Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
W “Wysokich Obcasach" entuzjastyczna recenzja z książki Renaty Gorczyńskiej “Jestem z Wilna". Niemądre poczucie dyskomfortu, choć moje (i Romana Graczyka) “...bo jestem z Wilna" to już historia sprzed dwu lat, każdy zresztą ma prawo trawestować tytuł albo o nim nie wiedzieć, tyle że to trochę jak w tramwaju, kiedy ktoś odsuwa nas łokciem nie mruknąwszy nawet “przepraszam".
“Nasz Dziennik" zorganizował piękny autobus, żeby swoich czytelników też zawieźć nad Wilię; piszą o tym tak, jakby to była pierwsza w życiu okazja, w żaden inny sposób niedostępna, ale niech im będzie - wracają przecież oczarowani, choć z reportażu sądząc, mogliby byli zobaczyć więcej. Nie wiem tylko, po co siostra biorąca udział w pielgrzymce musi donieść na wileńskich Litwinów, że “oparli się" kultowi siostry Faustyny i tutaj w Wilnie najsłabiej świeci “iskra Boża, która rozpaliła cały świat". Może nie trzeba robić rachunku sumienia za innych? Może też warto pamiętać, że Litwini i teraz, i kiedyś razem z nami czcili Matkę Miłosierdzia w Ostrej Bramie, więc jakby spełniali misję siostry Faustyny jeszcze przed jej narodzeniem.
Skądinąd wydarzeniem staje się właśnie w Krakowie uroczyste poświęcenie kopii obrazu ostrobramskiego dla sanktuarium w Łagiewnikach. Nie wiem, jakie znaczenie ma kult kopii cudownych wizerunków, tego pewnie nikt nie wyjaśni do końca, wiem tylko, że Ostrej Bramie nie da się odebrać tego, że Matka Miłosierdzia mieszka tuż nad ulicą, że czci się Ją od stuleci tak właśnie, w pokornym tłumie stojącym na bruku, pod Jej oknem będącym omal w zasięgu ręki. Żadne świetności świątynne tego nie zastąpią - ani w Łagiewnikach, ani - dla Maryi z obrazu licheńskiego, dotąd czczonego w starym kościółku - gdy się Ją przeniesie do tamtej niewyobrażalnie wielkiej i wspaniałej przestrzeni nowej bazyliki.
Mamy w telewizji także znowu wskrzeszone Juryszki Wileńskie (“Boża podszewka"). Zdaniem reżyserki serialu jest to “opowieść o potrzebie miłości", tylko po co w takim razie opatrzono ją ostrzegawczym żółtym trójkątem? Ile razy rzucę okiem na tę historię, która powinna być mi bliska, potykam się znowu co i raz o wykrzywione gniewem albo zdziwaczałe twarze i spojrzenia, o ludzi odstręczających albo wyszydzanych - gdy tymczasem moja Wileńszczyzna to była pokora, prostota, zgrzebna często dobroć, coś rzewnego. Inni pewnie wiedzą lepiej, ale mnie jest smutno dokładnie tak, jak dziesięć lat temu, gdy pisałam o pierwszej emisji.
Wilnem zajął się ostatnio nawet mój znakomity sąsiad z ostatniej strony “Tygodnika". Wiem, że bohaterzy felietonów nie muszą być fotografiami żywych postaci, że to kreacje literackie. No więc tak je przyjmuję i u Jacka Podsiadły, ale gdy czytam, że “przyszłość narodu" siedząc pod pomnikiem Mickiewicza w Wilnie, a więc przy kościele Bernardynów, ma problem, “które piwo lepsze, gdzie najbliżej internet i jak urwać się z wycieczki do Ostrej Bramy", nie mogę nie zauważyć, że po pierwsze nie jest to żadna “wycieczka", bo stamtąd przed maryjną kaplicę jest kilkanaście minut spacerem (podpowiadam: zaułkiem Literackim i ulicą Wielką), a po drugie, mam poważną wątpliwość, czy w ogóle nie szkoda czasu i kosztów na zmuszanie młodych troglodytów do podróży w tamten świat. Piwo i internet są przecież wszędzie pod ręką.
Dosyć żółci na dzisiaj. Lepiej wrócić do lektury “Dzieci Jałty" Alicji Paczoskiej (IPN, 2003). To przecież moja historia, studium exodusu z Wileńszczyzny w latach 44-47. Wtedy o wypędzanych mówiło się oficjalnie “repatrianci". W lipcu minęło dla mnie 57 lat od tamtych dni.
