Na skróty

“Twórczość Różewicza przekonuje, że w jakimkolwiek momencie czasu się znajdziemy, nie unikniemy zła, bólu, rozterki, głupoty i wydarzeń naraz strasznych i śmiesznych - pisze Małgorzata Baranowska o “Wyjściu", najnowszym tomie poety. - Ale równocześnie w każdym momencie znajdujemy się w obszarze nadających sens życiu rozważań filozoficznych. Przebywamy w przestrzeni zaludnionej przyjaciółmi, z którymi dialog nie ustaje nawet po ich śmierci". W Sztokholmie i Oslo wręczono Nagrody Nobla. Laureatka w dziedzinie literatury, Elfriede Jelinek, przysłała swój wykład nagrany na wideo. W Polsce nakładem W.A.B. ukazało się wznowienie jej powieści “Pianistka". Z wydania pierwszego (Sic!, 1997) sprzedano... 1700 egzemplarzy. Ministerstwo Kultury dzięki pomocy finansowej PKN Orlen i PKO BP nabyło za 300 tys. funtów na aukcji w londyńskim domu aukcyjnym Sotheby’s manuskrypt Etiudy nr 4 cis-moll op.10 Fryderyka Chopina. Płyta firmy NAXOS z nagraniem “Pasji według św. Łukasza" Krzysztofa Pendereckiego - w wykonaniu Izabelli Kłosińskiej, Adama Kruszewskiego, Romualda Tesarowicza, Krzysztofa Kolbergera oraz chóru i orkiestry Filharmonii Narodowej pod dyr. Antoniego Wita - została nominowana do nagrody Grammy w kategorii “najlepsze wykonanie utworu chóralnego". Do sklepów muzycznych trafił album Leszka Możdżera “Pianolive". Dwupłytowe wydawnictwo składa się z krążka CD, prezentującego koncertową wersję materiału znanego z płyty “Piano" (patrz “TP" 2004/35), oraz płyty DVD z zapisem wideo koncertu. Na rynku znajduje się też płyta “Makowicz vs. Możdżer at The Carnegie Hall", zapis koncertu Możdżera i Adama Makowicza. “Nie potrafiłbym opisać świata wolnego od szaleństwa i obsesji, od ofiary i kata, gnoju i rozpadu. Książka nie może być zakamuflowanym manifestem ideałów autora, który poprzez bohaterów prezentuje swoje traktaty estetyczne i filozoficzne. Literatura musi być blisko życia. Żyjemy w świecie pełnym krzywdy i dysharmonii. Od tego, by ten stan rzeczy zakłamywać ku pokrzepieniu serc gospodyń domowych, są telenowele. Ja mam zamiar pisać książki dotkliwe" - mówi Wojciech Kuczok “Rzeczpospolitej". W nowej “Twórczości" (2004/12) znajdziemy esej Aleksandry Wiśniewskiej “Odźwierny dobrej śmierci", poświęcony “Szkieleciarkom", wczesnemu zbiorowi opowiadań pisarza. Tegoroczna Nagroda Turnera, prestiżowe wyróżnienie dla brytyjskich młodych artystów, trafiła do rąk Jeremy’ego Dellera, autora multimedialnej instalacji “Kubeł pamięci", będącej - jak czytamy w “Gazecie Wyborczej" - “filmowym reportażem z podróży do dwóch miast w Teksasie - Waco, dawnej siedziby sekty Davida Koresha, i do Crawford, gdzie George W. Bush ma ranczo. Rozmowy z mieszkańcami połączone z materiałami archiwalnymi demaskują pejzaż kulturowy, z którego wywodzi się prezydent USA". W Łodzi zakończył się XII Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage 2004. Złotą Żabę przyznano Dickowi Pope za zdjęcia do angielskiego filmu “Vera Drake", Srebrną - Rodrigo Pietro (“Aleksander"), Brązową - Manuelowi Alberto Claro (“Rekonstrukcja"). Nagrodę “za unikalną wrażliwość wizualną" otrzymał Oliver Stone, nagrodę za całokształt twórczości dla operatora - David Watkin (m.in. “Pożegnanie z Afryką") oraz Sławomir Idziak, dla reżysera - Manoel de Oliveira, dla aktora - Danuta Szaflarska. Nagrodą im. Krzysztofa Kieślowskiego wyróżniono aktorkę Charlize Theron. “Weekend z »Tygodnikiem Powszechnym«" zorganizowały w Czechowicach--Dziedzicach w dniach 10-12 XII Miejski Dom Kultury oraz redakcja “TP". Otwarto wystawę “Tygodnik w dziewięciu odsłonach", odbyło się spotkanie z Jackiem Podsiadłą i koncert Grzegorza Turnaua z piosenkami z jego najnowszej płyty “Cafe Sułtan" oraz pokaz filmu Františka Vláčila “Marketa Lazarová" (1967, uznany przed kilku laty za najwybitniejszy film w historii kinematografii czeskiej), a po nim debata “Polacy i Czesi - spotkanie w kinie", z udziałem ks. Adama Bonieckiego, Václava Buriana, Tomasza Fiałkowskiego oraz studentów z Univerzity Palackého w Ołomuńcu i z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Honorową nagrodę Stowarzyszenia Architektów Polskich za całokształt twórczości otrzymał Marek Dunikowski (1950), absolwent Politechniki Krakowskiej, współzałożyciel pracowni architektonicznej DDJM, autor projektów m.in. muzeum obozu zagłady w Bełżcu i krakowskiego biurowca Galileo, laureat m. in. konkursu na projekt Biblioteki Narodowej w Damaszku.

l W Muzeum Narodowym w Poznaniu otwarto wystawę “Szlachetne dziedzictwo czy przeklęty spadek. Tradycje sarmackie w sztuce i kulturze", ukazującą, jak sarmacki system wartości oraz reprezentująca go ikonografia i symbolika barokowa wpłynęła na polską wrażliwość artystyczną. Zaprezentowano ponad 800 obiektów (obrazy, rzeźby, broń, fotografie i plakaty...), zderzając dzieła XVIII-, XIX- i XX-wieczne, jak obrazy Malczewskiego, Lebensteina czy “Taniec śmierci. Portret Zbyszka Cybulskiego" Andrzeja Wajdy.

W warszawskim gmachu Giełdy otwarto pierwszą wystawę z cyklu “Dziedziniec sztuki - osobistości polecają". Andrzej Rottermund, dyrektor Zamku Królewskiego, wybrał obrazy Jerzego Mierzejewskiego.

W warszawskiej galerii Panorama otwarto wystawę dzieł Nikifora; 71 akwarel i rysunków będzie można nabyć po jej zamknięciu. Szczegóły:

Bostońskie Museum of Fine Arts przekazało Polsce XV-wieczną “Madonnę z Dzieciątkiem" - obraz ze zbiorów rodziny Konopków, zrabowany po Powstaniu Warszawskim. Do Ameryki dzieło trafiło w roku 1970, kupione od prywatnego posiadacza z Niemiec.

Czeska Biblioteka Narodowa przekazała wrocławskiej Bibliotece Uniwersyteckiej rękopisy i inkunabuły hebrajskie (najstarsze z XIII wieku) z tzw. kolekcji Saravala, żydowskiego kolekcjonera z Triestu, którą w połowie XIX wieku zakupiła biblioteka Wrocławskiego Żydowskiego Seminarium Teologicznego. Zbiory zostały zrabowane i rozproszone w czasie wojny.

W Zamku Ujazdowskim w Warszawie odbył się zorganizowany przez Fundację Otwarty Kod Kultury i Centrum Sztuki Współczesnej festiwal czasopism kulturalnych.

Na rynek trafił drugi numer “Glissanda. Magazynu o muzyce współczesnej". Obszerna i ambitna całość podzielona jest na kilka bloków tematycznych, jak muzyka Nowego Jorku (m.in. artykuły o Johnie Cage’u, Uri Caine Ensemble, Velvet Underground i Johnie Zornie), Warszawska Jesień 2004, Björk i Karlheinz Stockhausen. Szczegóły:

W Teatrze Narodowym trwa przegląd nowych polskich sztuk przygotowany przez Laboratorium Dramatu, działające pod kierunkiem Tadeusza Słobodzianka. W ramach LD autorzy pracują wspólnie z aktorami i reżyserami, a wybrane efekty tej współpracy prezentowane są na deskach Teatru Narodowego.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka przyznała nagrodę IV Międzynarodowego Festiwalu Filmowego “Prawa człowieka w kinie" Fabrizio Lazzarettiemu, autorowi filmu “Sprawiedliwość - w czasie wojny". Szczegóły:

W Tarnowie trwa IV Festiwal Filmowy “Vitae Valor", organizowany przez Stowarzyszenie Akademickie “Tratwa". Tematy przewodnie to w tym roku twórczość Krzysztofa Kieślowskiego i dzieło Kazimierza Karabasza.

W Tarnowie odsłonięto rzeźby autorstwa Jacka Kucaby przedstawiające Agnieszkę Osiecką, Jana Brzechwy i Zbigniewa Herberta. Obok znajduje się ławka, na której można usiąść i pogrążyć się w lekturze książek, umieszczonych w specjalnych skrzynkach.

Londyńskie Muzeum Figur Woskowych Madame Tussaud zaprezentowało szopkę świąteczną z postaciami ze współczesnej polityki i show-businessu. Św. Józefem został David Beckham, Marią - jego żona Victoria Adams, królami: George Bush, Tony Blair i książę Filip, aniołem - piosenkarka Kylie Minogue.

(af)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 51/2004

Podobne artykuły

Obraz tygodnia
"Tematyka naszego teatru jest bardzo dotkliwa, lubimy opowiadać radykalne i drastyczne historie. Wolę te losy ludzkie zanalizować na scenie niż zobaczyć w życiu. W moim przypadku przekładanie na teatr niektórych historii (trudno mi sobie nawet wyobrazić. że kiedykolwiek będą mogły na mnie spaść) bardzo pomaga. Jakbym się przyglądał kryształowej kuli. To, co tu mamy, to rodzaj laboratorium, akwarium, black boxa, w którym analizujemy sytuacje międzyludzkie i odnosimy je do rzeczywistości i kosmosu - mówi w wywiadzie udzielonym "Didaskaliom" Grzegorz Jarzyna, dyrektor warszawskiego Teatru Rozmaitości. - To bardzo istotne, bo po to narodziliśmy się, by choć trochę zrozumieć naturę życia i śmierci, to nasz cel. Wyobrażam sobie, że po to żyjemy, żeby na starość, a może już wcześniej, być gotowymi na śmierć. Spełnienie życia następuje wtedy, gdy człowiek mówi o śmierci jak o następnym ciekawym etapie. Następuje pogodzenie z rzeczywistością, naszą naturą, kosmicznym obrotem. To jest mój cel życiowy i to na pewno przekłada się na podejmowane przeze mnie w przedstawieniach tematy. Mechanizm jest dość prosty, walczący, wznoszący się, dialektyczny. Ciągle mam poczucie, które zżerało Sydneya Price’a z Witkacego: »jest we mnie dwóch ludzi, którzy walczą o kogoś trzeciego, tym trzecim chciałbym być«. Dobrze znamy pierwszego, drugiego, uczestniczymy w dialektyce życia i znoszenia się różnych wartości, ale tak naprawdę chcielibyśmy być tym trzecim. A nie wiem, gdzie on jest".
W lutowym numerze dwumiesięcznika znajdziemy też m.in. artykuł o Ośrodku Pogranicze oraz blok materiałów poświęconych Tadeuszowi Kantorowi. Warte zachodu jest - uważa Krystian Lupa - "porównanie tworu Kantora do tworu poszukiwanego przez teatr współczesny. (...) Bo i dziś chodzi o stworzenie w teatrze postaci rytuału, człowieka, który by podjął walkę z człowiekiem dziennym, z człowiekiem fałszywej drogi naszej kulturowej i cywilizacyjnej generacji".
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, kierowana przez Elżbietę Kruk, zdecydowała się nałożyć na Polsat karę w wysokości 500 tys. złotych za wyemitowanie rozmowy Kuby Wojewódzkiego z Kazimierą Szczuką, podczas której krytyczka przedrzeźniała głos Magdaleny Buczek, niepełnosprawnej, z anteny Radia Maryja animującej działalność podwórkowych kółek różańcowych dzieci. Przewodnicząca KRRiTV napisała też list do redaktor naczelnej radia Tok FM, karcąc stację za to, że w jednym z programów satyrycznych wyemitowała ona m.in. wierszyk krytykujący prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Członkowie rady nadzorczej TVP ujawnili z kolei, że Elżbieta Kruk wywierała na nich naciski, by - do czego jednak nie doszło - w trybie natychmiastowym odwołali zarząd TVP z prezesem Janem Dworakiem i powołali zarząd nowy, jednoosobowy, kierowany przez Janusza Pietkiewicza.
Zdaniem Rady Etyki Mediów decyzja KRRiT w sprawie Kazimiery Szczuki jest niesłuszna, gdyż w jej wypowiedzi nie można dostrzec "kpiny z niepełnosprawnych", czym umotywowano nałożenie kary. I choć program Wojewódzkiego mógł obrażać uczucia religijne, nawet w tych okolicznościach Rada "nie uznaje za właściwe nakładanie kar finansowych na nadawców, gdyż pogłębia to podziały w społeczeństwie, utrudnia porozumienie i zrozumienia granic wolności wypowiedzi, a przede wszystkim umacnia postawy ekstremalne".
Tymczasem Trybunał Konstytucyjny uznał, że sprzeczne z konstytucją jest powoływanie przewodniczącego KRRiT przez prezydenta, a w ten właśnie sposób objęła stanowisko Elżbieta Kruk.
Nowy szef Narodowego Centrum Kultury 27-letni Marek Mutor rozpoczął urzędowanie od zwolnienia większości pracowników działu zajmującego się programem Znaki Czasu, czyli koordynujących zakupy sztuki współczesnej przez Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Program będzie w tym roku dysponował kwotą 2,5 mln zł. Do pracy przyjęto natomiast dwie osoby, mające zająć się programem Patriotyzm Jutra o budżecie 5 mln zł. Mutor - działacz stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" oraz były szef wrocławskiego biura poselskiego Kazimierza M. Ujazdowskiego, dziś ministra kultury - rozpoczął także akcję "Śpiewająca Polska", mającą doprowadzić do powstania 300 szkolnych chórów. Hasło akcji brzmi: "Niech się Polska rozśpiewa, niech piosenką rozbrzmiewa, by piękniejszy był świat".
"Wielu chce postępować, tak jak "poseł Tomczak z LPR, który zniszczył instalację Cattelana w Zachęcie, występując rzekomo w obronie Kościoła i wiary. To są akcje motywowane ideologicznie i politycznie. Ideologia zaślepia, a wiara i chrześcijaństwo nie mają z nią nic wspólnego. To jest przecież wykorzystywanie religii do własnych celów politycznych. Klasycznym przykładem podobnego idiotyzmu była akcja przeciwko Teatrowi Wierszalin Piotra Tomaszuka, kiedy jacyś posłowie czy radni twierdzili, że Wierszalin obraża uczucia religijne, w związku z czym należy cofnąć mu dotacje publiczne. To jest kompletny absurd, obnażający totalną ignorancję »przedstawicieli narodu«, tym bardziej że akurat Tomaszuk w wielu sztukach odwołuje się właśnie do chrześcijaństwa - mówi ks. Andrzej Luter w rozmowie z dziennikarzem "Rzeczpospolitej". - Myślę, że - niestety - w różnych rejonach polityki mogą pojawiać się ludzie motywowani ideologicznie, żeby nie powiedzieć fanatycznie, których nie stać intelektualnie na refleksję dotyczącą sztuki. Coś zobaczą, coś im się skojarzy i od razu krzyczą: likwidować! cofać dotacje! zamykać! bojkotować!".