24 marca 1963 r. ogłosiłem w “Tygodniku Powszechnym" ankietę pod hasłem “Ten jest z ojczyzny mojej" (zaczerpniętym - za zgodą autora - z głośnego wiersza Antoniego Słonimskiego), poświęconą problematyce pomocy świadczonej przez Polaków Żydom zagrożonym śmiercią w warunkach okupacji niemieckiej. Ankieta, ogłoszona w niespełna osiemnaście lat po zakończeniu II wojny światowej, a więc za świeższej jeszcze pamięci świadków, spowodowana była przede wszystkim chęcią uczciwszego zarysowania obrazu prawdy historycznej.

Dopiero co, bo w grudniu 1961 r., skazany został przez sąd w Jerozolimie na śmierć, a 1 czerwca 1962 r. stracony, Adolf Eichmann, pułkownik SS odpowiedzialny za organizację transportów Żydów na śmierć do obozów zagłady, w tym do Auschwitz-Birkenau. Proces Eichmanna poruszył opinię światową i wzbudził znaczne zainteresowanie tą właśnie straszną kartą historii II wojny. W...