Kim był twój dziadek?

Wnuk Aarona, Pinchas, otrzymał wieczne kapłaństwo (zob. Lb 25). Porzucając dzisiejszą złożoność rodzin patchworko­wych i nieheteroseksualnych, zapytajmy niewinnie: „Kim był twój drugi dziadek, Pinchasie?”.

08.08.2022

Czyta się kilka minut

Fot. GRAŻYNA MAKARA /
Fot. GRAŻYNA MAKARA /

W tymże rozdziale czytamy: „Pinchas, syn Elazara, syn Ahrona, kapłana, odwrócił zapalczywość Moję od synów Israela” (wers 11; Cylkow). Któż jednak został teściem arcykapłanowego syna? „A Elazar, syn Ahrona, pojął sobie jednę z córek Putiela za żonę, i urodziła mu Pinchasa” (Wj 6, 25). Talmud, tworząc karkołomne konstrukcje lingwistyczne, próbuje zidentyfikować Puti’ela jako jedną ze znanych biblijnych postaci. Propozycje są dwie: Jetro, który pitem (czyli tuczył) cielaki przeznaczone do bałwochwalczego kultu, oraz Józef, który pitpet (czyli toczył słowną potyczkę) ze swoim pożądaniem, by nie ulec żonie Potifara. Konkluzja jest taka, że Pinchas był potomkiem ich obu.

Przydomek Praojca Józefa to „ha-cadik”, czyli „sprawiedliwy”, i zapewne nikt nie szukał w takim rodowodzie punktu zaczepienia dla czynienia wyrzutów Pinchasowi. Midianicki kapłan Jetro – choć teść również samego Mojżesza – nie wywodził się z „naszych” i niestety łatwiej było z tego powodu dokuczać jego potomkowi. Talmud twierdzi, że Najwyższy specjalnie powiedział „syn El’azara syna Aarona”, ponieważ po znamiennym czynie Pinchasa Izraelici komentowali: „Widzieliście go? Ojciec jego matki tuczył cielaki, by składać je w ofierze bałwanom, a on teraz idzie i zabija izraelickiego księcia!”.

Co za obsesja, by po wsze czasy naznaczyć Jetrę? Talmud w innym traktacie analizuje fakt obronienia jego córek przez Mojżesza. Jetro był księciem swojego narodu – czy ktoś śmiałby tknąć książęce córki? Dlaczego musiały one same pasać stado? Uprawdopodobnia więc to zajście, sugerując, że Jetro nie wierzył w moc bożków i jeszcze przed zjawieniem się Mojżesza w Midianie pragnął porzucić bałwochwalstwo. Stał się przez to wyrzutkiem swojego ludu i nikt nie chciał zajmować się jego zwierzętami.

Pinchas jako krwawy rzeźnik? W „Księdze blasku” czytamy, że gdy młodzieniec wkroczył do namiotu Zimriego, Symeonici szykowali się, by śmiałka zabić. Dusza Pinchasa opuściła jego ciało ze strachu. Wówczas Najwyższy posłał dusze Nadaba i Abihu, by w nie wstąpiły, i w tym momencie Pinchas – zarazem „syn El’azara”, jak i „syn Aarona” – stał się godny, by zostać kapłanem.

Jeżeli już dziadek ma mieć wpływ na charakter wnuka, to może Pinchas odziedziczył koncyliacyjną naturę Aarona? Wedle midraszu powiedział mu Najwyższy: „Uczyniłeś pokój między Izraelem a Mną na tym świecie, wobec tego w świecie przyszłym to właśnie ty pojednasz Mnie z Moimi dziećmi”. Pinchas miałby być Eliaszem? Tego się chyba nikt nie spodziewał.©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Jest rabinką. Absolwentka Wydziału Hebraistyki UW, uczyła hebrajskiego m. in. na UW, w WLH im. J. Kuronia i na UMCS-ie w Lublinie, a obecnie w warszawskim Liceum im. Zuzanny Ginczanki. Wydała 2 książki: polsko-hebrajski modlitewnik dla dzieci oraz wzbogacony… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 33/2022