Tablica nieścisłości

Niedawno, z okazji 750-lecia lokacji Krakowa, pojawiła się na skrzyżowaniu traktów Sukiennic tablica z tłumaczeniem fragmentu łacińskiego tekstu Roczników Kapituły Krakowskiej: "(...) Miasto zostaje poddane prawu niemieckiemu a położenie rynku, domów i dworzyszcz zmienione...". Nie dość, że nazwa obchodzonej rocznicy jest myląca, bo sugeruje datę powstania miasta dopiero w 1257 r., tablica nieporozumienie jeszcze potęguje. Wzmianka o zmianie położenia rynku ma, jak się domyślam, informować, że miasto już istniało, a zostało jedynie zmienione - szkoda jednak, że nie mówi o tym wprost. Z łacińskiego tekstu wynika bowiem, że chodzi nie tyle o zmianę położenia w sensie topograficznym, ile o prawne usytuowanie miasta. Większość oglądających tablicę skupia się jednak ze zdumieniem i oburzeniem na fragmencie mówiącym o poddaniu miasta prawu niemieckiemu ("iuri theutonico traditur"). To niefortunne tłumaczenie w ogóle, a już dla uszu Polaków szczególnie źle brzmiące, bo w naszym języku poddanie miasta oznacza coś zupełnie innego niż reforma administracyjna (jest też niezgodne ze słownikiem łacińsko-polskim). Wątpliwości budzi też tłumaczenie słów "iuri theutonico", jako "prawu niemieckiemu". Nie jest to dosłowne tłumaczenie (teutoński to germański, a nie niemiecki), czemu więc nie użyto - również niedosłownego - określenia "prawo magdeburskie", skoro pod taką właśnie nazwą znany jest powszechnie ów system prawno-administracyjny miast, jaki przyjęto w Krakowie w 1257 r. Szkoda, że zrezygnowano z zasady, iż tłumacząc teksty należy oddać sens i znaczenie całej ich treści, a nie poszczególnych słów wyrwanych z kontekstu. Jedyny logicznie narzucający się powód takiego postępowania jest taki, że oto twórcom tablicy chodziło o to, by ich dzieła nie zdemontowali Niemcy w razie ponownej okupacji Krakowa, jak to miało miejsce z innymi pomnikami... No, ale skoro okupacja nam nie grozi i takie tłumaczenie nie może przekonywać.

Apeluję do władz miasta, by jeszcze w tej kadencji ponownie przeanalizowały celowość istnienia tablicy o takiej treści.

WITOLD BIEDA

(Kraków)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 38/2007