Na skróty

W Warszawie w wieku 75 lat zmarł Józef Patkowski, muzykolog i kompozytor, założyciel Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia. W Otwocku w wieku 61 lat zmarła Mira Kubasińska, wokalistka legendarnej rockowej grupy Breakout. "Sztuka od wieków stawiała sobie za cel tyleż kształcenie umysłu, co radowanie zmysłów. Współczesna twórczość artystyczna gra w całkiem innym rejestrze. Niesmak zastąpił smak. Wystawianie na pokaz i bezczeszczenie ludzkiego ciała, poniżanie jego funkcji i wyglądu, morphings i deformacje, okaleczenia i samookaleczenia, fascynacja krwią i wydzielinami ciała z ekskrementami włącznie, koprofilia i koprofagia - od Lucia Fontany po Louise Bourgeois, od Orlan po Serrano, od Otto Muehla po Davida Nebredę sztuka oddaje się dziwacznym obrzędom, a plugastwo i ohyda piszą nieoczekiwany rozdział w historii zmysłów - pisze Jean Clair w "Kontekstach" (2005, nr 1). - Nigdy dotąd twórczość artystyczna nie była równie cyniczna i nie ocierała się do tego stopnia o skatologię, nieczystość i brudy. Nigdy też nie była tak ceniona przez instytucje, zupełnie jak w dawnych pięknych czasach sztuki oficjalnej. Bardziej niepokojąca od fabrykacji tych obiektów jest bowiem ich recepcja. Dyrektorzy muzeów, organizatorzy wielkich wystaw międzynarodowych, krytycy, cały establishment smaku zdaje się przyklaskiwać owej sztuce upodlenia. Wszystko dzieje się tak, jakby wystawienie na pokaz budzących grozę ciał było niezbędne temu innemu, społecznemu ciału, dla którego jest może nawet koniecznym warunkiem spójności. Zdawać by się mogło, że jedność socius, którą niegdyś zapewniały religia i polityka, a której nie da się już utrzymać ani w porządku religijnym, ani politycznym, znajduje obecnie oparcie w publicznym manifestowaniu akceptowanej i celebrowanej skatologii".
  • Nowy numer kwartalnika podporządkowany jest hasłu "Antropologia życia. Antropologia śmierci. »Zagęszczanie życia«". Znajdziemy w nim m.in. obszerny blok materiałów związanych z Peterem Brookiem i jego spektaklem "Tierno Bokar", teksty Tadeusza Kantora i zapis niepublikowanych rozmów z nim, szkic Jacka Leociaka "Spotkanie z trupem: sekcja zwłok", wreszcie artykuły poświęcone fotografii: sylwetkę Krzysztofa Gierałtowskiego oraz Wojciecha Prażmowskiego fotograficzny zapis podróży po miejscach związanych z Witoldem Gombrowiczem. Aldona Mickiewicz pisze o martwej naturze, a właściwie o sztuce prawdziwej, niepoddającej się prawom rynku, analizowanym przez Jeana Claira: "Zawierzyć sile zmysłów doznających świata to zgodzić się na silne odczucie rzeczywistości. Kto tak »miłośnie« obcuje ze światem, nie podważa jego istnienia. Pragnie jak najgłębiej, najboleśniej nawet odczuwać jego realność, zanurzyć się w poznawalną zmysłowo rzeczywistość, nie bojąc się utraty siebie. Kto zgodzi się opowiadać rzeczy takimi, jakimi są, w bolesnym napięciu uwagi - które odsłania coraz to nowe szczegóły, przybliża, powiększa, wnika - nagrodzony zostaje szczególnym doświadczeniem »teraz«, przejmującym doznaniem pochwyconego czasu. Bywa, że to doświadczenie artysty poprzez spełniony obraz udziela się także widzowi. Oto malowany miesiącami, w różnych warunkach, porach dnia, świetle, zmieniającym się stanie ducha i ciała malującego przedmiot na obrazie zyskuje intensywne, żarliwe trwanie poskładane z wielu »oglądów«. Pozwala w szczególny sposób doświadczyć teraźniejszości".
  • Nagrodę Pokojową Księgarstwa Niemieckiego odebrał we Frankfurcie pisarz turecki Orhan Pamuk. Pamuk, sięgający w swej twórczości do historii swego kraju, krytyczny wobec tureckiego nacjonalizmu - za wypowiedź na temat masakry Ormian podczas I wojny oskarżono go o "poniżanie Turcji" - jest orędownikiem wejścia Turcji do UE. W Polsce nakładem Wydawnictwa Literackiego ukaże się w przyszłym roku jego najnowsza powieść "Śnieg".
  • Nagrodę im. Jerzego Giedroycia, przyznawaną przez Senat UMCS, otrzymał historyk Marek Kornat, autor książek "Bolszewizm, totalitaryzm, rewolucja. Początki sowietologii i badań nad systemami totalitarnymi w Polsce (1918-1939)" oraz "Polska szkoła sowietologiczna (1930-1939)".
  • Nagrodę im. Jana Długosza dla wybitnego dzieła z dziedziny humanistyki otrzymały Mirosława Marody i Anna Giza-Poleszczuk, autorki pracy "Przemiany więzi społecznych".
  • Zakończyły się 9. Targi Książki w Krakowie. Wśród imprez towarzyszących była zorganizowana przez "Tygodnik" debata pt. "Pióra i polityka", poświęcona polskim nagrodom literackim. O to, czy nagrody te są uwikłane w środowiskowe koterie, czy wpływają korzystnie na życie literackie i kariery pisarzy, spierali się Stefan Chwin, Tadeusz Górny, Jerzy Illg, Jerzy Jarzębski, Michał Paweł Markowski, Kazimierz Orłoś i Beata Stasińska. Zapis debaty opublikujemy wkrótce w "Książkach w Tygodniku".
  • Podczas Targów przyznano też "PIK-owe Laury", ufundowane przez Polską Izbę Książki nagrody dla dziennikarzy za najciekawsze prezentowanie książki w mediach. W kategorii publikacji prasowych nagrodzony został Krzysztof Masłoń z "Rzeczpospolitej", w kategorii mediów elektronicznych - Kazimiera Szczuka za program "Wydanie drugie, poprawione" w telewizji TVN. Wśród czterech nominowanych w kategorii pierwszej znaleźli się: Tomasz Fiałkowski - Lektor z "TP", oraz Andrzej Rostocki - felietonista "Książek w Tygodniku".
  • W marcu 2006 przypada 10. rocznica śmierci Krzysztofa Kieślowskiego. W łódzkim Muzeum Kinematografii otwarto wystawę "Kieślowski - ślady i pamięć", w listopadzie w Katowicach odbędzie się międzynarodowe sympozjum "Kino Kieślowskiego, kino po Kieślowskim". W księgarniach znajdzie się wkrótce biografia Kieślowskiego autorstwa Stanisława Zawiślińskiego, natomiast wiosną 2006 TVP wyemituje poświęcony reżyserowi film dokumentalny Marii Zmarz-Koczanowicz.
  • 20-lecie istnienia obchodzi krakowska Galeria Zderzak, promująca twórczość m.in. Stefana Gierowskiego, Marcina Maciejowskiego, Jarosława Modzelewskiego czy Marka Sobczyka. Z tej okazji otwarto wystawy w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich i w siedzibie galerii. Szczegóły:
  • W Krakowie, w salach Międzynarodowego Centrum Kultury, można oglądać prace z kolekcji Małopolskiej Fundacji Muzeum Sztuki Współczesnej. Muzeum powstaje w ramach programu Ministerstwa Kultury "Znaki Czasu" i jak dotąd nie znalazło jeszcze siedziby. Gromadzi natomiast zbiory sztuki polskiej lat 90. minionego stulecia i powstające współcześnie - dzieła m.in. Mirosława Bałki, Marka Chlandy, Leona Tarasewicza, Jarosława Modzelewskiego...
  • Zakończył się III Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej. Honorową Nagrodę "Kamera Dawida 2005" przyznano Woody’emu Allenowi.
  • W Operze Narodowej, w partii Siegmunda z Wagnerowskiej "Walkirii", wystąpił Placido Domingo.
  • Zwyciężczynią 41. Studenckiego Festiwalu Piosenki została Ilona Sojda, maturzystka z Kielc.
  • W Warszawie, Krakowie, Lublinie, Poznaniu, Koninie, Łodzi i Szczecinie odbywa się II Przegląd Filmów Chińskich. Szczegóły:
  • W warszawskiej Fabryce Trzciny w dniach 3-6 listopada odbędzie się II Festiwal Muzyki Kameralnej "Kwartesencja", z udziałem polskiej grupy instrumentalnej Royal String Quartet, oraz m.in. Lutoslawski Piano Duo, Antoine’a Tamestita, Tomasza Strahla i Krzysztofa Herdzina. Szczegóły:
  • W ramach cyklu Era Jazzu wystąpi w Polsce 8 i 9 listopada na koncertach w Warszawie i Zabrzu grupa "The Manhattan Transfer". Szczegóły:
  • Organizowany przez Romana Gutka festiwal filmowy Era Nowe Horyzonty przenosi się z Cieszyna do Wrocławia, oferującego znacznie lepsze warunki organizacyjne i większe wsparcie finansowe. Kolejna edycja festiwalu: lipiec 2006.

(af)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 45/2005