Rezerwat bazyliki św. Gereona

Wśród wielu form ekspozycji muzealnych rezerwat archeologiczno-architektoniczny zajmuje miejsce wyjątkowe.

14.12.2020

Czyta się kilka minut

Bazylika św. Gereona / DZIAŁ DOKUMENTACJI FOTOGRAFICZNEJ WAWELU
Bazylika św. Gereona / DZIAŁ DOKUMENTACJI FOTOGRAFICZNEJ WAWELU

Idea udostępniania reliktów architektury w formie świadomie zorganizowanej przestrzeni ma na wzgórzu wawelskim długą tradycję. Dzięki inicjatywie prof. Adolfa Szyszko-Bohusza, już w okresie międzywojennym zaaranżowane i udostępnione zostały dwie tego typu wystawy. Niedawno ponownie otwarty został dla zwiedzających rezerwat, który mieści się w przyziemiu zachodniego skrzydła pałacu królewskiego. Powstał on na początku lat 20. XX w. na podstawie badań i projektu Szyszko-Bohusza. Trzy pomieszczenia przyziemia zostały połączone, by możliwa stała się prezentacja zachowanych reliktów wschodniej partii świątyni romańskiej i kaplicy gotyckiej. W celu uczytelnienia formy kościoła romańskiego, według hipotezy badacza, uzupełniono i nadbudowano w wielu miejscach oryginalne partie murów. W okresie powojennym prowadzone były w obrębie rezerwatu badania archeologiczne. Obecna aranżacja uwzględnia najnowsze odkrycia.

Ustalono, że świątynia romańska miała formę bazylikową. Zachowana w obrębie rezerwatu partia to jej wschodnia część – transept wraz z kryptą. Powszechnie przyjmuje się, że została wzniesiona w połowie XI w. i nosiła wezwanie św. Gereona. Zapewne przez kilka stuleci budowla pełniła funkcję okazałej, pałacowej kaplicy, usytuowanej w obrębie książęcej kurii.

Druga ze świątyń, powstała w miejscu romańskiej bazyliki, to niewielkich rozmiarów gotycka jednonawowa kaplica, wzniesiona z inicjatywy Kazimierza Wielkiego. Relikty tego kościoła, noszącego wezwanie św. Marii Egipcjanki, przetrwały w postaci profilowanej arkady łuku tęczowego oraz schodów, które wiodły do wnętrza prezbiterium z pałacowego dziedzińca.

A moc? No cóż... Należy pozwolić by każdy czerpał ją według własnych przekonań. Wydaje się, że miejsce to, chociaż nie pełni już swych kultowych funkcji, przez wieki wypełniała modlitwa, wystarczy spojrzeć na zacheuszka umieszczonego na gotyckiej ścianie, by wiedzieć jaka to moc...©

DR BEATA KWIATKOWSKA-KOPKA – kustosz dyplomowany, kierownik Działu Archeologii i Rezerwatów Wawelu.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru Nr 51-52/2020

Artykuł pochodzi z dodatku „Wawel otwarty na nowo