Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
"Zestawianie wysokiego i niskiego, świętego z pogańskim, wzniosłego z wulgarnym, zwierzęcym, odpychającym, ukrzyżowane mięso i inne drastyczne, jątrzące przedstawienia - wszystkie te okrutne wizje baconowskie, choć nie można ich do tego redukować, odzwierciedlają emocjonalną aurę panującą w powojennej Europie, są niewątpliwie związane ze wstrząsem wywołanym horrorem II wojny światowej (...). Stąd dosadność, świadomość zniszczonej hierarchii wartości, rozsypania się w pył uważanych za niewzruszone ideałów, poczucie, że o świecie nie sposób już myśleć tak, jak przedtem. Bacon nigdy zapewne nie miał wątpliwości, że gwałt i okrucieństwo są dominującymi cechami ludzkiego charakteru, ale potwierdzenie tego na taką skalę przez drugą wojnę światową sprawiło, że trudno było utrzymywać, iż jego wizje to tylko egzotyka ekscentrycznego umysłu stojącego z dala od tego, czym »żyło« społeczeństwo - pisze Marek Kędzierski w "Kwartalniku Artystycznym" (2005, nr 4). - Bacon przedstawiał się jako niewierzący w jakąkolwiek transcendencję, absolutny laik. Jego sztuka - twierdził - nie posiada nie tylko otoczki religijnej, ale i moralnej, z czym łatwo było zgodzić się patrzącym na jego dzieło przez pryzmat jego życia prywatnego, które często bywało ekscesywne. Aby nic nie było zbyt wysoko, Bacon konsekwentnie sprowadzał wszystko na ziemię (a nawet niżej!). Chrystus, Papież, Oresteja łatwo znajdują przeciwwagę w wyobrażeniach z przeciwnego bieguna, obrazach umywalek, ubikacji, strzykawek, wymiotujących ludzi, jakie zazwyczaj pomija się (malarskim) milczeniem. Gdyby mu zasugerować, że ochłap mięsa na Krzyżu to nie tylko bluźnierstwo wobec Boga, ale i napomnienie ludzkości, sprzeciw wobec hipokryzji, odparłby pewnie, że robi tylko to, na co ma ochotę". W monograficznym numerze poświęconym Baconowi znajdziemy m.in. przypomnienie poematu Tadeusza Różewicza "Francis Bacon czyli Diego Velázquez na fotelu dentystycznym", fragmenty rozmów malarza z Michaelem Peppiattem oraz liczne szkice dotyczące jego dzieła, m.in. Gillesa Deleuze’a i Davida Sylvestra.
4 kwietnia na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie odbył się pogrzeb Stanisława Lema. "Stoimy tutaj otaczając prochy śp. Stanisława Lema. Świadomie mówię »świętej pamięci«, chociaż on może by się z tym nie zgodził. Ale dla mnie jest on świętej pamięci, bowiem była w nim ta pasja prawdy, odkrywania świata" - mówił nad grobem o. Jan Andrzej Kłoczowski.
W Teatrze Wielkim - Operze Narodowej odbyła się premiera "La Boheme" Giacomo Pucciniego w reżyserii Mariusza Trelińskiego.
Powstanie ogólnopolska Nagroda Literacka Gdynia. Ufundują ją władze miasta, w jury znajdą się Alina Brodzka-Wald, Marek Bieńczyk, Jerzy Jarniewicz, Małgorzata Łukasiewicz, Piotr Sommer, Piotr Śliwiński i Paweł Śpiewak. Zwycięzcy w trzech kategoriach (proza, poezja, eseistyka) otrzymają po 50 tys. zł.
Z kolei władze Wrocławia zamierzają powołać Literacką Nagrodę Europy Środkowej "Angelus", przyznawaną twórcom z krajów Europy Środkowej, których książki powstały w języku polskim lub są nań przełożone. W skład jury wejdą: Stanisław Bereś, Julian Kornhauser, Ryszard Krynicki, Tomasz Łubieński, Krzysztof Masłoń i Andrzej Zawada, a jego przewodniczącą będzie Natalia Gorbaniewska, rosyjska poetka i tłumaczka.
"Członkowie najmłodszego pokolenia (a wraz z nimi filmowi bohaterowie) nie potrafią, ale też nie muszą udzielać sobie wsparcia, bowiem nie stają do walki z tym samym wrogiem. Każdy z nich prowadzi swój własny bój i robi to dostępnymi sobie środkami, niechętnie korzystając z pomocy z zewnątrz. (...) Zanika zatem potrzeba buntu" - postawy młodych Polaków, przedstawione w "Odzie do radości" Anny Kazejak-Dawid, Jana Komasy i Macieja Migasa oraz w filmach Mariusza Fronta, Marka Lechkiego, Leszka Dawida i Małgorzaty Szumowskiej, analizuje Łukasz Kłuskiewicz w "Kinie" (2006, nr 4).
W Muzeum Narodowym w Warszawie trwa wystawa "Rafał Malczewski i mit Zakopanego", prezentująca twórczość malarza i portretująca zarazem międzywojenne zakopiańskie środowisko artystyczne, skupiające m.in. Witkacego, Szymanowskiego, Chwistka, Choromańskiego... "W połowie lat 20. klimat ludyczny ustępuje klimatowi »metafizycznemu« - pisze Dorota Jarecka. - Obrazy Rafała Malczewskiego to polska wersja »Nowej Rzeczowości«, czyli realizmu popularnego w Niemczech na przełomie lat 20. i 30. W latach 30. powstają jego najlepsze obrazy - pejzaże, w których powtarza się motyw gór i rozległej perspektywy, albo motyw stacji lub pociągu. Czasem pejzaż przecina metaliczna rzeka, czasem nad ziemią unosi się obłok, ale tak dziwnie umieszczony, że ma w sobie coś z nadrzeczywistej, barokowej wizji. W tych próbach odrealnienia rzeczywistości Rafał był na pewno duchowym spadkobiercą Jacka. Ale tworzy już inne malarstwo. Nowoczesne. O formach lekko skubizowanych, syntetyczne. W latach 20. Witkacy nazwał je »hiperrealizmem«".
W krakowskim Muzeum Książąt Czartoryskich (Arsenał - Oddział Muzeum Narodowego) otwarto wystawę "Oddane - Darowane. 15 lat Fundacji XX Czartoryskich", prezentującą dzieła sztuki ofiarowane Fundacji w latach 1991-2006, wśród nich m.in. dwa obrazy Olgi Boznańskiej oraz "Portret młodzieńca" Jana Mostaerta.
W krakowskim Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej "Manggha" otwarto wystawę "Manggha Boznańskiej", pokazującą inspiracje sztuką japońską w dziele wielkiej polskiej malarki i konfrontującą jej obrazy - niektóre mało znane, bo znajdujące się w rękach prywatnych - z drzeworytami japońskimi.
Książka "to dla mnie towarzysz niesłychanie ważny, bliski. Taki, któremu możemy narzucać swoją obecność, kiedy tylko chcemy, o każdej porze, bez względu na samopoczucie. Towarzysz człowieczy może mieć swoje fochy, swoje humory itd., możemy się skłócić, rozstać, a książka jest strasznie podległa, pomocna. Ona chce być z nami, chce się wkupić, przyjaźnić, chce, żeby ją traktować blisko, jak najbliżej. Zawsze gdy przyjeżdżałem do jakiegoś kraju czy miasta, to pierwszą rzeczą, która mnie interesowała, były księgarnie. Nawet jeżeli był to kraj, którego alfabetu nie rozumiałem" - mówi Ryszard Kapuściński w rozmowie z Wojciechem Kassem publikowanej w "Toposie" (2006, nr 1/2). Nowy numer sopockiego dwumiesięcznika jest w dużej części poświęcony autorowi "Hebanu". Znajdziemy tu teksty o Kapuścińskim jako "krytyku późnej nowoczesności" i o źródłach popularności jego książek, a także ankietę, w której wypowiadają się m.in. Andrzej Braun, Krzysztof Karasek, Leszek Kołakowski, Hanna Krall i Andrzej Wajda.
Kosztem miliona funtów, wyasygnowanego przez Brytyjską Narodową Loterię, w Londynie zostanie odrestaurowany "Memoir of the Century", olbrzymi fresk Feliksa Topolskiego, rodzaj historii minionego stulecia (m.in. portrety Churchilla, Mao, Gandhiego, Shawa, Picassa...), namalowany na murze pod wiaduktem Hungerford. Topolski, rozpoczynający karierę artystyczną w międzywojennej Warszawie, w 1935 r. wyjechał do Anglii, gdzie przez dziesięciolecia był jednym z najbardziej znanych i cenionych rysowników.
Zakończył się Festiwal Literacki "Port Wrocław", w którym wzięło udział blisko 30 pisarzy z Polski, Białorusi, Ukrainy i Rosji.
19 kwietnia rozpoczyna się druga edycja Festiwalu Literatury Popularnej POPLIT. Jednym z tematów będzie polska literatura science-fiction (z czytelnikami spotkają się Jacek Dukaj i Marek S. Huberath), wśród zaproszonych pisarzy zagranicznych są Michel Faber (Wielka Brytania), Siergiej Łukjanienko (Rosja), Irena Obermannová (Czechy) i Vedrana Rudan (Chorwacja). Imprezy festiwalowe odbywać się będą w Warszawie, Krakowie, Nowym Sączu, Przemyślu, Bielsku-Białej i Elblągu.
PKP zamierza uruchomić... wypożyczalnie książek w ekspresach InterCity.
(af)
