Na skróty

26 listopada przypada 150. rocznica śmierci Adama Mickiewicza. Kalendarium obchodów rocznicowych: http://am.ibl.waw.pl. Zapraszamy też na strony Instytutu im. Adama Mickiewicza: W Częstochowie w wieku 62 lat zmarł aktor Marek Perepeczko. Najbardziej znany jako serialowy Janosik, grał też m.in. w filmach Wajdy (“Brzezina", “Wesele", “Pan Tadeusz"), a ostatnio w sitcomie “13 posterunek". W Warszawie w wieku 51 lat zmarł Paweł Konic, krytyk teatralny, kierownik artystyczny stołecznego Teatru Małego, a od 2004 roku szef Teatru Telewizji. Zmarłego wspomina na str. 15 Piotr Gruszczyński. Tegorocznymi laureatami Medalu Św. Jerzego zostali Barbara Skarga i abp Józef Życiński. Ceremonię wręczenia nagród uświetnił koncert Collegium Vocale Gent pod dyrekcją Philippe’a Herreweghe’a. Nagrodę im. Jerzego Giedroycia otrzymała Natalia Gorbaniewska, rosyjska poetka, tłumacz literatury polskiej (m.in. Norwida, Baczyńskiego, Miłosza, Herlinga--Grudzińskiego), opozycjonistka. Po zorganizowaniu w 1968 roku demonstracji przeciwko interwencji w Czechosłowacji trafiła do więzienia, potem do szpitala psychiatrycznego, wreszcie została zmuszona do emigracji (pisaliśmy o niej w “Tygodniku" wielokrotnie). Laureatami Nagrody, stworzonej przez “Rzeczpospolitą" i przyznawanej za działalność na rzecz polskiej racji stanu, byli wcześniej Jerzy Kłoczowski, Zbigniew Gluza i Ośrodek “Karta", Andrzej Przewoźnik oraz Marek Karp. Laureatem Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza został Eustachy Rylski za książkę “Człowiek w cieniu". Obok Rylskiego, prozaika i dramaturga (“Stankiewicz. Powrót", “Tylko chłód", “Warunek"), jury wyróżniło także Sławomira Cenckiewicza za książkę “Oczami bezpieki" oraz Aleksandra Kopińskiego, autora pracy “Ludzie z charakterami. O okupacyjnym sporze Czesława Miłosza i Andrzeja Trzebińskiego". W “Czasie Kultury" (2005, nr 3/4) blok materiałów poświęconych kremacji. Marzena Furmaniak opisuje coraz większą popularność tej formy pochówku oraz jej socjologiczne umotywowanie i filozoficzne konsekwencje. Możliwość stosowania kremacji na dużą skalę została wprowadzona pod koniec XIX wieku dzięki niemieckiemu inżynierowi Fryderykowi Siemensowi (założycielowi znanej firmy), wynalazcy nowego rodzaju pieca. Współcześnie najwięcej kremacji przeprowadza się w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Japonii, ale także w innych państwach, jak Wielka Brytania, Dania, Szwecja i Czechy, gdzie kremuje się ponad połowę zmarłych. O ile jednak sam akt kremacji wydaje się być już kulturowo przyswojony, o tyle sposoby dalszego postępowania z popiołami bywają szokujące. Obok takich rytuałów jak rozsypywanie prochów nad morzem etc. coraz popularniejsze staje się traktowanie ich jako swego rodzaju surowca. Można na przykład złożyć prochy w ziemi tuż pod specjalnie przygotowaną rośliną, by zmieszały się z jej sokami (“Byłeś prochem, zakwitniesz różą" - zachęca twórczyni tej metody), wyekspediować je w kosmos, dodać do farb (namalowany nimi obraz zawiśnie w naszym salonie) czy wreszcie... wykonać z nich syntetyczny diament, co oferuje firma LifeGem z Chicago - w ten sposób szczątki zmarłego znajdą się w naszej biżuterii. “Wielu sceptyków podkreśla problem derytualizacji pogrzebu i ograniczenia go do czynności czysto pragmatycznych i instrumentalnych". Może to prowadzić do zaniku rytuałów żałobnych, sprowadzenia fundamentalnej dla człowieka sfery żalu po śmierci do krótkotrwałego zabiegu, podporządkowanego prawom higieny i powierzchownie rozumianej estetyki. Cytowany przez autorkę Robert Harrison tak to krytycznie komentuje: “Martwi istnieją dla żywych, nadają ich istnieniu sens. Dzięki nimi żywi powołując się na swoich przodków, budują więzi społeczne, tworząc kulturę".
  • W poznańskim kwartalniku znajdziemy też m.in. dyskusję o (niedobrym) stanie polskiej krytyki literackiej, z udziałem Kingi Dunin, Rafała Grupińskiego, Piotra Śliwińskiego oraz Pawła Dunin-Wąsowicza, który stwierdza: “W obiegu literackim, od 500 do 3000 egzemplarzy, poza Piotrem Śliwińskim nie widzę krytyków zajmujących się pisaniem o poezji, którzy nie uprawialiby zarazem tego gatunku. Przyznaję, że sam odczuwam niedosyt krytyką poetycką w »Lampie«, ponieważ osoby piszące dla mnie o wierszach krytykują bądź chwalą w ten sposób utwory swoich kolegów".
  • Współtwórczyni “Solidarności"Anna Walentynowicz chce pozwać do sądu niemieckiego reżysera Volkera Schlöndorffa, który kręci film na podstawie jej życiorysu. Jej zdaniem scenariusz rażąco niesprawiedliwie ukazuje polskich robotników i ją samą. “Z pani Ani zrobili analfabetkę. Z robotników nałogowych alkoholików. Były sceny zupełnie niezgodne z ówczesną rzeczywistością, jak ta, kiedy pracownicy dolewają wódkę do zupy. Scenariusz był napisany bez znajomości polskich realiów i polskiej historii" - mówi Andrzej Gwiazda.
  • Trwa XII Międzynarodowy Festiwal Filmowy Etiuda & Anima, czyli festiwal etiud studenckich poszerzony o część poświęconą filmom animowanym. Nagrodę Złotego Dinozaura dla artysty łączącego twórczość z pracą pedagogiczną otrzymał Paul Driessen z Holandii. Festiwalowi towarzyszą też retrospektywy animacji fińskiej i węgierskiej oraz dyskusja o kondycji animacji polskiej.
  • Krzysztof Wodiczko zaprezentował na fasadzie warszawskiej Zachęty nową pracę. Na ponad 20-minutowy zapis wideo składają się wypowiedzi polskich kobiet - poniżanych, maltretowanych, osamotnionych... Natomiast w krakowskim Bunkrze Sztuki można oglądać jego wystawę retrospektywną. “Projekcje publiczne 1996-2004" dokumentują prace, w których mieszkający w Nowym Jorku Wodiczko - wykorzystując film wideo wyświetlany na ścianach monumentalnych budynków czy pomników - oddaje głos przedstawicielom mniejszości seksualnych czy rasowych i ofiarom przemocy.
  • Muzeum w Wilanowie inauguruje obchody 200-lecia istnienia wystawą “Narodziny kolekcji. Grand Tour Stanisława Kostki hr. Potockiego". Wśród eksponatów m.in. “Portret konny Stanisława Kostki Potockiego" autorstwa Davida.
  • W Gdańsku (od 21 listopada) i Warszawie (od 24 listopada) odbywa się Festiwal Poezji im. Zbigniewa Herberta. W programie m.in. spotkania z Tomasem Tranströmerem, wybitnym poetą szwedzkim, wieczory autorskie Krzysztofa Karaska, Juliana Kornhausera i Ryszarda Krynickiego, sesja naukowa poświęcona Herbertowi - interpretatorowi sztuki, koncert jego wierszy z muzyką Zygmunta Mycielskiego, projekcje filmów dokumentalnych. Szczegóły: http://www.rzeczpospolita.pl/dodatki/dodatek3_051112/
  • W kościele św. Anny w Kazimierzu Dolnym Leszek Mądzik zaprezentował swoje nowe przedstawienie - “Bruzdy".
  • Z okazji trzydziestej rocznicy premiery “Umarłej klasy" Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka zorganizował w Krakowie cykl imprez - m.in. projekcje zapisów filmowych spektaklu oraz spotkanie z aktorami teatru Cricot 2 i Andrzejem Wajdą. W Galerii-Pracowni Tadeusza Kantora (Sienna 7/5) można nadal oglądać wystawę fotografii Jacka Marii Stokłosy pt. “Klasa".
  • 30 listopada o godz. 19.30 w auli Collegium Novum UJ odbędzie się koncert śpiewaczki Urszuli Krygier, która wykona niemieckie pieśni romantyczne. Recital poprzedzony będzie prelekcją prof. Danuty Michałowskiej zatytułowaną “Jan Paweł Wielki - to przecież Karol".
  • Firma Walt Disney Company zamierza zatrudnić agencję public relations, którzy mają pracować nad unowocześnieniem wizerunku... Kubusia Puchatka. Czyżby Miś O Bardzo Małym Rozumku miał zacząć korzystać z internetu i jeść miód niskokaloryczny?

(af)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 48/2005