Wszystko jest inaczej

Z uznaniem dla pani Józefy Hennelowej przeczytałem jej felieton ("TP" nr 8/06) o manifeście posła Pawła Kowala "Bądźmy dumni z naszej historii", opublikowanym w "Gazecie Wyborczej". W odpowiedzi na ten tekst należałoby opracować wykład polskiej historiografii za ostatnie co najmniej trzy dziesiątki lat, uwzględniając polemiki wokół zagadnienia: do czego służy historia (wielu politykom służy jako rupieciarnia, z której wybierają rozmaitości dla doraźnych potrzeb) i do czego służyć powinna (do rzeczowego ukazania sukcesów i porażek, zasług i grzechów narodowej przeszłości, do krytycznego spoglądania na minione wydarzenia, idee i czyny). Aż nazbyt często wydaje się (nie tylko politykom), że krytyczne spojrzenie oznacza tylko i wyłącznie negatywną ocenę przeszłości. Każde społeczeństwo ma ukryte w szafach szkielety i lepiej je zawczasu wydobyć, uczcić, ujawniając fakty, i sprawić godny pogrzeb, a nie czekać, aż ktoś inny je odnajdzie i zdawać mu się będzie, że dzięki temu zna całą prawdę - nic więcej ani mniej, jak tylko prawdę.

Powtarzam niejednokrotnie anegdotę o mądrym rabinie z Pragi, który nieraz zdołał przeprowadzić gminę przez ciężkie opresje. Gdy po długim życiu znalazł się na łożu śmierci, synowie błagali go o wyjawienie największej posiadanej mądrości, która pozwoliłaby im przetrwać trudne czasy. Starzec długo milczał, wreszcie wyszeptał: "Wszystko jest inaczej"... Jestem przekonany, że ta szczypta mądrości starego rabina przyda się nie tylko historykom badającym źródła, ale także politykom.

JERZY TOMASZEWSKI (Warszawa)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 12/2006

Podobne artykuły

Historia
Naczelnego żegnali: Luigi Accatoli, Jean Baisnée, Władysław Bartoszewski, ksiądz Andrzej Bardecki, Jan Błoński, Halina Bortnowska, Václav Burian, Erich Busse, premier Jerzy Buzek, brat Charles-Eugene z Taizé, Tadeusz Chrzanowski, Wilhelm Dichter, Andrzej Dobosz, Marek Edelman, kardynał Roger Etchegeray, Joschka Fischer, Stefan Frankiewicz, Pier Francesco Fumagali, Wanda Gawrońska, Konstanty Gebert, Bronisław Geremek, Jerzy Giedroyc, Stanisława Grabska, Jean Halperin i Gerhart M. Riegner, Julia Hartwig, Józefa Hennelowa, Mała Siostra Jeanne, Wojciech Karpiński, Jan Andrzej Kłoczowski OP, Leszek Kołakowski, musa Maciej Konopacki, Jan Kott, kardynał Franz König, Szymon Krajewski, Hanna Krall, Marcin Król, prezydent Aleksander Kwaśniewski, biskup Karl Lehmann, Stanisław Lem, Ewa Lipska, Vincens M. Lissek, kardynał Jean-Marie Lustiger, kardynał Franciszek Macharski, brat Marek z Taizé, Bronisław Mamoń, Tadeusz Mazowiecki, Hans Joachim Meyer, Czesław Miłosz, arcybiskup Henryk Muszyński, Jan Nowak-Jeziorański, Janina Ochojska, Joanna Olczak-Ronikier, Józef Puciłowski OP, biskup Tadeusz Pieronek, Jerzy Pilch, Mieczysław Porębski, Stanisław Rodziński, brat Roger z Taizé, ksiądz Szymon Romańczuk, Tadeusz Różewicz, Rafael F. Scharf, Marek Skwarnicki, Hansjacob Stehle, Stanisław Stomma, Władysław Stróżewski, Gian Franco Svidercoschi, Stefan Swieżawski, Anna Szałapak, biskup Jan Szarek, Andrzej Szczeklik, Jan Józef Szczepański, Ewa Szumańska, Wisława Szymborska, ksiądz Józef Tischner, ksiądz Jan Twardowski, Andrzej Wajda i Krystyna Zachwatowicz, Lech Wałęsa, Szymon Wiesenthal, Stefan Wilkanowicz, Jacek Woźniakowski, Adam Zagajewski, Włodzimierz Zagórski, Tullia Zevi, Maciej Zięba OP, Jacek Żakowski, arcybiskup Józef Życiński