Niemcy: nowe życie obrony cywilnej

Zatwierdzona przez niemiecki rząd w minionym tygodniu, wywołała ona żywe reakcje społeczne i dyskusję w mediach. Politycy opozycji – Zielonych i Partii Lewicy – zarzucili rządowi, że „szerzy panikę przed wojną i terrorem” oraz namawia obywateli do zbędnego „chomikowania” żywności. Broniąc się przed zarzutami, szef Urząd ds. Ochrony Ludności – który odpowiada za obronę cywilną – przekonywał, że społeczeństwo nie jest zupełnie przygotowane na taką sytuację, gdy musiałoby sobie samo radzić przez jakiś czas, bez pomocy instytucji państwowych. 

To pierwszy raz od zakończenia zimnej wojny, gdy rząd w Berlinie przyjmuje taką oficjalną strategię obrony cywilnej. W 70-stronicowym dokumencie mowa jest wprawdzie, iż konwencjonalny atak na Niemcy jest „nieprawdopodobny”, ale obywatele powinni być przygotowani na „egzystencjalne zagrożenia”, gdy byliby zdani tylko na siebie. 

Jakie to sytuacje? W dyskusji medialnej wskazuje się zwłaszcza na terroryzm, a także na tzw. cyberataki – w czasach, gdy tzw. krytyczna infrastruktura gospodarczo-społeczna (elektrownie, wodociągi, logistyka supermarketów, komunikacja medialno-społeczna, opieka medyczna, transport itd.) oparta jest na elektronice i komputerach, cyberataki mogłyby doprowadzić do sytuacji, gdy na dłużej zabraknie prądu, wody czy żywności w sklepach. 

Tymczasem analizy prowadzone w minionych kilku latach na zlecenie Bundestagu wykazały, że Niemcy nie są przygotowane na wypadek wojny czy innej sytuacji nadzwyczajnej, gdy taka infrastruktura przestanie działać, choćby chwilowo. Niedostatecznie zabezpieczone jest też funkcjonowanie organów państwa, stąd „na wypadek konieczności zrezygnowania z miejsca urzędowania należy podjąć kroki, by możliwe było przeniesienie urzędów w bezpieczne miejsce”.

Urząd ds. Ochrony Ludności oraz Ministerstwo ds. Wyżywienia, Rolnictwa i Ochrony Konsumenta opublikowały w tych dniach na swych stronach internetowych (bbk.bund.de i ernaehrungsvorsorge.de) obszerne poradniki, zawierające szczegółowe listy tego, co powinno znajdować się w każdym domu, aby jedna osoba mogła przetrwać samodzielnie 2 tygodnie. Obejmują one nie tylko zapas żywności i wody, ale także leki, artykuły higieniczne, środki komunikacji (radio na baterie), środki ochrony osobistej i przeciwpożarowej, dokumenty itd. – szczegółową listę publikujemy poniżej.

Tymczasem w sondażu instytutu Emnid 53 proc. pytanych uznało, że rządowe zalecenie zakładania zapasów to „robienie paniki”; 44 proc. widzi w tym „odpowiedzialne zabezpieczenie się na wypadek katastrofy”. Z sondażu wynika, że Niemcy najbardziej boją się ataku terrorystycznego na wodociągi i linie energetyczne – 56 proc. jest w stanie wyobrazić sobie taki scenariusz, podczas gdy militarny atak na Niemcy tylko 13 proc.

Komentując tę debatę, korespondent szwajcarskiego dziennika „Neue Zürcher Zeitung” konstatuje w Niemczech „beztroskę i oderwanie od realiów”. Porównanie stanu obrony cywilnej w obu krajach wypada fatalnie dla Niemców – pisze „NZZ”. „Nawet jeśli z powodów ideologicznych nie podoba się to opozycji, te zagrożenia (o których mówił rząd – red.) nie są nierealistyczne. Zwłaszcza ataki na infrastrukturę zaopatrzeniową i komunikacyjną, która jest coraz bardziej uzależniona od internetu i przez to wyjątkowo bezbronna, nie są jakąś chimerą, co pokazały cyberataki na Bundestag czy ukraińską elektrownię. Rządowy dokument to poważny wkład do debaty, której ton nadają ludzie oderwani od rzeczywistości”.

A oto lista rzeczy, które – według niemieckiego Urzędu ds. Ochrony Ludności oraz Ministerstwa ds. Wyżywienia, Rolnictwa i Ochrony Konsumenta – są powinny być magazynowane w gospodarstwie domowym, aby jedna osoba mogła przetrwać samodzielnie przez 2 tygodnie i aby mogła, jak widać po poniższej liście, odżywiać się w sposób w miarę bogaty i zróżnicowany, gdyż – jak czytamy na stronie Ministerstwa Wyżywienia i Rolnictwa – „przy planowania Państwa indywidualnych zapasów proszę pomyśleć o zwyczajach żywieniowych członków Państwa rodziny”. Na stronie ministerstwa jest też „kalkulator zapasów”, który pozwala obliczyć stosowną wielkość zapasów w zależności od liczby osób. Ministerstwo zaznacza, że poniższa lista to „tylko ogólne zalecenie”, które powinno być dostosowane do indywidualnych zapotrzebowań i przyzwyczajeń (to wersja skrócona, bez np. podanej także ilości kalorii, na podstawie publikacji obu urzędów – poradniki w języku niemieckim są dostępne na ich stronach internetowych):

Żywność i napoje:

- chleb pełnoziarnisty: 1000 g

- cwibak: 400 g

- suchary: 1000 g

- makaron, surowy: 500 g

- ryż, surowy: 250 g

- płatki owsiane/zbożowe: 750 g

- ziemniaki, surowe: 1000 g

- fasola w puszkach: 800 g

- groch/marchew w puszkach: 900 g

- czerwona kapusta w puszkach/słoikach: 700 g

- kiszona kapusta w puszkach: 700 g

- szparagi w słoikach: 400 g

- kukurydza w puszkach: 400 g

- grzyby w puszkach: 400 g

- kiszone ogórki w słoju: 400 g

- czerwone buraki: 400 g

- cebula, świeża: 500 g

- wiśnie w słoju: 700 g

- gruszki w puszkach: 250 g

- morele w puszkach: 250 g

- mandarynki w puszkach: 350 g

- ananas w puszkach: 350 g

- rodzynki: 200 g

- orzechy laskowe łupane: 200 g

- suszone śliwki: 250 g

- sok cytrynowy: 0,2 l

- kawa (mielona) / kawa instant: 250 g

- herbata czarna, susz: 125 g

- mleko skondensowane 3,5%

- tłuszcze: 3 l

- tłuszcz do smarowania 250 g (masło, margaryna)

- oliwa: 0,3 l

- ser żółty twardy: 700 g

- tuńczyk w puszkach: 150 g

- sardynki w oleju: 100 g

- flety śledziowe w sosie, w konserwie 100 g

- wołowina w puszkach (typu corned beef) 250 g

- parówki w słoikach/puszkach 300 g

- pasztetowa w słoikach/puszkach 300 g

- kiełbasa o przedłużonej trwałości (np. salami) 360 g

- 10 jajek 

- woda mineralna 28 l

Świeże owoce (1000 g):

- jabłka, surowe 

- gruszki, surowe 

- banany, surowe 

- pomarańcze, surowe 

Apteczka domowa:

- standardowy zestaw opatrunkowo-medyczny 

- lekarstwa przepisane przez lekarza 

- środki przeciwbólowe 

- środki do dezynfekcji skóry 

- środki do dezynfekcji ran 

- środki przeciw przeziębieniom 

- termometr do mierzenia gorączki 

- środki przeciw biegunce 

- maść na ukąszenia owadów i maść na oparzenia słoneczne 

- penseta do wyciągania odłamków 

Artykuły higieniczne: 

- mydło, proszek do prania

- szczoteczka do zębów, pasta do zębów 

- zestawy sztućców i talerzy jednorazowego użytku 

- papier kuchenny (ręcznikowy) 

- papier toaletowy 

- worki na śmieci 

- przenośna toaleta kampingowa, zapasowe wkłady 

- rękawice ochronne domowe 

- środki dezynfekcyjne, szare mydło 

Środki ochrony przeciwpożarowej: 

- oczyścić piwnicę i poddasze ze zbędnych rzeczy 

- gaśnica 

- czujnik dymu

- koc gaśniczy (ew. koc wełniany)

- zbiornik na wodę do gaszenia 

- wiadra na wodę 

- ręczna pompa przeciwpożarowa z wężem 

- wąż ogrodowy 

Środki na wypadek braku prądu:

- świece

- zapałki, zapalniczka 

- latarka

- zapasowe baterie 

- kocher kampingowy z zapasem paliwa 

- miejsce, gdzie można rozpalić ogień 

- materiał opałowy

W bagażu podręcznym należy posiadać: 

- osobiste leki 

- odzież ochronna 

- ciepły koc, śpiwór 

- bielizna, skarpety

- kalosze, mocne obuwie

- menażka, sztućce, termos, kubek

- środki opatrunkowe 

- otwieracz do konserw, scyzoryk

- ciepła i odporna odzież 

- latarka

- nakrycie głowy, hełm ochronny 

- maska ochronna, środki chroniące tymczasowo drogi oddechowe 

- rękawice robocze

Radioodbiornik: 

- odbiornik radiowy na baterie 

- zapasowe baterie 

Zabezpieczenie dokumentów:

- Czy sprawdziliście Państwo, jakie dokumenty są niezbędnie potrzebne?

- Czy Państwa dokumenty są uporządkowane?

- Czy posiadacie Państwo kopie ważnych dokumentów i czy ew. są one poświadczone? 

- Czy założyliście Państwo teczkę na dokumenty?

- Czy teczka z dokumentami lub ważne dokumenty są takim miejscu, aby dostęp do nich był prosty i szybki?

Źrodła: Bundesamt für Bevölkerungsschutz und Katastrophenhilfe (BBK) i Bundesministerium für Ernährung und Landwirtschaft.