć swój cel. Z pewnością nie chodziło o ośmieszenie proroka, który okazał się głupszy od zwierzęcia. Ośli ród w tamtych czasach był raczej kojarzony ze spokojem i opanowaniem. Balaam ostatecznie, może nawet wbrew sobie, pobłogosławił ludowi Izraela i przeklął Balaka.

Powiada się, że owa oślica została stworzona jeszcze przed narodzinami świata. Była od mileniów przygotowywana do tego wydarzenia. Osiołki dość często pojawiają się w Biblii, na przykład w opowieściach o Abrahamie idącym na górę Moria. Mojżesz usadził żonę i dzieci na osiołku i tak wrócili do Egiptu. Osioł pojawia się wreszcie w Księdze Zachariasza (9, 9). Na nim miał wjechać przyszły Mesjasz. Nie na koniu, który wiązany był z wojną, panowaniem, potężnymi wiatrami, ale właśnie na tym posłusznym, zwykłym w tej części świata zwierzęciu: „Oto król twój przyjedzie, sprawiedliwy zbawiciel ubogi i siedzący na ośle, to jest na oślęciu, źrebiątku oślicy”. Mesjasz w obietnicach Izraela, choć pochodził z rodziny arcykapłana, miał być skromnym, odzianym w skromne szaty człowiekiem. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 23/2016