Edward Augustyn: W wydanej w ubiegłym tygodniu książce opisujesz historie 11 sióstr zakonnych, które doznały przemocy w Kościele. O jakiej przemocy mówimy?

Salvatore Cernuzio: Różnego rodzaju nadużyciach władzy i sumienia. A więc wykorzystaniu seksualnym, mobbingu, szantażu, poniżaniu, rasizmie, publicznym upokarzaniu. Także o lekceważeniu problemów zdrowotnych czy wykorzystywaniu ich jako pretekstu do wydalenia zakonnicy ze zgromadzenia. Czasem jest to przemoc bardzo subtelna, podstępna, dlatego trudna do rozpoznania i wywołująca poczucie winy u ofiary, która zaczyna myśleć – jak powiedziała jedna z moich rozmówczyń – że to Bóg ją karze.

Jak udało Ci się przekonać te kobiety, by opowiedziały o swoich traumatycznych przeżyciach?

Wcale nie musiałem ich przekonywać. Więc nie było to trudne, ponieważ wiele z nich czuło potrzebę mówienia, a raczej potrzebę bycia wysłuchanymi. Dla wielu z nich było to jak wyzwolenie, a niektóre były zaskoczone, że mnie, mężczyznę, interesują ich problemy.

Czy jest coś, co łączy te historie z różnych krajów, w tym i z Polski?

Wszystkie zdają się podążać za jednym scenariuszem, który wskazuje na zamknięty, sztywny i niezrównoważony system, powiązany z przedsoborowymi strukturami, gdzie wszystko jest w rękach jednej osoby (przełożonej, matki generalnej, ksieni itd.), która decyduje o życiu swoich zakonnic. Nie mogę podawać szczegółów, by nie naruszać prywatności, o której zachowanie mnie prosiły, ale zapewniam, że również Polska nie jest wolna od tych problemów.

Przedmowę do książki napisała s. Nathalie Becquart, podsekretarz Synodu Biskupów. Ty jesteś współpracownikiem watykańskich mediów. Czy to znaczy, że ​​Watykan stać już na szczerą rozmowy o kolejnym trudnym problemie?

Zacząłem pisać tę książkę, gdy pracowałem jeszcze dla świeckich redakcji. Mniej więcej w połowie drogi zaczęła się moja współpraca z mediami watykańskimi. A poproszenie siostry Becquart wydało mi się naturalne, bo wiedziałem, że to kobieta bardzo odważna i mocno zaangażowana w pracę dla Kościoła i życia zakonnego. Na pewno książka jest odzwierciedleniem chęci papieża Franciszka, aby w przypadku wszelkich nadużyć kierować się transparentnością i szukaniem prawdy, nawet najtrudniejszej.

SALVATORE CERNUZIO jest dziennikarzem portalu Vatican News. Wcześniej pracował jako watykanista w agencji Zenit i portalu Vatican Insider dziennika „La Stampa”.

Tekst ukazał się w krótszej wersji w wydaniu papierowym pt. „Zasłona milczenia”

Czytaj także: Wykorzystywanie seksualne zakonnic przez księży to wciąż temat tabu w Kościele. Choć wiele wskazuje na to, że skala problemu jest znaczna.

Posłuchaj podkastu Molestowane siostry: tabu Kościoła. Opowiadają Edward Augustyn i Zuzanna Radzik