Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Miał to być komentarz do oferty, by porzucił Napoleona i stanął – najlepiej wraz z wiernymi mu polskimi wojskami – po stronie wrogów cesarza Francuzów. W ówczesnych realiach takie zmiany lojalności nie były rzadkie.
Józef Poniatowski urodził się w 1763 r. w Wiedniu, jako syn Andrzeja Poniatowskiego (oficera austriackiego) i hrabianki Teresy Kinsky von Wchinitz und Tettau. Od dziecka wychowywany w kilku kulturach (niemieckiej, polskiej, czeskiej i francuskiej), przez przyjaciół zwany „Pepi” – to czeskie zdrobnienie imienia Józef. Jak ojciec, początkowo służył w armii austriackiej. Za namową stryja – Stanisława Poniatowskiego, ostatniego króla Polski – w 1789 r. przybył do Warszawy i wstąpił do polskiej armii. Brał udział w wojnie z Rosją.
W 1806 r., po zajęciu Warszawy przez Francuzów, Napoleon powierzył mu nobilitującą funkcję: dowództwo armii Księstwa Warszawskiego. Poniatowski wykazał się talentem wojskowym w wojnie z Austrią w 1809 r. Trzy lata później, w czasie wyprawy na Rosję, został dowódcą V Korpusu, który składał się z polskich żołnierzy. Podczas odwrotu spod Moskwy stanowił on ubezpieczenie wycofującej się Wielkiej Armii.
A potem przyszedł rok 1813 – i czas decyzji: czy zostać przy Napoleonie? Potomni rodacy docenili jego postawę. Wierność wartościom, lojalność, bohaterska śmierć i szczególny moment historyczny – wszystko to z kiedyś uchodzącego za bawidamka „Pepiego” uczyniło narodowego bohatera. W 1817 r. jego ciało złożono na Wawelu (na zdjęciu z prawej: stara płyta nagrobna księcia na cmentarzu w Lipsku), a w Warszawie upamiętniono go pomnikiem. W Polsce międzywojennej jego imię nosił 8. Pułk Ułanów, w czasie II wojny światowej 304. Dywizjon Bombowy, a dziś 25. Brygada Kawalerii Powietrznej. Jego imię nosi też wiele ulic, mostów, szkół czy drużyn harcerskich.
