Narodziny Mojżesza

Umieściły dziecko w plecionce – arce (to samo hebrajskie słowo oznacza arkę Noego i kosz, w którym znalazł się Mojżesz). Cudownie ocaliła go pełna współczucia córka Faraona. Ona nadała mu imię, które oznacza „ocala lud od wody”. Wybrała to imię, jakby wiedziała czy przeczuwała, do jakiej misji zbawczej został wybrany chłopiec. Miriam wykarmiła i wychowała go jak rodzona matka i powiada się, że ona też nauczyła go dziejów Izraela. Wpoiła mu wiedzę o Bogu jedynym, Stwórcy nieba i ziemi. To uczyniło go osobnym na dworze monarchy i to sprawiło, że odnalazł w sobie miłość do swego ludu. Wyzwoliciel Hebrajczyków wzrastał w królestwie, które potem obalił, tak jak Mesjasz ma się narodzić w królestwie, które ukarze (Izajasz 7, 10). Płomień buntu – uczą mędrcy – wybuchnie z najgłębszego poniżenia. Ta nauka odgrywała wielką rolę w dziejach Żydów. Najgłośniej była słyszana w gettach. Tam powiadano, że w trakcie Zagłady słyszymy właśnie bóle przy narodzinach Mesjasza. Nie było wszak straszniejszych czasów dla Żydów.

Nic nie wiemy z Tory o dorastaniu Mojżesza. Z midraszy dowiadujemy się, że pełnił zaszczytne funkcje na dworze Faraona, że był wyjątkowo wysoki, przerastał innych ludzi. Powiada się, że oparzony w dzieciństwie, miał kłopoty z mówieniem. Dorastający Mojżesz zobaczył ucisk swoich braci. Oburzony na egipskiego nadzorcę żydowskich robotników, zabił go. Ale widzieli to inni i sami Hebrajczycy gotowi byli go zadenuncjować. Tak też się stało. Mojżesz, lękając się o swoje życie, uciekł i trafił na ziemię medyjańską. Midrasz jednak wskazuje na jeszcze inny wymiar lęku Mojżesza. Bał się, bo zobaczył pośród Izraelitów złych ludzi, kapusiów. I powiedział: „Niepokoję się tym, że nie są warci ocalenia. Być może dla nich niewola jest czymś koniecznym”. Lud spadł na niemal najniższy stopień zdeprawowania. Zły język wziął ich w niewolę. Historia Izraela jest w dużej mierze historią cierpień, ale czy Hebrajczycy sami sobie na nią nie zasłużyli?

Gdy Bóg objawił się Mojżeszowi w krzaku ciernistym, on odpowiedział Bogu pytaniem: kimże jestem, abym poszedł do Faraona i wyzwolił Izraelitów z Egiptu? Raszi, komentując te słowa, odnalazł w nich dwa pytania: Kimże jestem, bym miał mówić z królami? A w odniesieniu do słów o wyzwoleniu ludu pytał: Nawet jeśli jestem kimś ważnym, czy Izraelici zasługują na cud, iżbym ich wyzwolił z Egiptu? Postawa dwóch kłócących się ze sobą Hebrajczyków, którzy donieśli na Mojżesza do króla, była straszliwym wydarzeniem. Odsłoniło ono bezmiar cierpienia i krzywd, jakich lud doznawał, ale też ukazało ich zepsucie. Bóg wedle Rasziego odrzekł Mojżeszowi: czy lud zasługuje na wyzwolenie? Mam im wielkie słowo do ofiarowania, oni bowiem otrzymają Torę trzy miesiące po wyjściu z Egiptu. Bóg nie odpowiada na wątpliwości Mojżesza. Nie kwestionuje przekonania o zepsuciu Jego ludu, ale zarazem zapowiada, że ten zdeprawowany trudami lud okaże się wkrótce wielki. Pełnia doświadczenia i prawdy stanie się mu dostępna mimo mroku, w jakim żył przez pokolenia.