Czy język nie tylko opisuje, ale i jakoś współtworzy rzeczywistość? To pytanie ściśle metafizyczne: nie sposób go rozstrzygnąć, bo nie sposób zweryfikować. Że jednak język wpływa na to, jak rzeczywistość przeżywamy, modeluje jej obraz, czasami bardzo intensywnie – to już jest teza empiryczna. Zweryfikowana i potwierdzona wielokrotnie, zarówno w ramach tzw. mądrości potocznej, jak i wiedzy osiąganej pod rygorami metody naukowej.

Doskonale zdawali sobie z tego sprawę wszyscy totalitarni władcy, którzy dokładali wysiłków, żeby nad językiem sprawować absolutną kontrolę. Pomyślmy tylko, jak głęboko Stalin musiał wierzyć w nieokiełznaną moc słów, żeby skazać Osipa Mandelsztama na zesłanie za słynny wiersz rozpoczynający się (także i dzisiaj przyprawiającym o dreszcze) zdaniem „Żyjemy tu nie czując pod stopami ziemi” (przekład Stanisława Barańczaka). Pomyślmy tylko, jak radykalnie w...