Jitro

Gdy Święty Jedyny, Błogosławiony On ogłaszał Torę na górze Synaj, ptak nie zaśpiewał, owad nie wzleciał, wół nie zaryczał, anioł nie zstąpił na ziemię, a serafin nie wołał "Święty!". Morze nie falowało i żadne ze stworzeń nie wydało z siebie dźwięku. Cały świat zamilkł. I wtedy z ciemności, zza grubych chmur, z góry ogniem płonącej dobiegł Głos oznajmiający: "Jestem Panem, twoim Bogiem". Gdy Bóg ujawnił się Izraelowi, milczenie ogarnęło wszystko, co istnieje. Był to moment przełomowy dla całego stworzenia. Gdyby Izrael nie przyjął Tory, wszechświat uległby zniszczeniu.

Jak Bóg powiedział Mojżeszowi, Objawienie na górze Synaj spowoduje, że ludzie uwierzą mu, iż to sam Bóg do nich mówi. Każdy Żyd usłyszy Głos i doświadczy proroctwa w tym niespotykanym i niepowtarzalnym momencie, i dlatego nie będzie wątpił w to, że proroctwo było rzeczywistością, a nie tylko figurą słowną.

Co to oznacza: każdy Żyd usłyszy Głos? Jedni powiadają, że świadkami tego wydarzenia był lud, który wyszedł z Egiptu i trzeciego miesiąca wędrówki znalazł się w tym samym miejscu, w którym Mojżesz pierwszy raz zetknął się z Objawieniem. Wszak tam właśnie zapłonął krzak i Mojsze usłyszał Głos. Inni nauczają, że pod Synajem znalazły się wszystkie dusze Izraela. Wszystkie dusze, ale nie cieleśnie wszyscy Żydzi. Tak twierdzą ci, którzy przyjmują doktrynę wędrówki dusz. Uważają, że u stóp góry znalazły się wszystkie dusze, które z pokolenia na pokolenie aż po kres świata, aż po koniec czasu wędrują i będą szukać wcielenia w kolejnych Żydach. Żaden z Izraelitów nie może zaprzeczyć Objawieniu, bo każdy tam był, każdy widział i słyszał. Każdy zawołał: "uczynimy wszystko, co Pan nakazał".

Co ludzie usłyszeli od Boga? Jedni komentatorzy uczą, że dwa pierwsze przykazania słyszały żydowskie dusze wprost od Niego. Pozostałe przekazał im Mojżesz. Jeszcze inni powiadają, że usłyszeli Głos, ale nie mogli wiele zrozumieć. Słyszeli "dźwięk słów" (Księga Powtórzonego Prawa 4, 12), ale nie pojedyncze słowa. Tylko prorok usłyszał każde słowo i on przekazał je Izraelitom. Tym bardziej jemu uwierzono, bo tylko on rozumiał dźwięk Boga. W tym momencie słyszenia duch profetyczny objął wszystkich obecnych. Objawienie stało się faktem dla wszystkich Żydów i zapisało się w głębi ich dusz, pozostając w nich do końca świata.

Wielki talmudysta z Pragi rabin Maharal nauczał, że Bóg zawarł całą Torę w jednej wypowiedzi. Jest to symbol jedności. Cała Tora jest nierozdzielną całością, a nie zbiorem odrębnych nakazów i pouczeń. Z czego wynika, że jeśli z tej całości wyjmiemy choćby jedno słowo, jedną literę, to zmieni się kształt Tory i księga nie będzie poprawna.

Pierwsze przykazanie: "Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli" - jest przykazaniem pozytywnym. Nie brzmi jak nakaz, ale jak stwierdzenie prostego i podstawowego faktu. Pierwsze słowa Objawienia ukazują Go jako Boga osobowego. Nie jest on jakąś abstrakcyjną siłą, nie nazywa się naturą, duchem. Jest nie tylko ostatecznym źródłem wszelkiego życia i istnienia, ale też aktywną siłą obecną w ludzkiej historii. Jest podstawą ludzkiego sumienia i ludzkiej moralności.

Słowo "ja" ma tu szczególne brzmienie - w oryginale pada słowo anochi, a nie zwyczajowe ani. Anochi wskazuje na byt wszechwładny, samoistny, który nie potrzebuje innych do tego, by istniał. Zaimek osobowy "ani" odnosi się natomiast do "ja", które zakłada istnienie słuchacza. Nie istnieje bez niego i uznania "ja" w jego istnieniu. Haszem-anochi jest Panem nawet wówczas, gdy nie jest za takiego uważany. Bóg jest Bogiem nawet bez obecności wiernych.

Bóg objawia się jako Ten, który wywiódł lud z Egiptu, a nie jako Ten, który stworzył świat. Stworzenie dokonało się bez świadków, a dowodów na jego zaistnienie dostarczyć mogą filozofowie i uczeni. Cuda w Egipcie obserwowały miliony ludzi. Dokonały się na oczach ludów, ukazując prawdziwe istnienie Haszem, jak i Jego władzy nad narodami oraz nad naturą.

Bóg wyzwolił lud swój z "domu niewoli", co oznacza, że nie tylko zerwał łańcuchy fizycznego zniewolenia, ale również oswobodził go z ograniczeń duchowych. Przeniósł na wyżyny czystości i świętości. 50 dni przygotowywał Bóg Izraelitów na przyjęcie objawienia. 10 jest przykazań, jak dziesięcioma powiedzeniami Bóg stworzył świat. A stało się to w 26 pokoleń od powstania człowieka. A liczba 26 jest liczbą Boga.