Filozof Hiob

Półdziki” Hiob był zdaniem Lwa Szestowa, rosyjskiego Żyda, największym z filozofów.

28.01.2013

Czyta się kilka minut

Jednak to samo doświadczenie podpowiada, że bezwzględna wiara w jego obowiązywanie zawsze i wszędzie jest, najdelikatniej mówiąc, naiwnością. Przynajmniej w sprawach dotyczących kontaktów z Bogiem. Dowód? Wizyta Jezusa w Nazarecie, Jego rodzinnym mieście, i obecność na nabożeństwie w synagodze. Niewiele brakowało, a wszystko skończyłoby się tragedią. Jezus, syn cieśli Józefa i Maryi, ów młody, dobrze wszystkim znany w miasteczku mężczyzna, naraz objawił się swoim rodakom jako ktoś zupełnie inny, niepodobny do tego, którego znali aż za dobrze. Po czasie okaże się, że nie znali Go wcale, a za prawdę wzięli swoje o Nim wyobrażenia. Gdzie zatem tkwi błąd?

Przy okazji niektórych wypowiedzi Benedykta XVI i biskupów rozgorzała ostatnio dyskusja nad rolą religii w powstawaniu konfliktów społecznych. Czy religia jest źródłem przemocy? Mając w pamięci przypomniane już wydarzenie w Nazarecie, można powiedzieć, że religia nie musi, ale może być dla człowieka nieszczęściem, gdyż uniemożliwiając dotarcie do istoty rzeczy, tworzy rzeczywistość zmyśloną. Z drugiej strony, religia nie musi być przeszkodą, a więc nie jest ona z natury konfliktogenna.

Wróćmy do Nazaretu. Owszem, Jezusa jedni współwyznawcy odrzucali, ale inni Go nie tylko zaakceptowali, ale nawet przyłączyli się do Niego – i to aż po grób. Co zatem sprawia, że wyznawcy tej samej religii, na to samo zjawisko reagują tak odmiennie?

Odpowiedź tkwi chyba w tym, jak traktuje się religię. Od tego, czy używa się jej, jeśli można tak powiedzieć, wyłącznie dla własnych korzyści w myśl hasła „Zbaw duszę swoją”, czy też traktuje jako klucz – wyzwanie, zaproszenie do zainteresowania losem ludzi i świata. Mieszkańców Nazaretu zgubiła taka religijność, która miała na względzie wyłącznie ich własne bezpieczeństwo. Bóg był im potrzebny do zabezpieczenia status quo. Jezus zaczął w ich oczach rościć sobie prawo do bycia kimś więcej, niż jest: kimś szczególnym nie tylko w oczach ludzi, ale, o zgrozo, w oczach Bożych. Nic dziwnego, że zobaczyli w Jezusie heretyka, burzyciela ładu, niebezpiecznego wichrzyciela, którego rozpychają zadufanie i pycha. Od takiego stwierdzenia już tylko krok do przemocy. Heretyka trzeba za wszelką cenę wyciszyć.

Ks. Artur Stopka mówi, że coraz częściej dowiaduje się, iż dla wielu „religia, religijność, Kościół, katolicyzm to ucieczka. Nie w ramiona kochającego Boga. Ucieczka w pustkę przed życiem, które wydaje im się za trudne, przed światem, który wydaje im się niezrozumiały, nieprzychylny i którego się boją. Ucieczka, która jest celem samym w sobie. Ucieczka w ucieczkę”.

Jezus odchodzi z Nazaretu. Odchodzi, nie ucieka, gdyż nadal robi to, co uważa za swoją misję. Nie obraża się na wszystkich i na wszystko, ale usiłuje na różne sposoby dotrzeć do tych, z którymi przyszło Mu żyć, dotrzeć do świata takiego, jakim wtedy był, gdyż Jego Ojciec taki właśnie, a nie inny świat ukochał. I tak się dzieje, tak jest aż do dzisiaj.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 05/2013