Jak zatrzymać suszę

Susza w Polsce jest faktem. Ekspertyza „Woda w rolnictwie” to wiedza potrzebna do działania. Pozostaje nadzieja, że sięgną po nią politycy oraz decydenci i zmienią sposób gospodarowania wodą, zanim prawdą stanie się polskie przysłowie, że „wtedy się wodę szanuje, kiedy jej w studni brakuje”.

Koalicja Żywa Ziemia zaprosiła do współpracy naukowców, dzięki którym powstała omawiana tu ekspertyza. Tematyka opracowania obejmuje pełen zakres zagadnień związanych z rolą wody w rolnictwie, poczynając od kwestii gospodarowania nią w Polsce aż po szczegółowe praktyki chroniące jej zasoby w gospodarstwach rolnych. Opracowanie wskazuje największe zagrożenia dla wód w Polsce, krytycznie odnosząc się do braku ustanowienia ochrony zasobów wodnych dla rolnictwa jako głównego priorytetu polityki. Zgodnie z przedstawioną diagnozą krajowe rolnictwo podporządkowano kopalniom odkrywkowym, nadmiernej regulacji rzek oraz rozwojowi intensywnej produkcji zwierzęcej i wielkoobszarowym uprawom monokulturowym. Tym samym, pomimo utrzymującej się od kilku lat suszy rolniczej, w ochronie polskich wód nie uwzględnia się potrzeb rolników.

POLITYCY – ZMIANA PRAWA. Ekspertyza zawiera podpowiedzi, rozwiązania i rekomendacje skierowane do polityków i administracji publicznej zarządzającej wodą w Polsce. Odnoszą się one zarówno do konieczności znowelizowania przepisów ustawy Prawo wodne, jak i zmian dotychczasowej technokratycznej praktyki gospodarowania wodami. Zdaniem autorów ekspertyzy, konieczna jest modyfikacja sposobu finansowania ochrony wód w rolnictwie przy wykorzystaniu środków unijnych i krajowych.

ROLNICY – DOBRE PRAKTYKI. Z myślą o rolnikach w ekspertyzie zgromadzone zostały informacje i zalecenia dotyczące praktyk poprawy żyzności gleb i podnoszenia ich zdolności retencjonowania wody. Opisano techniki nawadniania i nawożenia oraz metody i systemy produkcji rolnej, które przyczyniają się do ochrony zasobów wodnych w rolnictwie. Poparte są one przykładami płynącymi od rolników i hodowców, którzy – nie oglądając się na działania władz – wybrali prowadzenie gospodarstw rolnych w sposób gwarantujący ochronę wody.

CHROŃMY WODĘ. Ekspertyza powstała także z nadzieją, że sięgnie do niej każdy mieszkaniec Polski. Dowiemy się z niej, jak i w jakim zakresie rolnictwo korzysta z wody. W jaki sposób nasze codzienne wybory konsumenckie wpływają na stan wód potrzebnych do zachowania bezpieczeństwa żywnościowego kraju, zależnego przede wszystkim od jakości i ilości wody dostępnej dla rolnictwa. I dlaczego wspólne działanie na rzecz ochrony wody w rolnictwie korzystnie wpłynie na możliwość realizowania wszelkich innych aktywności człowieka związanych z wodą. Z tego powodu ekspertyza jest również apelem o solidarne podejście wszystkich obywateli Polski do ochrony wody dla rolnictwa, w trosce o dzisiejsze i przyszłe pokolenia. ©

Ekspertyzę można pobrać od 16 listopada ze strony Koalicji (pod tym adresem dostępne jest już też streszczenie >>>)

KOALICJA ŻYWA ZIEMIA jest niesformalizowaną strukturą, którą tworzy obecnie 18 organizacji i ruchów działających w obszarze rolnictwa oraz żywności. Celem Koalicji jest kształtowanie krajowej polityki rolnej i żywnościowej w kierunku sprawiedliwej społecznie, a także odpowiedzialnej wobec środowiska naturalnego produkcji, dystrybucji i konsumpcji.

DODATEK DO „TYGODNIKA POWSZECHNEGO” 45/2020

REDAKCJA: Piotr Siergiej

OPRAC. GRAF.: Marek Zalejski

TP TYPOGRAFIA: Andrzej Leśniak

FOTOEDYCJA: Grażyna Makara

NA OKŁADCE: Niski stan wody w zbiorniku retencyjnym Solina. Okolice Polańczyka, październik 2015 r. / GRAŻYNA MAKARA