Exxon wiedział, nie powiedział. Jak koncern paliwowy 50 lat temu przewidział katastrofę klimatyczną

Nowe dane pokazują, że amerykański gigant paliwowy ExxonMobil nie tyle od 50 lat wiedział o ociepleniu klimatu, ile był wręcz jednym z pionierów w badaniu nadchodzącego kryzysu klimatycznego.

16.01.2023

Czyta się kilka minut

Stacja benzynowa Exxon w Piano, Teksas / fot. Gao Lu/Xinhua News/East News /
Stacja benzynowa Exxon w Piano, Teksas / fot. Gao Lu/Xinhua News/East News /

Naukowcy pod kierunkiem ­Geoffreya Suprana z Uniwersytetu ­Harvarda przeanalizowali ponad 100 dokumentów i prac naukowych przygotowanych przez pracowników Exxona w latach 1977-2003, a efekty opublikowali w magazynie „Science”. Wyników tych badań nie powstydziłby się dzisiaj żaden instytut: korporacja trafnie przewidziała wzrost temperatury o 0,2 stopnia Celsjusza na dekadę, odrzuciła popularną wtedy perspektywę nadejścia kolejnej epoki lodowcowej, dobrze oszacowała, kiedy zobaczymy skutki naszych emisji i ich wpływ na nasze życie. Sam Supran powiedział, że dokładność modeli Exxona „zapiera dech”.


KRYZYS KLIMATYCZNY: JAK ZATRZYMAĆ KATASTROFĘ? Czytaj w serwisie specjalnym>>>


Już pod koniec lat 70. na jednym ze swoich tankowców Exxon zamontował najnowszą aparaturę do pomiaru stężeń CO2 w wodzie i powietrzu. Mimo takich badań firma przez następne dekady sponsorowała denializm klimatyczny i bagatelizowała ryzyko, prawdziwe wyniki zamykając w wewnętrznych dokumentach. Jeszcze w 1999 r. ówczesny CEO firmy Lee Raymond twierdził publicznie, że projekcje globalnego ocieplenia „są oparte na kompletnie niesprawdzonych modelach lub zwykłych spekulacjach”.

Wcześniejsze śledztwa dziennikarskie pokazały, że problem dotyczy nie tylko Exxona. Większość firm z branży paliwowej i motoryzacyjnej w latach 60. i 70. wiedziała, czym grozi ich działalność. Nowe dane pokazują, jak szczegółowa i dokładna była to wiedza. Hasło „Exxon knew” (Exxon wiedział) pojawia się więc nie tylko na strajkach klimatycznych na całym świecie, ale też w sądach. W USA dziesiątki miast, hrabstw, a nawet stanów (przykładem Nowy Jork) pozywa firmy paliwowe za to wielkie oszustwo. Przesłuchania odbyły się także przed Parlamentem Europejskim i amerykańskim Kongresem. Z każdym kolejnym pozwem coraz ciężej wyobrazić sobie, że korporacjom takim jak Exxon uda się uniknąć odpowiedzialności. ©℗

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Reporter „Tygodnika Powszechnego”, członek zespołu Fundacji Reporterów. Pisze o kwestiach społecznych i relacjach człowieka z naturą, tworzy podkasty, występuje jako mówca. Laureat Festiwalu Wrażliwego i Nagrody Młodych Dziennikarzy. Piękno przyrody… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 4/2023