Na skróty

Nowy “Kwartalnik Artystyczny" (2004, nr 3) poświęcony jest pamięci Czesława Miłosza. Redakcja zgromadziła dedykowane poecie wspomnienia i wiersze (Marzena Broda, Mirosław Dzień, Aleksander Fiut, Jacek Gutorow, Julia Hartwig, Aleksander Jurewicz, Grzegorz Kalinowski, Julian Kornhauser, Ryszard Krynicki, Antoni Libera, Rafał Moczkodan, Grzegorz Musiał, Krzysztof Myszkowski, Marek Skwarnicki, Ewa Sonnenberg, Piotr Szewc, Wisława Szymborska, Zbigniew Żakiewicz), przedrukowała też wszystkie teksty Miłosza, które poeta opublikował w bydgoskim periodyku w ciągu 11 lat współpracy. Mając wybrać najważniejsze dlań “Trzy wiersze", w 1997 roku Miłosz wskazywał: “[Boże, pełen w niebie chwały...]" Bolesława Leśmiana, “[I znowu tupot nóg sołdackich...]" Władysława Sebyły oraz “[Czas na mnie...]" Tadeusza Różewicza). W rozmowie dla “Kwartalnika" Miłosz tak mówił o zadaniach poezji: “słowo »ocalająca« można rozumieć jako ratunek przed rozpaczą, ponieważ świat dzisiejszy dla wielu ludzi jawi się jako rozpaczliwy... Ponieważ dzisiaj jest tak dużo ironii, humoru, wszystko jest nimi, jeżeli nie wygłupianiem się, podgryzione, zastanawiam się, co się może stać ze stylem wysokim, hieratycznym... sacrum to w ogóle dzisiaj jest problem. Sacrum pojawia się tylko przez nieobecność, przez brak. To jest tak jak w wierszu Różewicza, że najlepszym opisem chleba jest opis głodu. Jest dzisiaj bardzo szczególny stosunek do sacrum: niewymawialność imienia Pana Boga. Beckett jest właśnie przykładem pisarza religijnego, który może mówić tylko przez zaprzeczenie. To jakoś się łączy z wielkim kryzysem pojęcia Boga osobowego".
  • “Czesław Miłosz winien spocząć w katedrze wawelskiej, obok romantycznych wieszczów, których był gorliwym uczniem, ale których znacznie przewyższył. Kto jednak odważy się głośno o to upomnieć?" - pyta Aleksander Fiut.
  • 50-lecie pracy artystycznej obchodził Andrzej Wajda.
  • “Za co czytelnicy na całym świecie kochają literaturę latynoamerykańską? Za egzotykę. Za to, że ciekawa. Za nowatorstwo, które jednak nie zaniedbało fabuły. Za opisywanie atrakcyjnych miejsc i zdarzeń w atrakcyjny sposób. Za niepowtarzalny klimat. Za realizm. I za magię. Za co młodzi pisarze latynoamerykańscy nie cierpią literatury latynoamerykańskiej? Za mniej więcej to samo" - pisze Tomasz Pindel w najnowszej “Literaturze na Świecie" (2004, nr 9-10), portretującej współczesną literaturę Ameryki Łacińskiej, której przedstawiciele opisują życie nie w marquezowskim Macondo, ale raczej w McOndo, rzeczywistości nowoczesnej, zdominowanej przez współczesne polityczne i społeczne konflikty, nie mającej nic wspólnego z baśnią i “realizmem magicznym". W jak zawsze solidnie opracowanej “Literaturze..." znajdziemy utwory pisarzy z Meksyku, Peru, Chile, Argentyny, Kolumbii, m.in. Daniela Sady, Jaime Bayly’ego, Rodrigo Fresana, Javiera Cercasa w tłumaczeniach Macieja Ziętary, Tomasza Pindela, Niny Pluty, Ewy Zaleskiej... W numerze także nowy przekład “Króla Ubu" Alfreda Jarry autorstwa Jana Gondowicza.
  • W warszawskiej Zachęcie otwarto wystawę wg scenariusza Andy Rottenberg: “Warszawa - Moskwa 1900-2000", poświęconą wzajemnym inspiracjom, podobieństwom i różnicom w rozwoju sztuki XX wieku Rosji i Polski. Wystawa gromadzi ok. 400 dzieł, w tym obrazy z Galerii Tretiakowskiej w Moskwie i z Państwowego Muzeum Rosyjskiego w Petersburgu, dzieła Kazimierza Malewicza, Czasznika, Rozanowej, Rodczenki, Tatlina, Kluna, Burluka, Lubow’ Popowej..., z artystów polskich m.in. Strzemińskiego, Stażewskiego i Kobro. Ekspozycja jest czynna do 31 stycznia.
  • W Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie 29 listopada zostanie natomiast otwarta wystawa “Za czerwonym horyzontem", ukazująca sztukę rosyjską i polską lat ostatnich, której nie obejmuje prezentacja w Zachęcie.
  • 28 listopada w Krakowie rozpocznie się III Festiwal Dedykacje, poświęcony Antoniemu Czechowowi w setną rocznicę śmierci rosyjskiego dramaturga. Zaprezentowane zostaną m.in. spektakle “Mewa" w reż. Petera Steina i “Wiśniowy sad" w inscenizacjach Leonida Chejfeca oraz Pawła Miśkiewicza, uczestniczyć będzie można w przeglądzie spektaklów teatru TV i filmowych adaptacji utworów Czechowa (Wajda, Michałkow, Konczałowski, Has), a także w konferencji naukowej “Czechow - sto lat później". Szczegóły:
  • W Krakowie trwa XI Międzynarodowy Festiwal Filmowy “Etiuda", prezentujący ponad 70 dzieł uczniów szkół filmowych z 21 krajów. Nagrodę specjalną, “dla twórcy z powodzeniem łączącego własną działalność artystyczną z pracą pedagogiczną" odbierze Kazimierz Karabasz. “Od lat przygotowuję »Etiudę« także po to, aby przyglądać się reakcji widzów, którzy po raz pierwszy w życiu oglądają krótkometrażową fabułę, którzy nigdy nie zetknęli się z dokumentem, w którym chodzi o coś więcej niż o filmowy ekshibicjonizm czy współczesną odmianę agresywnej propagandy, a zwłaszcza uwielbiam obserwować widzów, którzy szeroko otwierają usta na widok pierwszy raz w życiu oglądanej artystycznej animacji" - mówi dyrektor festiwalu Bogusław Zmudziński.
  • 27 listopada w Łodzi rozpocznie się Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage 2004. Wśród gości znajdą się m.in. Oliver Stone, David Lynch, Istvan Szabó, Aki Kaurismäki, David Watkin (autor zdjęć m.in. do “Pożegnania z Afryką" - Złota Żaba za całokształt twórczości), Charlize Theron (która odbierze Nagrodę im. Krzysztofa Kieślowskiego dla aktorki), Andrzej Seweryn, Andrzej Wajda, Krzysztof Zanussi, Andrzej Żuławski, Jerzy Skolimowski, Sławomir Idziak (nagroda za osiągnięcia życia). Będzie też David Lynch, który realizuje swój projekt filmowy “The Green Room in Lodz", z udziałem m.in. Karoliny Gruszki i Krzysztofa Majchrzaka.
  • Muzeum Narodowe w Krakowie przygotowało wystawę “Malarze rzeczywistości" - prezentację holenderskiego malarstwa realistycznego z kolekcji Drents Museum w Assen i ING Group.
  • W Krakowie zakończył się I Festiwal Kryminału, zorganizowany przez Instytut Książki, Stowarzyszenie Miłośników Kryminału i Powieści Sensacyjnej “Trup w szafie" oraz “Tygodnik Powszechny". Nagrody Wielkiego Kalibru odebrali Joanna Chmielewska (za całokształt twórczości) oraz Marek Krajewski (za najlepszą polską powieść kryminalną wydaną w roku 2003 - “Koniec świata w Breslau"). Chmielewska podpisywała swoje książki w Empiku Megastore, odbyły się spotkania z Arturem Baniewiczem, Irkiem Grinem, Markiem Krajewskim, Tomaszem Piątkiem i Joanną Szymczyk. W dyskusji “Do czego jest nam potrzebna powieść kryminalna" wzięli udział Joanna Chmielewska, Witold Bereś, Tomasz Fiałkowski i Marian Stala.
  • “Bromba i filozofia" Macieja Wojtyszki została Książką Roku w konkursie organizowanym przez Polską Sekcję IBBY (International Board on Books for Young People).
  • W warszawskim Muzeum Literatury oglądać można wystawę “Raz się żyje... czyli Wielka Rewia STS (1954-1975)" poświęconą Studenckiemu Teatrowi Satyryków w półwiecze jego powstania.
  • Zdaniem muzyków biorących udział w plebiscycie magazynu “Rolling Stone" najważniejszą piosenką w historii rocka jest “Like A Rolling Stone" Boba Dylana.
  • Alaksandr Łukaszenka w czasie inauguracji obrad białoruskiego parlamentu zażądał, by występujące w reklamach zachodnie modelki zastępować “pięknymi Białorusinkami".

(af)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 48/2004

Podobne artykuły

Obraz tygodnia
"Otrzymałem ostatnio bardzo miły list od mego biskupa, diecezji Oakland, Cumminsa. Pisze, że był na audiencji w Watykanie i przesyła pozdrowienia od papieża, który go o to prosił, określając mnie jako człowieka religijnego, »nie mojej ideologii«, ale chrześcijanina. Nie wiem co słowo »ideologia« w ustach papieża znaczy, może moje występy przeciw państwu wyznaniowemu. Kwestie teologiczne mnie przejmują, w kraju gdzie kasta wiedna jest laicka i, sądząc po literaturze, ateistyczna. Wydaje mi się, że nie umysły suche mogą tu dostarczyć wglądu, ale takie jak Iwaszkiewicza, którego ewolucja ku Bogu Nicości niezbyt mi się podoba. Na ogół mam poczucie rozmijania się z polskim czytelnikiem i obawiam się, że jestem idealnym materiałem do dysertacji wyłącznie pośmiertnych. Chciałbym, żeby Pan przeczytał »Storge«, tom Oskara Miłosza w moim przekładzie wydany przez Znak w Krakowie w 1993. Pies z kulawą nogą tą książką się nie zainteresował, po prostu nikt nie wie, »Czym się to je«, ale jeżeli Pan zechce zaglądnąć, to zrozumie Pan mój samotny upór i niezgodę z literackimi modami. Te mają dużo do czynienia z kultem malarstwa, zabytków architektury, kompozytorów. Co prawda w ubiegłych wiekach też były podpórki, czyli ciągłe odwoływanie się do Homera, do mitologii greckiej etc. Ale właściwie to mnie ta kulturalność drażni (również u Amerykanów) i widzę w tym wszystkim nowy akademizm poezji i prozy" - pisał Czesław Miłosz do Krzysztofa Myszkowskiego w 1994 roku. Listy autora "Drugiej przestrzeni" do redaktora "Kwartalnika Artystycznego" ukazują, chwilami aż nieco humorystycznie, konsekwencję, z jaką Miłosz walczył o określony typ sztuki, wytrwale namawiając autora "Pasji według świętego Jana" i "Koziego rogu" do realizmu, pisania "dla ludzi" i pozbycia się "pisarskiego skurczu".