Czy istnieje charakter narodowy? Niegdyś zdawało się to oczywiste. W krajach niemieckich popularne były „Volkertafel”, tablice narodów, w których przedstawiane były najbardziej charakterystyczne cechy narodów europejskich. Już wtedy sądzono, że istnieje wśród nich hierarchia - im bliżej wizerunek postaci mającej je symbolizować znajdował się lewej strony tablicy, tym pozytywniejsze przypisywano mu cechy. W tablicy pochodzącej z początku XVIII w. Polaka umieszczono pośrodku, za nim dopiero Węgra, Moskala oraz Turka i Greka. (zob. Franz K. Stanzel, „Europaer. Ein imagologischer Essay”, Heidelberg 1997). Archetypowy Polak był hybrydą, łączącą cechy szlacheckie i chłopskie, wskazywano na jego zdolności lingwistyczne, a jako chorobę narodową wymieniano albo biegunkę, albo kołtun, znany też pod łacińską nazwą „plica polonica” albo niemiecką „Judenzopf” (...