Mędrzec stoi na granicy

Starożytni Grecy mówili, że mędrzec to człowiek "który stoi na granicy" (methórios). Potrafi stać po tej i po tamtej stronie, ocenić i uszanować to, co należy do obydwu wymiarów. Taka charakterystyka odpowiada twórczości teologicznej ks. prof. Wacława Hryniewicza i nie sądzę, aby kwestia publikacji tekstu "Zbawiciel jest polifoniczny" zmuszała do zmiany owego poglądu. Jak słusznie zauważa abp Muszyński, nie chodzi o "oskarżenie o odstępstwo", ani tym bardziej o błędne nauki, ale o zwrócenie uwagi na braki metodologiczne i nieścisłości w "pewnych aspektach", a nie w całości.

21.10.2008

Czyta się kilka minut

Skąd więc tyle zamieszania wokół lubelskiego teologa? Przeglądając polską i zagraniczną prasę, odnoszę wrażenie, że niepotrzebnie ma dwóch "rzeczników prasowych". Jednym jest abp Józef Życiński (zob. "Człowiek sumienia", "TP" 39/08), drugim brytyjski dziennikarz Jonathan Luxmoore - po którego depeszy w serwisie CNS o sprawie ks. Hryniewicza zrobiło się głośno. Obydwaj "rzecznicy" przekazują wypowiedzi i "oficjalne stanowisko" ks. Hryniewicza - problem jednak w tym, że są one niespójne.

Żadnego z nich nie posądzam o manipulację, ale ta strategia nie popycha sprawy do przodu. Kwestię "rzecznika" musi rozstrzygnąć sam zainteresowany, bo inaczej spełnią się na nim jego własne słowa, że "kontrowersje i dysputy przekształciliśmy w instytucjonalne podziały i pogodziliśmy się z istnieniem tych podziałów" - a taka postawa nie pasuje mi do etosu ks. Hryniewicza.

Luxmoore twierdzi, że postanowił napisać o sprawie teologa dlatego, że dotąd żaden z polskich księży nie sprzeciwił się wprost Watykanowi, a "każdy taki konflikt jest potencjalnie ważny". Nie bardzo mnie ten argument przekonuje, bo miarą rozwoju teologii nie jest krytyka papieża. Z jego tekstu wynika, że polskie debaty teologiczne zna tylko z gazet - a trudno owo kryterium uznać za miarodajny wskaźnik kondycji polskiej teologii. Choć pewnie obaj zgodzilibyśmy się z tezą, że dla dobra Kościoła w Polsce byłoby lepiej, gdyby w prasie opiniotwórczej częściej pojawiały się głosy teologów i były prowadzone rzeczowe debaty o chrześcijaństwie i Kościele.

Wygląda jednak na to, że w ocenie reakcji Watykanu na tekst Hryniewicza Luxmoore zatrzymał się wyłącznie na interpretacji owego zdarzenia oraz poglądach przedstawicieli "Open Theology", a to sprawiło, że nadał sporowi nieproporcjonalne znaczenie. Pisząc o postawie "Open Theology", Luxmoore minimalizuje odpowiedzialność przedstawicieli tego forum za sprowokowanie interwencji Watykanu wynikłe z nierzetelnego tłumaczenia tekstu ks. Hryniewicza. Robienie innym rachunku sumienia za popełnione błędy wymagałoby uderzenia się w piersi własne. Jak dotąd, przedstawiciele zarządu "Open Theology" problemu w swoim postępowaniu w ogóle nie widzą.

Patrząc na to, co się dzieje, zastanawiam się nad znaczeniem słów wypowiedzianych przez ks. Hryniewicza w warszawskiej parafii ewangelicko-reformowanej: "Rzecz jasna, że nawiedzają mnie nieraz myśli, które lepiej zachować w sobie. Są wątpliwości, których nie należy rozsiewać. Ostateczna weryfikacja możliwa jest dopiero w świecie przyszłym, do którego bramą jest śmierć". Te słowa nabierają jeszcze głębszego sensu w obliczu walki teologa z chorobą i zamieszania wokół jego osoby.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Jezuita, teolog, psychoterapeuta, publicysta, doktor psychologii. Dyrektor Instytutu Psychologii Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie. Członek redakcji „Tygodnika Powszechnego”. Autor wielu książek, m.in. „Wiara, która więzi i wyzwala” (2023). 

Artykuł pochodzi z numeru TP 43/2008