Na początku minionej dekady, około roku 2000, w niemiec­kim dyskursie o historii dominować zaczął paradygmat "Niemców-ofiar". Przywołując alianckie naloty i wygnanie z utraconego po 1945 r. Wschodu, stylizowano się na poszkodowanych - czasem tak dalece, że zasadny wydawał się zarzut historycznego rewizjonizmu. Dyskusję napędzały publikacje, np. książki Jörga Friedricha o bombardowanych niemieckich miastach, sprzedające się w setkach tysięcy egzemplarzy, albo działania przewodniczącej Związku Wypędzonych.

Dziś mało kto pamięta o Friedrichu i mało kto mówi o Erice Steinbach. 65 lat po wojnie dyskusja kieruje się znów w stronę paradygmatu "Niemców-sprawców". Dwie przyczyny zdają się kluczowe: biologiczna i aktualna. Coraz mniej liczni są ci, którzy o straszliwej wojnie mogą dać osobiste świadectwo - i tym samym coraz mniej jest czasu, aby oddać im głos. Zaś...