Choć dziś wydaje się oczywista, przez wiele lat integracja w Niemczech priorytetem nie była. Wręcz przeciwnie.

Gül-Aynur Uzun miała sześć lat, gdy w 1972 r. przybyła do Berlina Zachodniego ze Stambułu. Jej matka pracowała tu już od trzech lat. Powojenne Niemcy potrzebowały rąk do pracy i ściągały gastarbeiterów (to słowo znaczy: pracownik gościnny, tymczasowy). Nie tylko z Turcji – także z Włoch, Hiszpanii, Grecji czy Maroka.

Zaraz po przyjeździe Uzun trafiła do szkoły. Okazało się, że w klasie wszystko było... tureckie: uczniowie, nauczycielka i język nauczania. – Nie chciano, żebyśmy się integrowali. Plan był taki, że kiedyś wrócimy do Turcji – opowiada kobieta.

Tyle że z powrotu nic nie wyszło. Tak samo jak w przypadku rodzin trzech milionów innych gastarbeiterów. – Już nie miałam wyboru. Tu wyrosłam, teraz to moja druga ojczyzna – Uzun uśmiecha się znad...