Tydzień kardynałów

Tym samym kolegium liczy 193 członków, w tym 122 elektorów, tj. tych kardynałów, którzy nie ukończyli jeszcze 80. roku życia i mają prawo udziału w konklawe. Uroczystości wręczenia kardynalskich insygniów odbyły się w piątek i sobotę, ale to, co najmocniej przyciągnęło uwagę watykanistów, wydarzyło się w czwartek, podczas spotkania Benedykta XVI z purpuratami, poświęconego kilku - zaproponowanym przez papieża - "wyjątkowo aktualnym" kwestiom dla Kościoła i świata.

Czwartkowe spotkanie przebiegło przy drzwiach zamkniętych, a jego uczestnicy - 150 kardynałów, w tym także piętnastu nominowanych - zostali zobowiązani do zachowania tajemnicy obrad (watykańskie spotkania kolegium kardynałów z papieżem zwyczajowo są objęte tajemnicą, w przeszłości jednak zwykle dochodziło do przecieków dzięki co bardziej rozmownym purpuratom). Oficjalny watykański komunikat po spotkaniu można uznać za szczyt lapidarności - praktycznie ograniczył się do wyliczenia czterech głównych problemów debaty i nazwisk hierarchów, którzy wprowadzili kolegium w te problemy.

Pierwszy temat, przedstawiony przez kard. Giovanniego Battistę Re, prefekta Kongregacji Biskupów, dotyczył misji biskupów-emerytów (czyli tych, którzy ukończyli 75. rok życia). Watykaniści spekulują, że rozprawiano m.in. o tym, by mogli oni wnosić większy wkład w życie Kościoła, a jeden z kardynałów zasugerował ponoć możliwość podwyższenia wieku przechodzenia biskupów na emeryturę.

Z kolei kard. Dario Castrillon Hoyos, prefekt Kongregacji Duchowieństwa i przewodniczący Papieskiej Rady "Ecclesia Dei" (do kontaktów z tradycjonalistami), mówił o wysiłkach czynionych na rzecz kościelnej komunii z lefebrystami, czyli członkami Bractwa Kapłańskiego św. Piusa X, uznanego w 1988 r. przez Jana Pawła II za schizmatyckie i obłożonego ekskomuniką. Niektórzy z kardynałów mieli się opowiedzieć za podjęciem bardziej zdecydowanych kroków na rzecz pojednania Bractwa z Kościołem. Inni zalecali mniejszy pośpiech, podkreślając konieczność uprzedniej akceptacji przez lefebrystów nauczania Soboru Watykańskiego II jako warunku zniesienia ekskomuniki (schizmatycy - jak wiadomo - nie godzą się na jego nauczanie o ekumenizmie, innych religiach i wolności religijnej). Jeden z kardynałów powiedział: "Co do tej kwestii nie było między nami silnej zgody. Dalej będziemy studiować problem i przyglądać się sytuacji, ale jestem pewien, że Papież nie zamierza wydawać jutro żadnego dekretu". Warto dodać, że sprawa z lefebrystami jest złożona również z tego względu, że samo Bractwo jest podzielone w kwestii pojednania. Pewne jest jednak, że kardynałowie zgodzili się na kontynuację dialogu, a odpowiedzialny zań kard. Hoyos,­ oświadczył, że tradycjonaliści zostaną powitani "z otwartymi ramionami".

Później pod obrady trafił problem posoborowej reformy liturgicznej - ten temat zaprezentował kard. Francis Arinze, prefekt Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Sprawa liturgii bez wątpienia jest jedną z tych, które najbardziej leżą na sercu Benedykta XVI (jeszcze jako kardynał dawał do zrozumienia, że w praktyce liturgicznej dzieje się sporo złego). Kard. Józef Glemp powiedział po spotkaniu, że "jest tendencja do powrotu do bardziej tradycyjnych form, do łaciny i chorału gregoriańskiego". Kardynałowie zastanawiali się, czy nie należałoby pozwolić na bezwarunkowe korzystanie z Mszału Piusa V i jak to zrobić bez naruszenia doktryny Soboru Watykańskiego II. Wydaje się, że w najbliższym czasie można oczekiwać decyzji o większej swobodzie w posługiwaniu się Mszałem przedsoborowym.

Czwarty temat - stanowisko Kościoła wobec islamu - wniósł pod obrady kard. Angelo Sodano, watykański sekretarz stanu. Wiadomo, że ta sprawa jest jedną z najważniejszych dla Kościoła obecnego pontyfikatu; jeden z kardynałów powiedział po spotkaniu: "Zdajemy sobie sprawę, że islam jest wyzwaniem dla Kościoła i musimy zastanowić się, jak mamy na to wyzwanie odpowiedzieć". "Dialog Kościoła z islamem jest naszym obowiązkiem" - podkreślił inny. Kilku purpuratów mówiło jednak o potrzebie większej wzajemności i równowagi w relacjach ze światem muzułmańskim: jeśli mniejszość islamska cieszy się na Zachodzie wolnością religijną, to mniejszości religijne winny mieć taką samą wolność w świecie islamu. Kościół - stwierdził kardynał-nominat Jean-Pierre Ricard, arcybiskup Bordeaux - widzi możliwość współpracy z wyznawcami islamu, szczególnie na polu praw człowieka, "których przestrzeganie w krajach muzułmańskich pozostawia jednak wiele do życzenia". "Są tu pewne paradoksy - powiedział kard. Glemp w rozmowie z KAI. - Np. paradoks, że krzyż w szkole nie jest tolerowany we Francji i tak samo w Arabii Saudyjskiej. (…) W podsumowaniu Papież mówił o wielu twarzach, jakie ma islam".

Benedykt XVI pozostawił kardynałom (każdy miał cztery minuty na wypowiedź, po czym dzwonek obwieszczał wyczerpanie czasu, a mikrofon był wyłączany) możliwość podejmowania także innych problemów, ale co do nich pozostały nam tylko domysły. Wiadomo jednak, że nie doszło do żadnej zasadniczej dyskusji na gorący dziś temat reformy kurii rzymskiej.

Źródła watykańskie podkreślają, że idea czwartkowego spotkania wyszła od samego Benedykta XVI, co ma sygnalizować zwiększenie doradczej roli kolegium kardynalskiego za jego pontyfikatu. Należy oczekiwać, że podobne spotkania Papieża będą teraz częstsze i bardziej regularne. Jeden z purpuratów, który pragnął pozostać incognito, powiedział: "Ten papież nie boi się słuchać opinii kardynałów.

---ramka 418171|strona|1---