Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Otchłań przyzywa otchłań – więc nawałnicą wściekłą, / Na moje serce spadło udręczeń całe piekło”. Tak słowa Psalmu 41. przetłumaczył Wiktor Gomulicki. Otchłań, o której tu mowa, nie jest jednak miejscem nieskończonej rozpaczy – to raczej przestrzeń, gdzie dokonuje się przemiana człowieka, jego ubogacenie. O tym właśnie doświadczeniu będą opowiadać artyści podczas tegorocznej edycji festiwalu.
Ten stan zawieszenia – niepewności, którą można wykorzystać albo się w niej zatracić – precyzyjnie oddaje łacińskie słowo „limbus”. Można je tłumaczyć jako „krawędź”, „skraj”, „granica”. Otchłań nie znajduje się więc w centrum, tylko na obrzeżach. Z otchłani wszystko się wynurza albo wszystko się w nią zapada – w zależności od przyjętej perspektywy.
„Chrześcijańska opowieść o otchłani przez wieki dobitnie konfrontowała nas ze śmiercią, utratą, opuszczeniem, głęboką niepewnością i lękiem egzystencjalnym. Jednak wraz z rozpadem chrześcijańskiej narracji wiele z tych doświadczeń straciliśmy z pola widzenia, oddaliliśmy je od siebie w sposób głęboko nieuświadomiony. Podejmując ten temat w ramach Festiwalu, chcemy się do niego zbliżyć” – zapowiadają organizatorzy Nowych Epifanii. ©
Wybrane wydarzenia 14. edycji Festiwalu Nowe Epifanie:
GOŚCIE WIECZERZY PAŃSKIEJ
Spektakl „Goście Wieczerzy Pańskiej” to medytacja nad kondycją człowieka żyjącego w rzeczywistości pozbawionej nadziei. „Ja i mój Bóg żyliśmy w specjalnie zaaranżowanym świecie, w którym wszystko się zgadzało” – mówi pastor Tomas Ericsson, bohater filmu „Goście Wieczerzy Pańskiej” Ingmara Bergmana. Tamtego świata, jak i Boga, w którego wierzył, już dawno nie ma. A mimo to trwa on w tej opustoszałej przestrzeni. W adaptacji scenariusza Ingmara Bergmana czworo postaci raz jeszcze doświadcza opowiedzianych w filmowym pierwowzorze zdarzeń, by poprzez rozszerzoną wiwisekcję świata i siebie szukać tego, czego wtedy nie zauważyli.
reż. Tomasz Fryzeł
24-26 lutego, Nowy Teatr
INFERNO
Spektakl „Inferno” odbywa się w zawieszeniu, jest czymś pomiędzy prawdą a fikcją – przemieszaniem narzędzi, które wykorzystujemy w internetowej autokreacji, z tymi potrzebnymi do budowania prawdziwych relacji. Młodym dorosłym globalna sieć służy przede wszystkim do tworzenia tożsamości. Swoje interpretacje rzeczywistości komunikują już niemalże wyłącznie w sposób cyfrowy. Dzieciństwo mieli analogowe, ale potem gwałtownie zostali wrzuceni w świat rozwijającego się internetu – dlatego posiadają dwie tożsamości. Zagubiony w świecie emocji Dante, wieczny uciekinier, nieumiejący odróżnić smutku od lęku, złości od zazdrości, miłości od pożądania, pragnąc stabilności i dookreślenia, spotyka na swojej drodze Wergiliusza. Spacerują razem po piekle, idą przez kolejne kręgi, ale do żadnego z nich nie przynależą. Mając wyłącznie siebie, pogrążają się w otchłani, starając się zbudować relację.
reż. Wera Makowskx
▪ 24-25 marca, TR Warszawa
HERETYCZKI
Kurator Dawid Zalesky zaprasza do świata sztuk wizualnych artystki Elżbiety Szurpickiej oraz aktorki Beaty Passini. Kontekst otchłani twórcy wystawy łączą ze zjawiskiem często lekceważonym w naszej kulturze, czyli historiami heretyczek, mistyczek oraz ezoteryczek. Kobiety wykluczone ze społeczności, często też wykluczone z chrześcijaństwa, skazywane były na ostracyzm oraz śmierć. Dlatego artyści postanowili dać im głos, pozwolić usłyszeć kobiety, które nie zdążyły powiedzieć wszystkiego za życia. Wernisażowi wystawy towarzyszyć będzie „Performatywny seans spirytystyczny”, w którym aktorka Beata Passini jako performerka-kobieta-medium podejmie próbę wsłuchania się w głos zmarłych heretyczek. Nagranie performansu będzie częścią wystawy.
▪ 24-26 lutego, Galeria Prześwit
PIEŚNI Z OTCHŁANI
Koncert Adama Struga to muzyka wydobyta z otchłani, która w tradycyjnej pobożności może być zarówno realnym miejscem, jak i stanem duszy. Otchłań to jednak nie tylko piekło, to również „głębiny” z Psalmu 130. Od niego wzięła się tradycja pieśni pokutnych, które mają uchronić przed ostateczną, piekielną otchłanią. Pieśni o piekle i pieśni o pokucie łączą w sobie napomnienie i wiarę w miłosierdzie – stanowią więc filar tradycyjnej pobożności.
▪ 4 marca, kościół ewangelicko-reformowany
DEDUTO SEY. ŚWIAT JAKO OTCHŁAŃ
Nowy program Vox Imaginaria, czyli muzyka schyłku średniowiecza, został przygotowany specjalnie z myślą o Nowych Epifaniach. Podejmuje temat świata jako otchłani – miejsca pełnego niebezpieczeństw, w którym, poruszając się po omacku, nie można być pewnym przyszłości. Nasz świat to przestrzeń zawieszenia i lęku, ale też nadziei.
▪ 1 kwietnia, Muzeum Narodowe, Galeria Sztuki Średniowiecznej
Więcej na: noweepifanie.pl
Organizatorem Festiwalu Nowe Epifanie jest Centrum Myśli Jana Pawła II, Instytucja Kultury m.st. Warszawy. Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
