Wehikułem czasu – w obie strony

Historia nie chce być nauczycielką życia, albo to my jesteśmy tępym gatunkiem – nie łudzimy się, że znajomość przeszłości powstrzymuje nas przed decyzjami niosącymi fatalne skutki. Właśnie widma przyszłości niepokoją nas dzisiaj najbardziej. To wydanie „Tygodnika Powszechnego – Historia” powstało z okazji 75-lecia naszego pisma. Zredagowaliśmy je jednak z perspektywy stulecia „Tygodnika” w roku 2045. Wyruszyliśmy w przyszłość, by zbadać, co wyrosło z dzisiejszych procesów politycznych, demograficznych, klimatycznych, kulturowych czy religijnych.

Doświadczyliśmy przekleństwa nieśmiertelności. Skosztowaliśmy świerszcza w chili i przyglądaliśmy się uprawom w agrowieży. Przywieźliśmy relację z otwarcia III Soboru Watykańskiego. Ujrzeliśmy świat, w którym przynależność religijna stała się istotniejsza od państwowej. Budowaliśmy nowe wersje siebie w rzeczywistościach wirtualnych. Przechadzaliśmy się po Puszczy Białowieskiej, w której młode żubry są celem polowań pytonów. Przejęliśmy kontrolę nad umysłem (na razie) kota.

„Życie zrobiło milowy krok, kiedy wyszło z oceanu na ląd, ale te pierwsze ryby, które wspięły się na ląd, nie były już rybami. Podobnie ludzie przestaną być ludźmi, gdy naprawdę wkroczą w kosmos i uwolnią się od Ziemi. (...) Kiedy pomyślicie o wylocie w przestrzeń kosmiczną bez oglądania się za siebie, zastanówcie się, proszę, co robicie. Cena, jaką będziecie musieli zapłacić, jest dużo wyższa, niż sobie wyobrażacie” – czytamy w „Końcu śmierci”, finałowej części trylogii science fiction autorstwa Cixina Liu.

Czy rzeczywiście kiedyś będzie nam spędzało sen z oczu pytanie o tożsamość Ziemianina rozpuszczającą się w otchłaniach Galaktyki? Niewykluczone. Jak dowodzi w jednym z artykułów tego numeru „TP Historia” Wojciech Brzeziński, w najbliższych dziesięcioleciach postawimy na drodze do gwiazd niejeden milowy krok. Dowiemy się też, czy w naszym zasięgu istnieje pozaziemskie życie. Tylko czy – zakładając, że kosmici istnieją i mogliby przyjrzeć się Ziemi – nie stwierdziliby oni przypadkiem, że (znowu Cixin Liu) nasza cywilizacja niszczy wszystkie formy życia na planecie oprócz ludzi? Czy zdążymy dokądkolwiek stąd wyruszyć, zanim nastąpi globalna katastrofa?

 Przypomnieliśmy również „Tygodnikowych” autorów z lat minionych – Turowicza, Tischnera, Lema czy Dukaja – którzy opublikowali na tych łamach niejedno proroctwo. Przybliżamy też historyczne redakcyjne osobowości: zaglądając do kalendarza Jerzego Turowicza czy podsłuchując rozmowę Jacka Woźniakowskiego z Krzysztofem Kozłowskim w KUL-owskiej stołówce.

„Widziana z Księżyca Ziemia przedstawia się jako ojczyzna ludzi. Ale to, żeby stała się ona naprawdę ojczyzną dla każdego z ludzi, jest tu, na Ziemi, naszym największym zadaniem” – wskazuje w jednym z przypomnianych tu tekstów Jerzy Turowicz. A Tischner dodaje: „Istotne jest to, by ponad cieniem unosiło się przekonanie, że wszelkie zło jest nam dane po to, abyśmy je umieli dobrem przezwyciężać”.

Cóż, wolelibyśmy, by problemy przyszłości były takie jak w komiksie Bartosza Minkiewicza.

Sto lat!

„Tygodnik Powszechny”

w komplecie na zdjęciu powyżej (kliknij, żeby powiększyć): Paweł Bravo, Joanna Mazur-Polańska, Anna Dziurdzikowska, Bartek Dobroch, Jacek Ślusarczyk, Edward Augustyn, Iwona Kuciel, Katarzyna Kubisiowska. Monika Ochędowska, Łukasz Lamża, Marcin Żyła, Agnieszka Iskra, Marta Filipiuk-Michniewicz, Artur Strzelecki, ks. Adam Boniecki, Grzegorz Jankowicz, Edyta Płachta, Tomasz Fiałkowski, Agnieszka Grzywa, Grażyna Makara, Patryk Stanik, Zuzanna Radzik, Karolina Przewrocka-Aderet, ks. Jacek Prusak, Michał Kuźmiński, Maciej Müller, Ewelina Burda, Michał Okoński, Sylwia Frołow, Przemysław Wilczyński, Grzegorz Bogdał, Piotr Sikora,  Anna Goc,  Wojciech Pięciak, Wojciech Jagielski, Aleksander Kardyś, Kalina Błażejowska, Andrzej Leśniak, Anna Karolewska, Mateusz Gawron, Gabriela Rosińska, Marek Rabij, Anita Piotrowska, Artur Sporniak, Rafał Woś, Anna Pietrzykowska, Marta Bogucka, Piotr Mucharski, Maciej Szklarczyk, Maja Kuczmińska, Łukasz Kwiatek, Marek Zalejski