Wiele razy próbowano naszkicować „mapę” polskiego katolicyzmu. Pomińmy najbardziej bzdurne i najlepiej sprzedające się w mediach opisy kościelnych podziałów, jak ten łagiewnicko-toruński. Dwie najpoważniejsze próby opisu to podjęta jeszcze w latach 90. XX w. przez Jarosława Gowina (w książce „Kościół w czasach wolności”) oraz o niemal dekadę późniejsza, autorstwa Zbigniewa Nosowskiego (opublikowana na łamach „Więzi”). W obu zasadnicze charakterystyki klasyfikacyjne wiązały się ze stosunkiem wyróżnionych grup do współczesnej kultury, czyli świata „poza Kościołem”.

Gowin wprowadzał pięć kategorii: katolicyzm kontynuacji, katolicyzm zamknięty, katolicyzm integralny, katolicyzm otwarty, katolicyzm protestu. Nosowski mówił o czterech typach: katolicyzmie twierdzy, walki, dialogu i prywatnym. Obaj zaznaczali, że chodzi im o katolików zaangażowanych, oprócz których istnieje ogromna...