8 lipca 1980 - robotnicy ze Świdnika zaczynają strajk; przyczyną są podwyżki cen żywności. Po kilku dniach w regionie lubelskim strajkuje ok. 140 zakładów. “Bez Lipca nie byłoby dalszego ciągu. Lublin zdopingował Gdańsk" - powie po latach Lech Wałęsa. 14 sierpnia - na porannej zmianie w Stoczni Gdańskiej im. Lenina ustaje praca, do strajku podrywa kolegów kilku robotników, w tym Wałęsa, zwolniony ze Stoczni 4 lata wcześniej za działalność w nielegalnych Wolnych Związkach Zawodowych. Strajkujący żądają przywrócenia do pracy zwolnionej przed tygodniem Anny Walentynowicz, suwnicowej i działaczki WZZ, a także Wałęsy, i wzniesienia przed Stocznią Pomnika Ofiar Grudnia 1970. Żądają też podwyżek. 15 sierpnia - rozpoczynają się strajki w innych zakładach Trójmiasta, staje komunikacja miejska. Następnego dnia Wałęsa informuje stoczniowców przez radiowęzeł: “Osiągnęliśmy porozumienie, mamy podpisy gwarantujące wykonanie naszych postulatów". Wtedy delegaci z innych zakładów proszą o wsparcie w załatwieniu ich postulatów. Wałęsa ogłasza dalszy strajk. 17 sierpnia - powstaje lista 21 postulatów, wśród nich zagwarantowania prawa do strajku, przestrzegania (gwarantowanej w teorii przez konstytucję PRL) wolności słowa, druku i publikacji, przywrócenia do pracy zwolnionych po strajkach w 1970 i 1976 r., powrotu na uczelnie studentów wyrzuconych za przekonania, uwolnienia więźniów politycznych. 18 sierpnia - strajkuje stocznia w Szczecinie. W Gdańsku na żądanie stoczniowców zaczyna się prohibicja. Do gdańskiego Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego należy już 156 zakładów. 20 sierpnia - aresztowanie działaczy Komitetu Obrony Robotników (KOR) i innych ugrupowań opozycyjnych; 64 intelektualistów podpisuje apel wzywający rząd do uznania MKS-u i rozmów ze strajkującymi. Następnego dnia do Stoczni przyjeżdżają Tadeusz Mazowiecki i Bronisław Geremek. Przedstawiciele MKS-u spotykają się z wicepremierem Mieczysławem Jagielskim. 23 sierpnia - wieczorem rozpoczynają się rozmowy MKS-u (do którego należy już 388 zakładów) z komisją rządową. Następnego dnia wojska sowieckie w Polsce postawiono w stan podwyższonej gotowości. Przy MKS-ie powstaje komisja ekspertów z Mazowieckim, Geremkiem, Waldemarem Kuczyńskim, Jadwigą Staniszkis i Andrzejem Wielowieyskim. 25 sierpnia - w Szczecinie stoją 142 zakłady. Trwa kolejna tura rozmów z przedstawicielami rządu. W oficjalnej prasie pojawiają się pierwsze informacje o strajkach, ale społeczeństwo wie o nich od dawna dzięki Radiu Wolna Europa. 28 sierpnia - trwa trzecia tura rozmów MKS-u z komisją rządową. Strajkują zakłady we Wrocławiu, Huta im. Lenina w Krakowie i kopalnia w Jastrzębiu. W kolejnych dniach fala strajków rozszerza się na inne miasta. 31 sierpnia - podpisanie Porozumień Gdańskich. Władze zgadzają się na powstanie niezależnych związków zawodowych, rzecz w komunizmie bez precedensu. Następnego dnia zatrzymani opozycjoniści opuszczają więzienie. 5 września - pierwszym sekretarzem Komitetu Centralnego PZPR w miejsce Edwarda Gierka zostaje Stanisław Kania. 17 września - powstaje Niezależny Samorządny Związek Zawodowy “Solidarność", z Wałęsą jako szefem Krajowej Komisji Porozumiewawczej. 9 października - Czesław Miłosz otrzymuje Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. 18-19 października - ogólnopolskie spotkanie delegatów Komitetów Założycielskich Niezależnego Zrzeszenia Studentów. 24 października - warszawski Sąd Wojewódzki rejestruje NSZZ “Solidarność", wprowadza jednak samowolnie zmiany w statucie związku, uchylone po protestach przez Sąd Najwyższy 10 listopada. 5 grudnia - wywiada amerykański donosi o koncentracji 18 dywizji radzieckich nad granicą Polski. 16-18 grudnia - w Gdańsku obchody rocznicy masakry w 1970 r.; odsłonięcie pomnika postawionego w błyskawicznym tempie. 11 lutego 1981 - premierem PRL zostaje gen. Wojciech Jaruzelski. 27 marca - ogólnopolski strajk ostrzegawczy “Solidarności", wywołany pobiciem trzech działaczy związku w Bydgoszczy19 marca; kilka dni później porozumienie z rządem kończące chwilowy kryzys. Potem scenariusz ten będzie się powtarzać. 3 kwietnia - ukazuje się pierwszy numer ogólnopolskiego “Tygodnika Solidarność" (redaktor naczelny - Tadeusz Mazowiecki). 12 maja - sąd rejestruje “Solidarność Rolników Indywidualnych". 13 maja - zamach na papieża Jana Pawła II. 27 maja - “Człowiek z żelaza" Andrzeja Wajdy otrzymuje Złotą Palmę w Cannes. 28 maja - umiera prymas Stefan Wyszyński. 28 czerwca - w Poznaniu odsłonięto pomnik buntu robotniczego w 1956 r. 23 lipca - władze zmniejszają przydział mięsa. Większość produktów żywnościowych, a także inne artykuły (papierosy, buty itd.) kupić można tylko “na kartki". 30 lipca - przez miasta przechodzą marsze głodowe na znak protestu przeciw brakom w zaopatrzeniu. 26 sierpnia - w Moskwie drukowane są obwieszczenia o wprowadzeniu stanu wojennego. Wrzesień - w Gdańsku obraduje pierwszy krajowy zjazd NSZZ “Solidarność"; delegaci uchwalają m.in. “Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej", które wywołuje wściekłość w Moskwie. Przewodniczącym zostaje ponownie Wałęsa. 10 września - część funkcjonariuszy partyjnych i urzędników dostaje broń. Wkrótce rząd ogłasza, że żołnierze-poborowi będą służyć dwa miesiące dłużej. 18 października - Jaruzelski zostaje także I sekretarzem KC PZPR. 28 października - godzinny strajk ostrzegawczy “Solidarności". 4 listopada - spotkanie prymasa Glempa, Jaruzelskiego i Wałęsy. 11-12 grudnia - trwa ostatnie posiedzenie Komisji Krajowej “Solidarności". Noc z 12 na 13 grudnia - Jaruzelski wprowadza stan wojenny. Kilka tysięcy osób zostaje aresztowanych, wielu potem emigruje. Milkną telefony, przerwany zostaje program radiowy i telewizyjny, zamknięte zostają pisma, zawieszone wszystkie organizacje. W odpowiedzi wybuchają strajki, przez władze pacyfikowane, czasem krwawo, jak 16 grudnia w Kopalni “Wujek". W sumie w latach 80. podczas demonstracji albo w wyniku mordów politycznych zginie ok. stu osób. “Solidarność" działa w podziemiu. Kryzys gospodarczy trwać będzie przez lata 80., zakończą go reformy przeprowadzone przez nie-komunistyczny rząd po 1989 r.