Szybka planetka

Powstawanie planet z kosmicznego pyłu to jedna z wielkich białych plam współczesnej nauki.

24.02.2020

Czyta się kilka minut

Wiemy, że planety istnieją powszechnie, i to nie tylko tu, w Układzie Słonecznym, ale i w całym Kosmosie. Musi więc istnieć jakiś wydajny mechanizm ich powstawania – ale jaki? Kluczowe jest pytanie o czas: gdyby udało się ustalić, ile właściwie trwa ten proces, bylibyśmy o krok bliżej sensownego modelu.

Krok ten właśnie chyba wykonano. Dzięki precyzyjnym pomiarom składu pierwiastkowego najstarszych meteorytów w Układzie Słonecznym oraz Ziemi grupa naukowców z Kopenhagi i Paryża ustaliła, że nasza planetka powstała w ciągu zaledwie około pięciu milionów lat. W skali astronomicznej to niewiele, zwłaszcza że dominującym dziś scenariuszem powstawania planet jest ich żmudny wzrost wskutek setek zderzeń coraz to większych „embrionów planetarnych”, co wymaga dziesiątków milionów lat.

 

Jest parę modeli, które da się „upchnąć” w pięciu milionach lat. Jednym z nich jest „akrecja aerodynamiczna”: nagłe zlepienie się biliardów niewielkich cząstek pyłu kosmicznego unoszących się w dysku młodziutkiego Układu Słonecznego, co przypomina nieco sklejenie się ze sobą drobin szumowiny unoszących się na powierzchni rzeki. Ponieważ zaś tego typu chmury kosmicznego gruzu w pewnym momencie zaczynają ściągać do siebie kolejne kamyczki siłą grawitacji... w niedługim czasie może się z tego wyłonić całkiem niezła planetka. ©

Czytaj także: Łukasz Lamża: Mam słabość do planet

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Filozof przyrody i dziennikarz naukowy, specjalizuje się w kosmologii, astrofizyce oraz zagadnieniach filozoficznych związanych z tymi naukami. Pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, członek Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych,… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 9/2020