Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
W tej płaszczyźnie dla chrześcijanina jest oczywiste, że islam - mówiąc słowami Jana Pawła II z książki "Przekroczyć próg nadziei" - jest jakąś postacią pomniejszenia prawdy o Bogu, wypowiedzianej przez Niego samego w Objawieniu. Czy można powiedzieć bardziej pojednawczo, że jest religią niepełną, ale jednak potencjalnie otwartą na dopełnienie płynące z Nowego Testamentu?
Skłaniałbym się raczej do poglądu - wypowiedzianego kilka lat temu przez zespół teologów dominikańskich z "Revue Thomiste" - że mamy tu do czynienia z religią zawierającą system przeszkód do uwierzenia Chrystusowi, swoistych intelektualnych "struktur blokujących" dostęp do prawdy chrześcijaństwa - a to jest coś więcej niż sam brak pewnych prawd.
Czy jednak sama prawda o Bogu jedynym i Jego stworzeniu nie jest, choćby w abstrakcji, tą sama prawdą, w którą wierzą chrześcijanie? Chciałbym, aby tak było! Jednak wykład Benedykta XVI w Ratyzbonie - i to, co po nim nastąpiło - otworzył nam oczy na pewną trudność, mocno zakorzenioną w strukturze islamu: o ile bowiem w chrześcijaństwie w centrum prawdy o Bogu znajduje się zdanie, iż jest On Logosem, miłującym Słowem-Rozumem, o tyle islam w tym centralnym miejscu stawia rozumienie Boga jako wszechmocnej Siły, transcendentnej także względem dobroci i rozumu. (Można by dodać, że z tego wynika także pewien pociąg do islamu odczuwany przez niektórych fundamentalistów w środowiskach chrześcijańskich). Moim zdaniem tu właśnie jest ta najbardziej radykalna różnica, z której - przynajmniej w planie intelektualno-duchowym - biorą się wszystkie dalsze rozbieżności teologiczno-egzystencjalne. Mam nadzieję, że o tej kwestii będzie można rozmawiać.
Pozostaje jeszcze niebagatelna kwestia możliwości wspólnego odporu względem cywilizacji śmierci: pamiętamy dobrze, że w Kairze Stolica Apostolska działała w tej sprawie ramię w ramię z krajami arabskimi, naprzeciw aborcjonistom dobrze umocowanym w establishmencie Ameryki i Europy. Czy na dłuższą metę możliwy jest taki "ekumeniczny dżihad" w obronie prawa do życia czy praw rodziny? Przyznam, że tu byłbym największym optymistą - a jednak pilnie przyglądałbym się temu, w jakim stopniu swe zaangażowanie strona islamska pojmuje uniwersalistycznie, a w jakim stopniu chce tylko obronić swoją własną tożsamość i prężność - patrząc na to, co wyrabia (post)chrześcijański Zachód, i z osłupieniem, i z pewną satysfakcją, a może i w oczekiwaniu na samowyniszczenie giaurów. Tak czy siak, przynajmniej sytuacyjny sojusz chrześcijańsko-islamski w oporze względem cywilizacji śmierci wydaje się potrzebny i możliwy. Najpierw jednak należałoby doprowadzić do zahamowania dyskryminacji chrześcijan w krajach arabskich, skąd pochodzi najwięcej współczesnych męczenników chrześcijaństwa.
Paweł Milcarek jest redaktorem naczelnym dwumiesięcznika "Christianitas"
