Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Kontrowersje i konflikty wokół spraw historycznych pojawiły się też w wielu innych krajach. Okazało się, że dyskurs historyczny, prowadzony nieumiejętnie lub ze złą wolą, jeśli nawet dotyczy stosunkowo odległych wydarzeń, wciąż jeszcze jest w stanie wyrządzać szkody w stosunkach międzynarodowych.
Z przekonania o potrzebie dialogu na temat przeszłości wyrosła Europejska Sieć Pamięć i Solidarność, międzynarodowa inicjatywa zapoczątkowana przez ministrów kultury Polski, Niemiec, Węgier i Słowacji, wspierana także przez Czechy, Austrię i Rumunię. Sieć – poprzez działania edukacyjne, naukowe i multimedialne – wspiera badanie, dokumentowanie, a nade wszystko upowszechnianie wiedzy o historii Europy XX w., zwłaszcza o jej trudnych dziejach wojen i totalitaryzmów oraz sprzeciwu i oporu wobec zniewolenia.
Jednym z głównych działań Sieci są „Genealogie pamięci” – projekt, który wspiera dialog między naukowcami z różnych krajów, w szczególności promując badania pamięci prowadzone w krajach Europy Środkowej i Wschodniej; prezentuje także szerszemu gronu odbiorców tematy dotychczas poruszane tylko w środowiskach akademickich. Co roku organizowana jest międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona interdyscyplinarnym badaniom nad pamięcią.
Rozliczenia z przeszłością są wspólnym problemem społeczeństw, które przeszły transformację – Polska nie jest tu wyjątkiem. O różnorodności doświadczeń w tym zakresie dyskutowali badacze z wielu krajów podczas warszawskiej konferencji „Prawne ramy pamięci. Sprawiedliwość okresu transformacji w Europie Środkowej i Wschodniej” (27–29 listopada). Niemal 25 lat po przemianach, które rozpoczęły się w roku 1989, o transformacji i rozliczeniach można już mówić z pewnym dystansem, ale równocześnie problematyka ta jest ciągle żywa. Konferencja „Prawne ramy pamięci” pokazała różne drogi, jakimi społeczeństwa środkowo- i wschodnioeuropejskie dążyły do rozliczenia z przeszłością, a także na jakim etapie znajdują się obecnie. Na konkretnych przykładach, takich jak lustracja, restytucja mienia czy instytuty pamięci narodowej ukazane zostało znaczenie regulacji prawnych. Przyjęte rozwiązania prawne wpłynęły – i nadal wpływają – na codzienne życie wielu „zwykłych” obywateli, na funkcjonowanie instytucji państwa i relacje społeczne.
DODATEK SPECJALNY | Redakcja: Marcin Żyła
Dodatek powstał we współpracy z: EUROPEJSKA SIEĆ PAMIĘĆ I SOLIDARNOŚĆ
